Katar Yatırım Otoritesi’nin (QIA) Borsa İstanbul AŞ’nin hissesini satın alması “diğer küresel borsalarda ortaklıklar var mı?” sorusunu akıllara getirdi. Aslında pek çok gelişmiş ülke borsasına uluslararası yatırımcılar ortak. AA‘nın haberinde yer alan bilgilere göre, Borsa İstanbul AŞ’nin yüzde 10’u QIA’ya 200 milyon dolara devredilirken, devir işlemindeki değerleme oranları dikkate alındığında Borsa İstanbul AŞ’nin sermaye değerinin 13’ün üzerinde bir FAVÖK çarpanıyla (Faiz, Amortisman, Vergi Öncesi Kar) hesaplandı, bu değerleme de şirkete olan güveni yansıttı. Borsa İstanbul’un orta vadede planlanlanılan halka arzı öncesinde değer yaratımına ve kurumsal yönetim ilkelerinin geliştirilmesine katkı sağlayacağına inanılıyor.

TVF Başkanı Zafer Sönmez, “Küresel olarak ekonomik zorlukların yaşandığı Covid_19 döneminde ülkemize yabancı sermaye çekme açısından da bu yatırımın ayrı bir önemi bulunmaktadır.” açıklamasında bulunmuştu.

Şirketleşme 1990’larda başladı

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB), Dünyada Borsa Şirketleşmeleri, Satın Alma ve Birleşmeleri raporuna göre 1990’da Stockholm Borsası’nın kooperatif yapıdan anonim şirket yapısına geçmesiyle küresel pay piyasalarında şirketleşme başladı.

Gelişen teknolojinin sağladığı imkanlara ek olarak piyasalar ve ülkeler arasında artan rekabet, işlem maliyetlerini önemli ölçüde düşürdü. Raporda, Borsaların rekabet koşullarına ayak uydurabilmek için giderek artan boyutlarda teknoloji yatırımı yapma ihtiyaçlarının ortaya çıktığı ve şirketleşmenin öneminin gittikçe arttığı da ayrıca vurgulandı.

Dünya borsalarında durum nasıl?

Bazı analistlerin yorumlarına göre de, hızla değişen teknoloji gereksinimlerinin kar amacı güden kurumlarca daha kolay karşılanabilmesi için Borsaları ellerinde bulunduran şirketlerin halka açılmaları ilerleyen süreçte daha önemli hale gelebilir. Dünyadaki diğer borsalara bakıldığında, en eski borsalardan biri olan Londra borsasının sahibi olan London Stock Exchange Group’un da yüzde 10,17’si QIA’ya ait. Ayrıca sadece bu da değil uluslararası pek çok yatırımcı ve şirket borsalarda hisse sahibi.

Dünyanın en büyük şirketlerini içinde bulunduran ve piyasa değeri 20 trilyon doları aşan S&P 500 endeksi ile Dow Jones endeksinin yer aldığı New York Stock Exhange, Intercontinental Continental Exhange tarafından 2013’te satın alındı ve ardından bu şirket bünyesinde varlığını sürdürmeye devam ediyor.

Nasdaq endeksinin sahibi Nasdaq Incorporated aynı zamanda Stockholm, Kopenhag ve Helsinki borsaları başta olmak üzere birçok borsanın da sahibi. Şirketin dünya genelinde önemli yatırımcıları bulunuyor. Buna göre Nasdaq Incorporated’in yüzde 11,82’si İsveçli bir yatırım holdingi olan Investor AB’de, yüzde 9,17’si Sun Life Financial Incorporated’de bulunuyor. Dünyanın en büyük yatırım fonlarından BlacRock ve Vanguard Grup’un da şirkette önemli yatırımları var.

Örneğin, Asya’nın en büyük şirketlerinden bazılarının işlem gördüğü Tokyo Stock Exchange de Nikkei 225 Japan Exchange Group’a ait ve Çin’deki Şanghay bileşik endeksinin yer aldığı The Shanghai Stock Exchange de yatırımcılara açık olmayan ender şirketlerden biri.

DAX endeksinin yer aldığı Deutsche Bourse AG de halka açık olarak işlem görüyor. ABD’li BlackRock yatırım fonu yüzde 6,69’luk payıyla bu şirketin en büyük yatırımcısı olarak göze çarpıyor.

Küresel borsalar özel şirketlerin elinde gelişiyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Borsa İstanbul, Genel Müdür Hakan Atilla’nın istifasına yönelik sosyal medyada ve bazı basın kanallarında yayılan iddiaların gerçeği yansıtmadığı açıklandı. Borsa İstanbul Kurumsal İletişim Direktörlüğü’nden yapılan açıklamada “Borsa İstanbul A.Ş. Genel Müdürümüz Sayın Hakan Atilla ile alakalı Twitter üzerinden istifa ettiğine dair yayılmaya çalışılan iddialar gerçeği yansıtmamaktadır.” ifadeleri yer aldı.

