Hollanda hükümeti geçtiğimiz günlerde skandal bir karara imza attı. Hükümet Bosna Savaşı’nda Birleşmiş Milletler (BM) gücü olarak Srebrenitsa’da görev yapan her bir askere, 5’er bin euro ödeyeceklerini açıkladı. Hollandalı askerler, Birleşmiş Milletler (BM) gücü olarak 1995’te, toplama kamplarında kalan Boşnakların güvenliğini sağlamak için Srebrenitsa’ya gitti. Ancak Boşnakları Sırplardan koruması geren Hollandalı askerler kendilerine sığınan Boşnakları korumak yerine Sırplara teslim etti. Sırplar, Hollanda askerlerinin gözü önünde 8 bin 372 Boşnak Müslüman’ı katletti. Hollandalı askerler Sırpların yaptığı soykırıma adeta sessiz kaldı. Avrupa‘nın gözü önünde Müslüman Boşnaklar acımasızca öldürüldü. Öte yandan Sırplar Boşnak kadınlara tecavüz etti. Erkeklere ise türlü işkenceler uygulandı. Sırpların yaptığı ve Hollandalı askerlerin izninde gerçekleşen bu soykırım tarihte kanlı bir iz olarak yerini aldı.

Hükümet askerlere 5’er bin avro ödeyecek

Hollanda hükümeti ise soykırıma göz yuman o askerleri 26 yıl sonra ödüllendirme kararı aldı. Ödülün bu askerlere “jest ve takdir göstergesi” olarak verileceği açıklandı. Buna göre, 850 Hollandalı askere, hizmetlerinden dolayı 5’er bin avro ödeme yapılacak. Hollanda Savunma Bakanı Ank Bijleveld’a, Srebrenitsa savaşında görev yapan Hollandalı askerler hakkında hazırlanan rapor sunuldu. Raporda, yaşananların üzerinden 25 yıl geçmesine rağmen askerlerin 3’te birinin halen psikolojik ya da fiziksel desteğe ihtiyacı olduğu açıklandı.

Askerler için Bosna ziyareti düzenlenebilir

Raporda askerlerin yaşadıkları tecrübelerin faturasını ağır ödedikleri ifade edildi. İçinde bulundukları koşullar değerlendirildiğinde, kendilerinden imkansız bir şey talep edildiği, bu askerlerin devlet ve halk tarafından takdir görmedikleri bildirildi. Ayrıca askerlerin yaşadıkları travmayı atlatabilmeleri için önümüzdeki dönemde istekleri üzere Bosna ziyaretleri düzenlenebileceği kaydedildi. Bunun 17 Mart’ta yapılacak seçimler öncesi gösteriş amaçlı yapıldığı ve askerlerin yanlış davranışlarından dolayı binlerce insanın katledilmesine rağmen yine de takdir gördükleri belirtildi.

Srebrenitsa kurbanları mücadeleyi bırakmadı

Srebrenitsa’daki soykırım kurbanları ise hak mücadelesini bırakmadı. 2014’te Hollanda hükümetine karşı dava açtı. Bölgede görev yapan Hollandalı askerlerin sorumluluklarını yerine getirmedikleri gerekçesiyle tazminat talebinde bulundu. Hollanda Yüksek Mahkemesi, askerlerin katliamda sınırlı sorumluluğu olduğuna hükmetti. Bu sorumluluğu yüzde 30’la sınırladı. Karardan 5 yıl sonra da Hollandalı askerlerin sorumluluğunu daha da azaltarak yüzde 10’a düşürdü.

Hollanda’dan Srebrenitsa soykırımına seyirci kalan askerlere ödül yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Veliler adına konuşan Mirnes Zahirovic, öğrenciler arasında ayrımcılığa neden olan bu tür olaylara dikkat çekmek için toplandıklarını belirterek Boşnak öğrencilerin de eğitim aldığı okulda yaşanan bu olayın sorumlularının bulunması gerektiğini söyledi.

Zahirovic, gelecekte de benzer olayların yaşanmaması için okul idaresinden toplantı talep ettiklerini sözlerine ekledi.

Boşnak velilerden Damir Pestalic de okulun ayrımcılığın barınmaması gereken bir eğitim yuvası olduğunu vurgulayarak “Tek isteğimiz çocuklarımızın sağlıklı bir ortamda eğitim alması.” diye konuştu.

Öte yandan, okulun Sırp müdürü Dragi Jovanovic ise olayların siyasileştirilmek istendiğini öne sürerek “Sırp çocukların aileleri de endişeli. Çocukların bir kısmı okula gelmedi. Sakinleşmemiz ve oturup konuşmamız gerekir.” ifadelerini kullandı.

Srebrenitsa’daki Boşnak veliler, Sırp öğrencilerin Çetnik paylaşımını protesto etti yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

67 yaşındaki Ramiz Tiro, 1994 yılında Bosna-Hersek’teki savaş sırasında Hırvat askerleri tarafından toplama kamplarına alındı daha sonra serbest bırakıldığında ise bir hayvan gibi hissetti.

Açlıktan ve susuz kaldığından dolayı 33 kilo vermişti. 262 gününü cehenneme benzettiği bir yerde geçirdiği zaman zarfında bir insan olarak nasıl hissedildiğini unutmuştu.

Tiro, El Cezire’ye “Hayatta kalmayacağımı sandım çünkü umudumu yitirirmiştim.” açıklamasında bulundu.

“Çok fazla işkence gördüm, beni bir hayvana dönüştürdüler. Psikolojik [işkence], açlık, susuzluk, durmak bilmeyen işçilik, savaşlar arasında ön cephede çalıştırıyorlardı. Hayatta kalmayacakmış gibi hissettim. ”

Tutuklular, HVO kazma çukurları, bina kaleleri ve ölü bedenleri toplamak için ön saflarda tehlikeli çalışmalar yürütmek zorunda kaldılar. Uluslararası Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin 2017’de (ICTY) onaylandığı gibi, canlı kalkan olmakla zorlandılar.

Bazı tutuklular kendi idrarını içmeye bazıları da ayakkabı cilası ve ot yemeye zorlandı.

Hırvat toplama kamplarındaki Boşnakların yürek burkan hikayesi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.