Dünya genelinde büyük küçük neredeyse tüm merkez bankaları dijital para konusunda çalışmalara başladı. Örneğin Karayipler, Bahamalar’dan tutun Çin ve İngiltere Merkez Bankası’na kadar hepsi yeni gelişime ayak uyduruyor. Bunun en büyük nedeni ise geleneksel para birimlerine karşı tehdidin yükselmesi. Çünkü kripto paraların çok hızlı bir şekilde trendinin artması merkez bankalarını tedirgin ediyor. Bir yandan araştırma yaparken bir yandan da dijital para denemeleri sürüyor. Bunlara örnek olarak Türkiye Dijital Türk Lirası için ilk adım attı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası öncülüğünde “Dijital Türk Lirası İş Birliği Platformu”nda imzalar atıldı.

Türkiye’den dijital para için yeni adım

Türkiye, Dijital TL girişimlerinde pilot uygulamaların bu yıl başarılı olması durumunda 2022 yılında  kendi ürettiği dijital parayı kullanıma çıkaracak. Pilot uygulamayla dijital paranın gerçek hayatta kullanımına yönelik tüm senaryoları test edecek, tasarımına yönelik daha kapsamlı bulgular ortaya koyacak.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği Araştırma Merkezi’nin katılımıyla Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu oluşturarak Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme projesinde bir sonraki aşamaya geçtiğini duyurdu.

Dünya genelinde süreç nasıl ilerliyor?

Bahamalar geçen yıl CBDC çıkararak dünyada dijital para kullanımına başlayan ilk merkez bankası oldu. Doğu Karayipler ise nisan ayında çıkardığı para birimi ile bu uygulamaya başlayan ilk para birliği.

Büyük merkez bankaları arasında ise Çin dijital para çıkaran merkez bankası olmak istiyor. Hali hazırda devlet bankaları 5 Mayıs’taki alışveriş festivali öncesinde dijital yuanın tanıtımını yapmaya başladı.

Batılı bankalar süreci daha yavaş ilerletiyor

Avrupa Merkez Bankası dijital euroyu gelecek beş yıl içerisinde çıkarma ile ilgili değerlendirme çalışmaları yürütüyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB), dijital avronun vatandaşların nakit parayı bıraktığı, yabancı elektronik biçimlerinin devraldığı veya diğer ödeme yöntemlerinin kullanılamayacağı durumlarda yardımcı olabileceğini söyledi. İngiltere Merkez Bankası da “Britcoin” konusunda ise araştırmalarını hızlandırdı.

Amerika Merkez Bankası da dijital dolar konusunda acele etmeyeceğini duyurdu. Fakat Başkan Jerome Powell dijital coin konusunda bu yılın önemli bir yıl olacağını açıkladı.

Dijital para girişiminde hangi ülke, nerede? yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Dünyanın dört bir yanından büyük merkez bankaları, elektronik ödeme yöntemlerine yönelik talebi karşılamak ve Bitcoin ve Facebook’un Libra’sı gibi özel jetonlarla rekabeti ortadan kaldırmak için para birimlerinin dijital versiyonlarını inceliyor.

Reuters’a göre bir araştırmada ECB, dijital avronun vatandaşların nakit parayı bıraktığı, yabancı elektronik para biçimlerinin devraldığı veya diğer ödeme yöntemlerinin kullanılamayacağı durumlarda yardımcı olabileceğini söyledi.

Panetta, çalışmaya eşlik eden bir blog gönderisinde “Çevremizdeki gelişmeler gerekli kıldığı takdirde dijital bir avro çıkarmaya hazır olmalıyız. Bu, çoktan hazırlanıyor olmamız gerektiği anlamına geliyor.”

Banknotlar gibi dijital avro da, sahiplerine merkez bankası üzerinde doğrudan bir hak talebinde bulunarak kendisini ticari bir bankadaki herhangi bir depozitodan daha güvenli hale getirir.

Ayrıca bankacılık sistemi yerine ister çevrimiçi, ister Bluetooth veya ön ödemeli kartlar aracılığıyla kullanıcılar arasında doğrudan aktarılabilirler.