Borsa İstanbul Genel Müdürü Hakan Atilla İstifa Etti Yalanı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Hazırlıkları ve testleri tamamlanan güncelleme, 23 yıl aradan sonra Borsa İstanbul’da fiyat ve getiri endekslerinden sıfır atılmasını ve VİOP’taki bazı değişiklikleri içeriyor.

Endekslerden iki sıfır atılmasıyla endeks değerinin virgülden sonra iki hane gösterilmesine devam edilirken, uygulama tarihi itibarıyla ilgili endekslerin bölen değerleri 100 ile çarpılarak endeks değerlerinin iki sıfır atılmış olarak hesaplanması sağlanacak.

Borsa İstanbul’un tarihi öneme sahip gelişmelerine bakıldığında, 34 yıllık dönem içinde, özellikle 2015’ten itibaren teknolojik atılımlar, altyapı yatırımları ve gelişen ürün yelpazesi ile yatırımcı sayısı ve tabanında da genişleme sağlandı.

1986’da yatırımcılar ile buluşan İMKB’de, 1993 yılında bilgisayarlı alım-satım sistemine geçildi.

1997’de, o zamanki adıyla İMKB 100 endeksinin 103.500 seviyelerindeyken yapılan güncellemeyle endeksten iki sıfır atıldı ve endeks 1.035 oldu.

2012’de VİOP’un kurulması sonrası, değişen Sermaye Piyasası Kanunu ile 2013’te İMKB, Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası ve İstanbul Altın Borsası, “Borsa İstanbul” markası altında birleşti.

2015’te Borsa İstanbul ve Nasdaq arasında yapılan iş birliği sonucu geliştirilen ve “BISTECH” olarak adlandırılan Teknoloji ile Dönüşüm Programı’nın ilk aşaması devreye alındı.

Analistler, BIST 100 endeksinin 100.000 seviyelerinin üzerinde bulunmasının, hem kullanım zorluğuna hem de psikolojik olarak “pahalı” algısına neden olduğunu belirterek, atılan bu adımın öncelikle sadeleşmeyi sağlayacağını söyledi.

Ayrıca, dünya geneline bakıldığında, endekslerin büyük kısmının 1.000 ila 5.000 arasında olduğuna dikkati çekilerek, 1997’de endeksten iki sıfır atılması ile pay piyasalarında çok güçlü bir ralli yaşandığını ve yılın sonunda, endeksin bir önceki yıl kapanışına göre yüzde 254 değer kazandığını anımsatıldı.

Borsa İstanbul endekslerden iki sıfır atıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Borsa İstanbul, geçtiğimiz günlerde açıkladığı kararında  açığa satış kurallarına uymadıkları için Barclays Capital, Credit Suisse Securities Europe, Merrill Lynch’e 3 ay, Goldman Sachs, JP Morgan ve Wood and Company’e 1 ay süreyle “Açığa Satış Yasağı” (sahip olunmayan sermaye piyasası araçlarının satılmasını ya da satışına ilişkin emrin verilmesi) tedbiri uygulanacağını duyurdu.

Borsa İstanbul’un 6 yabancı kuruma 1 ile 3 ay arasında açığa satış yasağı getirmesinin ardından, yasak getirilen kurumlardan biri olan Merrill Lynch “intikam” niteliğinde bir hamlede bulundu.

Borsa İstanbul’un işlem hacmi rekoru kırarak tamamladığı günde Merrill Lynch robotlarını devreye soktu. 147 milyonu 5 dakika içerisinde olmak üzere, 330 milyon hisseyi 30 dakikada satarak tüm hisselerde işlemleri durdurdu. Merrill Lynch daha sonra hisse alımına geçti. 106 hissede alım satım durduruldu.

Dilek Güngör, Sabah gazetesine yazdığı “18 dakikada ne oldu?” yazısında Merrill Lynch’in yaptığı hamleyi; “Elimde hisse yok ama ödünç alırım. Kurumlar arasında virman yaparım. Alır, satarım. Piyasayla oynarım. Paramı kazanırım.” şeklinde açıkladı. İşte tam da bu sebepten Borsa İstanbul, koruma amaçlı bu sınırlamayı getirdi ve olası benzer hamlelerde de almaya devam edecektir.

Borsa “cambazları”ndan açığa satış hamlesi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Atilla, Borsa İstanbul’un, 400’ün üstünde halka açık şirket ve 1 trilyon liraya yaklaşan şirket değeriyle bölgenin en büyük borsası ve devir hızı itibarıyla dünyanın en likit işlem platformlarından birisi olduğunu belirtti.

Borsa İstanbul’un, Takas İstanbul ve Merkezi Kayıt Kuruluşu sinerjisi ile işlem öncesi risk yönetiminden başlayıp merkezi takas, kayıt ve saklamaya kadar sermaye piyasasına baştan sona entegre hizmet veren bir değer zinciri olduğunu ifade eden Atilla, aynı zamanda BISTECH altyapısı ile dijital çağın ihtiyaçlarına etkin çözümler üreten bir teknoloji şirketi olduklarını vurguladı.

