Fiyatlarla oynamak Türkiye’de sık sık yaşanan bir olay haline geldi. Son olarak demir çelik piyasasını manipüle ederek fiyat istikrarını bozmaya çalıştılar. Demir çelik fiyatlarını manipüle eden, 105 milyar liralık sahte faturayla kamuyu 25 milyar zarara uğratan şirketlere Demir Yumruk operasyonu düzenlendi.

Sektördeki firmaları devre dışı bırakarak tekelleştiler. Firmalar, kurdukları paravan şirketler üzerinden 105 milyarlık sahte fatura ile kamuyunu 25 milyar zarara uğrattılar. (2021 yılında organizasyon kapsamındaki paravan firmaların düzenlenmiş olduğu fatura tutarı neredeyse Türkiye Cumhuriyeti’nin EĞİTİM için ayırdığı ödenek tutarı kadar). Operasyonda şu ana kadar Erol Eşrefoğlu (Evcil), aralarında olduğu 3 ayrı suç örgütünün lideri ile birlikte 250 şahıs gözaltına alındı, gözaltı işlemleri devam ediyor.

3 ayrı suç örgütü tespit edildi

Oluşturulan ortak çalışma grubu operasyonun hazırlık aşamasında her bilgi, belge ve detayı titizlikle değerlendirken, 10 ay süresince dinleme ve fiziki takip tedbirlerini de uyguladı. Bu çalışmaların sonucunda Demir Çelik sektöründe faaliyet gösteren 3 ayrı suç örgütü tespit edildi. Bu suç örtülerinin demir çelik piyasasını manipüle ederek fiyat istikrarını bozdukları, sektördeki diğer firmaları devre dışı bırakarak tekel olmaya çalıştıkları, sahte fatura düzenleyerek 3’üncü şahıslar üzerinden kurdukları paravan şirketler aracılığıyla haksız kazanç sağladıkları belirlendi.

Ankara Emniyeti, Vergi Denetim Kurulu ve MASAK personelinden oluşan ekibin 10 aylık titiz çalışması sonucu, bu sabah saatlerinde Demir Yumruk operasyonun düğmesine basıldı. Ankara merkezli aralarında İstanbul, Hatay, İzmir, Adana ve Kocaeli illerinin de bulunduğu 29 ilde eş zamanlı “Demir Yumruk” operasyonu düzenlendi. Operasyonda 840 ekip, 2100 personel, 250 Vergi Müfettişi ve MASAK personeli görev aldı. Gözaltına alınanlar arasında Erol Eşrefoğlu’nun (Evcil) da arasında olduğu 3 ayrı suç örgütü lideri de bulunuluyor. 14 fabrika, 850 adreste arama ve elkoyma işlemleri devam ediyor.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı; Demir Çelik Sektöründe üretici olarak faaliyet gösteren ve güçlenerek tekelleşmeye çalışan suç örgütlerine yönelik, Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma, Nitelikli Dolandırıcılık, Rüşvet ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanununa muhalefet suçlarından soruşturma başlattı. Soruşturma kapsamında Ankara Emniyet Müdürlüğü yerleşkesinde Mali Suçlarla Mücadale Şube Müdürlüğü görevlileri, Vergi Denetim Kurulu Müfettişleri, MASAK personeli ortak çalışma grubu oluşturdu, bu gruba KOM ekipleri de destek verdi.

Demir Yumruk Operasyonu yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Türkiye Çelik Üreticileri Derneğinden (TÇÜD) derlenen bilgilere göre, ham çelik üretimi geçen yılın ilk yarısında salgın sebebiyle 2019’un aynı dönemine kıyasla yüzde 4,1 gerilemişti. 3’üncü çeyrekte yüzde 16,6, son çeyrekte de yüzde 16,2 yükseldi. Üretim, yılın tamamında bir önceki yıla kıyasla yüzde 6 yükselerek 35,8 milyon tona ulaştı. Ham çelik üretimi, geçen yılın aralık ayında da 2019’un aynı ayına göre yüzde 17,7 artarak 3,4 milyon tona ulaştı. Bu dönemde tüketimde de çift haneli artış yaşandı. Nihai mamul tüketimi, geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 42,7 artarken 2’nci çeyrekte yüzde 16,9 düştü. 3’üncü çeyrekte ise yüzde 25,2, son çeyrekte yüzde 6,6 artış gösterdi. Böylece nihai mamul tüketimi geçen yılın tamamında bir önceki yıla göre yüzde 12,9 artarak 29,4 milyon tona ulaşırken, Aralık 2020’de ise yıllık bazda 10,3 azalarak 2,4 milyon tona geriledi.

