Türkiye ekonomisinin güçlü üretim ve ihracat becerisi, Türkiye’yi dünya ekonomisinde GSYH büyüme performansı açısından ayrıcalıklı bir konumda tutuyor. Türkiye, Suudi Arabistan’ın yüzde 9,6 ve Birleşik Krallık’ın yüzde 8,7’lik büyümesi sonrasında, G20 ülkeleri içerisinde yüzde 7.3 ile 3’üncü sırada en yüksek büyüme oranı olan ülke oldu. Hollanda yüzde 7, İspanya yüzde 6.4, Fransa yüzde 5.3, Euro Bölgesi yüzde 5.1, Endonezya yüzde 5, Çin yüzde 4.8, Fransa yüzde 4.5, Almanya yüzde 3.8, Singapur yüzde 3.7, Rusya yüzde 3.5, ABD yüzde 3.5, Güney Kore yüzde 3,1, Meksika yüzde 1.6 ve Japonya yüzde 0.2 ile Türkiye’yi takip ediyor. Yılın ilk çeyreğinde mal ve hizmet ihracatı yüzde 16.8 arttı. İthalat ise yüzde 2.3 arttı. Bu durum net ihracatın GSYH büyümesine katkısının hayli güçlü seyretmeyi sürdürdüğünü gösteriyor. Küresel salgından daha yeni yeni çıkmakta olan, daha Covid19’un sebep olduğu ana ve artçı şokları atlatamamış bir dünya ekonomisinde, ve hatta Rusya-Ukrayna Savaşı’na rağmen yüksek büyüme oranı değerli bir sonuç. Bu tablo içerisinde, yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19.5 yükseldi. Türkiye ekonomisinde de halen küresel pandeminin ekonomik yaralarını kapatmaya devam ettiğimizi gösteriyor. Bununla birlikte, devletin nihai tüketim harcamalarının sadece yüzde 0.9 artması da, Türkiye’nin kamu mali disiplinindeki kararlılığının bir göstergesi. Küresel salgın ve Rusya- Ukrayna Savaşı’nın sebep oldukları tüm küresel, bölgesel ve yerel belirsizliklere rağmen, gayrisafi sabit sermaye oluşumu, yani özel sektör ve kamunun alt ve üst yapı yatırım harcamalarının da reel olarak yüzde 1.1 artması, küresel rekabette Türkiye’yi geri bırakmamak adına, yatırımların olabildiği ölçüde devam ettiğine işaret ediyor.
Hizmet sektöründen 3.33 puanlık katkı
Harcama yöntemine göre, harcama kalemlerinin ve ekonomik alanların ilk çeyrekte reel GSYH büyümesine katkılarına bakıldığında en yüksek katkı tüketimden geldi. Hanehalkı tüketimi ilk çeyrekte büyümeye 11.6 puan katkı sağlarken, net ihracatın da yüzde 7,3’lük büyümeye 3.5 puan katkıda bulunmuş olması, ardı ardına kırılan ihracat rekorlarının önemini teyit ediyor. Üretilen GSYH ve katma değerden üretim faktörlerinin aldığı pay boyutunda ise, işgücü ödemelerinin ilk çeyrekte yüzde 59.7, net işletme artığı/ karma gelirinin ise yüzde 88.1 arttı. İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değeri içerisindeki payı 2021’in ilk çeyreğinde yüzde 35.5 iken, bu oran 2022’de yüzde 31.5 olmuş. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 45.6 iken, yüzde 47.6’ya yükseldi. Hizmetler sektörü salgın sonrası güçlü toparlanma ile ilk çeyrekte oldukça iyi bir performans gösterdi. Turizm, yeme içme gibi sektörlerin geçen yılın baz etkisiyle daha hızlı büyümesi hizmetler sektöründe yüzde 14.9’luk bir büyümeyi sağladı. Türkiye büyümesine, hizmet sektörü 3.33 puanlık katkı getirdi.