Atilla, şöyle devam etti:

“2019, borsamız için oldukça verimli bir yıl oldu. Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) verilen hedefler doğrultusunda bir yandan finansal piyasalarımıza pek çok yeni ürün kazandırırken, öte yandan likiditeyi artırarak derinlik sağlamaya muvaffak olduk. Geçtiğimiz yıl açtığımız FX Swap piyasası, günlük 2 milyar doları aşan hacme ulaştı. Merkez Bankamızın zorunlu karşılık düzenlemesinin ardından konsolide ettiğimiz repo pazarında bugün artık 70 milyar lira üstünde işlem geçiyor. Vadeli İşlem Opsiyon Piyasamızda (VİOP) yükselen hacimle birlikte yeni pay ve faiz vadeli sözleşmeler, vade ve kullanım fiyatı yatırımcı tarafından belirlenen esnek kontratlar yaratıldı. Önümüzdeki günlerde yapacağımız duyurularla üyelerimize VİOP’ta yeni döviz kontratları ve akşam seansı gibi uygulamaların bilgisini de vermiş olacağız.”

“SERMAYE PİYASASINI DERİNLEŞTİRECEĞİZ”

Hakan Atilla, organize piyasa ürünleri alanındaki girişimlere ek olarak finansal mimari ve bankacılık sektörüne yönelik inisiyatifler de aldıklarını anlattı.
Repo pazarının sağladığı sağlam zemin üzerine Türk Lirası Referans Faiz Oranı TLREF’i inşa ettiklerini belirten Atilla, “Dünya LIBOR sonrası döneme hazırlanırken, biz de bu dönüşüme ortak olduk ve ülkemizin risksiz değişken faiz altyapısına kavuşması ve finansal sistemde milli paramızın ağırlığının artırılması için önemli adımlar attık. Kısa süre içinde bankalarımızın faiz riskini çok daha etkin yönetmelerine imkan sağlayacak yeni faiz takası ürününün bilgisini paylaşacağız.” diye konuştu.

Atilla, Devlet İç Borçlanma Senetleri’nin (DİBS) yurt dışında saklanması ve yabancı yatırımcılar tarafından para piyasalarında teminat olarak kullanılması imkanının sağlanması için önemli mesafe aldıklarını söyledi.

Borsa İstanbul, finansal sistemde TL’nin ağırlığını artıracak adımlar atıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günün ilk yarısında, önceki kapanışa göre 1.416,29 puan artarken, toplam işlem hacmi 3,2 milyar lira düzeyinde gerçekleşti.

İlk yarıda bankacılık endeksi yüzde 2,38, holding endeksi yüzde 1,46 değer kazandı. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 4,87 ile spor, en çok gerileyen ise 0,61 ile finansal kiralama, faktoring oldu.

Haftaya alıcılı başlayan Borsa İstanbul’da, analistlerin direnç olarak nitelendirdikleri 100.500 sınırına kadar çıkan BIST 100 endeksi, bu seviyenin hemen altında dengelendi.

Analistler, öğleden sonra yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının beklenti anketinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 100.500’ün görünüm açısından kritik önemde olduğunu, bu seviyenin üzerinde kalıcılık sağlanması durumunda 103.000 direncinin gündeme gelebileceğini söyledi.

Borsa İstanbul 100 bin eşiğini aştı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Borsa İstanbul bilişim teknolojileri ekibince hazırlanan söz konusu Blockchain projesiyle Borsa İstanbul, Takas İstanbul ve Merkezi Kayıt İstanbul’un elektronik başvuruya ait müşteri veri tabanında yer alan bilgiler senkronize hale getirildi.

Know Your Customer (KYC) konsepti ile hazırlanan projede, belirtilen veri tabanına yeni müşteri bilgisi eklenmesi, mevcut bilgilerin değiştirilmesi ve doküman yönetimi Blockchain ağı üzerinden gerçekleştirilecek. Böylece veri tabanına bilgi girişindeki olası hataların önüne geçilerek hızlı, güvenilir ve şeffaf bir platformun oluşması sağlandı.

Güvenlik altyapısı olarak Blockchain zinciri kullanılan uygulamanın teknik altyapısı, yüksek sayıda işlem gerçekleştirebiliyor ve gerektiğinde diğer projelerde de kullanılabilecek.

Türkiye’nin ilk finansal blockchain projesini Borsa İstanbul hayata geçti yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

102 şüpheli hakkında gözaltı ve arama kararı olduğu öğrenilirken operasyon İstanbul merkezli 6 ilde yürütülüyor. İstanbul Giresun, Balıkesir, Kayseri, Bursa ve Ankara’daki toplam 110 adrese eş zamanlı operasyon başlatıldı.

Haklarında gözaltı kararı olan şüphelilerden bazılarının çalıştıkları Borsa İstanbul’dan daha önce çıkarıldıkları, bir kısmının da “ByLock” kullanıcısı olduğu öğrenildi.

FETÖ’nün Borsa İstanbul yapılanmasına operasyon yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.