“Türkiye, Avrupa’nın en büyük ham çelik üreticisi oldu”

TÇÜD Genel Sekreteri Veysel Yayan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, salgın nedeniyle küresel çapta üretim kesintilerinin olduğu 2020’de en büyük 15 çelik üreticisi ülke arasında Türkiye’nin 35,8 milyon ton ham çelik üretimiyle Avrupa‘nın en büyük, dünyanın ise 7’nci büyük ham çelik üreticisi konumuna ulaştığını belirtti.

Sektörün, salgının daraltıcı etkisi ve ihraç pazarlarında yaşanan koruma tedbirlerinin yol açtığı engellemelere rağmen 2020’yi üretim artışıyla kapattığını belirten Yayan, “2021’in, salgının etkisinin azalması ve koruma tedbirlerinin gevşemesi halinde, 2020’ye göre daha iyi olacağını, yurt içi tüketim ve üretimdeki artışın, son 2 yıldaki kayıpları telafi ederek 2017 seviyesini geçeceğini öngörüyoruz.” açıklamasında bulundu.

Dış ticaret verileri

Çelik ürünleri ihracatı 2020’de bir önceki yıla göre miktar bazında yüzde 5,5 azalıp 16,6 milyon tona, değer bazında yüzde 10,9 düşerek 8,6 milyar dolara geriledi. Aralık 2020’de ise ihracat miktar olarak yüzde 22,1 artarak 1,8 milyon tona, değer olarak da yüzde 36,9 yükselişle 983 milyon dolara ulaştı.

Çelik ürünleri ithalatına bakıldığında ise uluslararası piyasadaki hızlı talep artışının yol açtığı ürün yetersizliği Aralık 2020’de dış alıma önemli bir etkide bulundu. Söz konusu ayda ithalat 2019’un aynı ayına göre, miktar yönünden yüzde 31,9 azalarak 994 bin tona, değer bazında da yüzde 11,9 düşüşle 724 milyon dolara geriledi. Böylelikle, yıl genelinde ithalat artışı bir miktar gevşedi ve 2019’a göre miktar bazında yüzde 4,5 yükselişle 12,5 milyon tona ulaştı. Değer bazında ithalat ise yüzde 2,9 azalarak 7,7 milyar dolar oldu.

İhracattaki düşüş ve ithalattaki artışla birlikte 2019’da yüzde 121 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2020’de yüzde 111 seviyesine geriledi.

Ham çelik üretiminde Avrupa lideri Türkiye yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Çelik İhracatçıları Birliği’nden (ÇİB) yapılan açıklamaya göre, ABD Başkanı Trump, Mart 2018’de çelik ithalatının ABD çelik endüstrisini üretim gereksinimlerini yeterince karşılayamayacağı bir noktaya kadar zayıflatmakla tehdit ettiğini savunmuş ve yetkisini kullanarak dünyanın dört bir yanından çelik ithalatına yüzde 25 tarifeler getirmişti.

Trump daha sonra ağustos ayında Türkiye’den çelik ithalatında vergileri yüzde 50’ye kadar ikiye katladığını açıklamıştı. ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Trump’ın Türkiye’den çelik ithalatına yönelik ek vergi uygulamasının anayasaya aykırı olduğuna karar verdi.

Çelik ihracatçıları ABD’den ek vergi zararının iadesini talep edecek yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Trump, yetkisini kullanarak dünyanın dört bir yanından çelik ithalatına yüzde 25 tarifeler getirdi. Trump, çelik ithalatının ABD çelik endüstrisini üretim gereksinmelerini yeterince karşılayamayacağı bir noktaya kadar zayıflatmakla tehdit ettiğini savunmuş ve Ağustos ayında Türkiye’den çelik ithalatında vergileri yüzde 50’ye kadar ikiye katladığını açıklamıştı.

Mahkemenin usul yönünden uygun bulmadığı uygulamada, ticaret sekreterinin, ithalatın ulusal güvenlik etkileri hakkında araştırma yapması ve başkana bir rapor hazırlamasının ardından başkanın bu raporu aldıktan sonraki 90 gün içinde kısıtlamalar koyup koymayacağına, ondan sonraki 15 gün içinde uygulayıp uygulamaya koymayacağına karar vermesi ve gerekçelerini kongreye bildirmesi gerekiyor.

ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Türk çeliğine yönelik vergileri anayasaya aykırı buldu yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Plana göre, demir çelik sektöründe ihracatın ve ihraç pazarlarının genişletilmesi, standart dışı kalitesiz ürün ithalatının engellenmesi, savunma sanayi, demir yolları, mega projeler ve nükleer santraller gibi stratejik alanlarda kullanılan çelik türlerinin kalite ve ebat bazında yurt içi tedarik zincirinin geliştirilmesine ve girdi tedarikinin güvence altına alınmasına önem verilecek.

Özellikle alüminyum sektöründe havacılık, savunma ve otomotiv sanayi için gerekli olan yüksek alaşımlı, ısıl işlemle mukavemeti artırılmış, katma değeri yüksek ürünlerin yerli üretilebilmesine yönelik Ar-Ge ve yatırım faaliyetleri özendirilecek.