Ancak bu konuda ortaya çıkan temel endişelerden biri, bu tür bir paranın geleneksel mevduatın yerini alması, özellikle finansal kriz zamanlarında ticari bankaların içini boşaltması ve özel çözümleri ortadan kaldırması.

Çalışmada ECB, dijital avro cinsinden mevduatın muhtemelen sınırlandırılacağını ve en azından ECB’nin mevduat faiz oranlarıyla ele alınacağını söyledi. Şu anda bu oran – yüzde 0,5.

Facebook’un geçen yıl resmi para birimleriyle desteklenen bir dijital para sunacağını duyurması, merkez bankalarının para üzerindeki kontrolünü kaybedeceklerinden endişelenmesine neden oldu ve birçok rakip girişimi tetikledi.

İsveç’in Riksbank’ı dijital kronunu aylardır test ediyor ve Çin Merkez Bankası da çeşitli platformlarda deneme yapıyor.

Ancak nakit kullanımı Almanya ve diğer Avro bölgesi ülkelerinde hala yaygın, bu da olası bir merkez bankası dijital para biriminin euro bölgesinde pek çekici olmayabileceği anlamına geliyor.

ABD Federal Rezervi, Japonya Merkez Bankası ve İngiltere Merkez Bankası; dijital para birimlerinin merkez bankaları tarafından çıkarılması konusunda temkinli bir tavır takındı.

Düzenleyicilerden gelen yoğun tepkilerin ardından Facebook, Libra planlarının ölçeğini daralttı. Artık birçok para biriminden ziyade ayrı ulusal para birimleriyle bağlantılı olacak ve küresel yetkililer tarafından denetlenecek.

Dijital avro dönemi başlıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

GlobalTimes tarafından aktarılan bilgilere göre Çin Halk Bankası, merkezi dijital para birimini çıkarma sürecini hızlandırmak istiyor. Hareket, Çin’in finansal kurumlarına ve yuanın uluslararası çözümüne yönelik potansiyel ABD tehditlerine karşı koyabilmek için gerçekleşiyor. Dijital yuan pilot testi şu anda Çin’in dört şehrinde gerçekleştiriliyor.

Pekin merkezli Blockchain habercisi Cao Yin, Global Times’a ABD’nin Çinli finans şirketlerini ve kurumlarını varlık listesine koymadığını söyledi. Bununla birlikte, ABD halen Çin kurumlarına yönelik geniş çaplı tehditler oluşturabiliyor ve yuanın uluslararası yerleşimdeki duruşunu etkileyebiliyor.

Bu bağlamda, Çin’in merkezî dijital para birimi, olası bir ABD ambargosundan ötürü daha erken piyasaya çıkabilir. Çin Halk Bankası müdürü, dijital para biriminin dahili pilot testlerinin Guangdong eyaletindeki Shenzhen ve Xiongan dahil olmak üzere dört şehirde gerçekleştirildiğini açıkladı.

Çin dijital yuan çalışmalarını hızlandırıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Halihazırda Alipay ve WeChat ile dijital ödeme sistemine aşina olan Çin halkı, koronavirüs karantinası sırasında e-ticarete, dolayısıyla dijital ödeme sistemlerine daha fazla yöneldi.

2014’ten bu yana dijital para geliştirmelerine başlamış olan Çin yeni ekonomi bölgesi olan Xiong’an’da dijital Renminbi kullanımını başlatıyor.

İlk pilot bölgede 38 milyondan fazla nüfus var. Akıllı telefonlardaki elektronik cüzdan uygulamalarına yüklenecek olan e-RMB (e-Renminbi) ilk aşamada küçük ölçekli ödemelerin yapılmasına izin verecek.

Elinde nakit bulunduranların da bu nakitlerini dijital paraya (e-RMB) dönüştürülmesine doğal olarak izin verilecek. Küresel anlamda dijital paraya geçen büyük ekonomilerden ilki olan Çin’de bazı kamu görevlileri mayıs ayından itibaren ücretlerini e-RMB olarak alacaklar.

Ülkeler ve şirketler dijital para konusunda hazırlıklarını yapıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.