Deniz teknolojileri ve gemi yan sanayinin rekabet gücünün artırılması amacıyla da “Deniz Teknolojileri ve Sanayisi Teknik Komitesi” kurulacak.

Yakın mesafe yolcu ve araç taşımacılığında kullanılan gemilerin çevre ve enerji dostu tam elektrikli gemilere dönüştürülmesine yönelik program başlatılacak.

Demir çelik sektörü 11. Kalkınma Planı’yla şaha kalkacak yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlenen bilgilere göre, yılın 7 ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla çelik sektörü ihracatı yüzde 26,7 artarak 8 milyar 359 milyon 546 bin dolara yükseldi. Sektörün ihracatı, geçen yılın 7 ayında 6 milyar 595 milyon 923 bin dolar düzeyinde gerçekleşmişti.

Bu dönemde çelik sektörünün miktar bazında en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke grubu Avrupa Birliği (AB) oldu. AB ülkelerine ihracat, yılın 7 ayında 2017’nin aynı dönemine göre yüzde 62,9 artarak 3 milyar 604 milyon 730 bin dolara ulaştı.

Bu dönemde 1 milyar 371 milyon 748 bin dolarlık ihracatın gerçekleştirildiği Orta Doğu ülkeleri listenin ikinci sırasında yer aldı. Orta Doğu ülkelerine ihracatta yıllık bazda artış oranı ise yüzde 9,9 oldu.

Afrika ülkelerine ihracat ise yüzde 33,6 artışla 1 milyar 91 milyon 877 bin dolar düzeyinde gerçekleşti. Böylece AB, Orta Doğu ve Afrika ülkelerine, yılın 7 ayında gerçekleştirilen çelik sektörü ihracatı 1 milyar doları aştı.

İhracat artışına İtalya, düşüşüne ABD yön verdi

Miktar bazında rakamlara bakıldığında, çelik sektörünün yılın 7 ayında en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke 659,9 milyon dolarla İtalya oldu. İtalya’yı 552,1 milyon dolarla ABD, 488,8 milyon dolarla İspanya, 443,3 milyon dolarla İsrail, 426,2 milyon dolarla Romanya, 399,6 milyon dolarla da Almanya takip etti.

Yılın ocak-temmuz döneminde, 2017’nin aynı sürecine göre çelik sektörü ihracatı en çok İtalya’ya artış kaydetti. Söz konusu dönemde en fazla düşüş ise ABD’de yaşandı. Bu dönemde İtalya’ya ihracat 351,8 milyon dolar artarken, ABD’ye 250,4 milyon dolar geriledi.

Aynı dönemde İtalya’nın ardından miktar bazında en fazla ihracat artışı yaşanan diğer ülkeler 208,8 milyon dolarla İspanya, 185,9 milyon dolarla Belçika ve 165,5 milyon dolarla Romanya oldu. ABD’nin ardından en fazla düşüş yaşanan ülkeler ise 104,2 milyon dolarla Singapur, 90,1 milyon dolarla Türkmenistan ve 64,8 milyon dolarla da Irak şeklinde sıralandı.

Yeni pazarlara ağırlık verilecek

Sektörün performansını değerlendiren Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan, Türkiye’nin çelik ihracatının bu yılın ocak-temmuz döneminde 2017’nin aynı sürecine göre miktar bazında yüzde 2,4 artarak 11,1 milyon tona ulaştığını söyledi.

Sektörün değer bazındaki ihracatının da yüzde 26,7’lik yükselişle 8,4 milyar dolara çıktığına işaret eden Aslan, “Dünyada artan korumacılık eğilimi, ihracatımızın istenen seviyelere çıkmasını engellese de Türk çelik sektörümüz kaliteli ve rekabetçi fiyatları ile dünya genelinde tercih edilmeyi sürdürmektedir.” diye konuştu.

Aslan, çelik sektörünün ABD’ye ihracatına ilişkin de görüşlerini paylaşarak, şunları kaydetti:

“Section 232 önlemi, sektörümüzün ABD’ye çelik ihracatını olumsuz yönde etkiledi ve 7 aylık süreçte ABD’ye ihracatımız hem miktarda hem de değerde düştü. Bu yılın 7 aylık döneminde ABD’ye çelik ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 44,6 düşerek 765 bin tona geriledi. Değer bazındaki ihracatımız ise yüzde 31,2 düşüşle 552 milyon dolara indi. İthalatlarında payımızın nispeten daha az olduğu Güneydoğu Asya, Batı Afrika, Orta ve Güney Amerika bölgelerine yoğunlaşarak, ihracatımızı bu pazarlarda daha da artırmak istiyoruz.”

Çelik ihracatımız ABD ambargosundan etkilenmedi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.