İsrail doğumlu bir Chabad elçisi olan Mendy Chitrik, son 20 yılda Teksas’tan daha büyük olan ve çoğu İstanbul’da bulunan 12 bin Musevi’nin yaşadığı Türkiye’de her yıl binlerce kilometre seyahat ediyor. Ülkedeki onlarca fabrikanın koşer sertifikalarını denetleyen bir haham olan Mendy Chitrik, Türkiye’yi birçok Musevi’den daha iyi biliyor. Haham, yol boyunca kayda geçmemiş mezar yerlerinden İstanbul’dan uzaklarda yaşayan dindar Musevilere ve yerli Müslümanlarla iş birliğinden ortaya çıkmış alışılmadık geleneklere kadar bazı keşifler yaptı. Chitrik bu yaz da, Musevilerin ünlü cazibe merkezleri ve daha az bilinen durakları içeren üç haftalık Türkiye gezisinin tümünü fotoğraflar ve videolar eşliğinde Twitter’dan paylaştı. Amacı, dünyayı Aşkenazi ve Sefarad diasporası arasında bölünmüş olarak gören Museviler için “çatlaklar arasına düştüğünü” söylediği bir tarih hakkında farkındalık oluşturmak. Chitrik, bugüne kadar başarılı olduğunu düşünüyor.

Yerli halk Chitrik’e çok yardımcı oluyor

Chitrik gezisinde bir kipa ve bazı Ortodoks Musevilerin pantolonların kenarından sarkıttıkları püsküller olan tzitzit giyiyor. Bu da onu Müslüman bir ülkede alışılmadık bir manzara haline getiriyor. Türkiye turuyla ilgili aldığı tepkileri anlatan Chitrik, “Yolculuğumuzu takip eden insanlar ki çoğu Musevi olmayanlar, bizi kendilerine uğramamız için davet ediyor. Türk ve Rum kökenli Museviler ne kadar duygulandıklarını ifade ediyorlar. Bu konuyla ilgili insanlar kendilerine bu yerlere erişim imkanı verdiğimiz için ne kadar minnettar olduklarını söylüyorlar. Bu çok iç açıcı.” dedi. Bazen olumsuz tepkiler alsa da Chitrik’in tecrübelerine göre antisemitik davranışlar, yolculuklarında tanıştığı insanlarda nadiren görülüyor. Chitrik, araştırdığı yerleri bulabilmesi için imamların günlerinin birçok saatini kendisine ayırdığını söyledi. Sokaktaki insanlar kendisini yemeğe davet ediyor ve Musevilerle dayanışma ve kardeşlik içinde olduklarını ifade ediyorlar.

“Museviler ve Müslümanların birlikte yaşaması sadece slogan değil”

Chitrik “Bana katılın ve Türkiye’de tarih, gelenekler, atalar, kökenler ve Yahudi yaşamını keşfedin” diyerek ilk paylaşımını yaptığı yolculuğuna oğlu Chaim ile 26 Temmuz tarihinde başladı. Üç haftalık yolculuklarında Bursa, İzmir, Manisa, Aydın, Muğla, Balıkesir, Çanakkale, Ankara, Nevşehir, Kayseri, Adıyaman, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa gibi vilayetlerde pek çok bölgeyi gezdi.

Chitrik Türkiye’de Musevi mirası yolculuğunun ardından, “Türkiye çok büyük bir ülke, bu da işleri karmaşıklaştırıyor, ancak bu, burada bu tür geziler için potansiyel olmadığı anlamına gelmiyor. Umarım Twitter yolculuğum insanlarda istek uyandırır.” diye konuştu. 2019 yılında Müslüman ülkelerde Musevileri desteklemek için kurulmuş bir yapı olan İslam Devletlerindeki Hahamlar Birliğinin başkanlığını da yapan Chitrik, “Musevilerin ve Müslümanların birlikte yaşaması sadece konferanslar için bir slogan değildir. Bu var ve bir gerçek.” ifadelerini kaydetti.

Bir hahamın Türkiye gezi planı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Başkan Erdoğan, konuşmasının bir bölümünü gayrimüslim vatandaşların ibadethanelerine ayırdı.

Türkiye’de 435 kilise, sinegog, Havra bulunduğunu ifade eden Erdoğan, bu ibadethanelerin devletin korumasında olduğunu, kimsenin dini inancına müdahale ettirilmeyeceğini belirtti.

Türkiye Cumhuriyeti topraklarında bulunan 435 kilise, sinegog ve Havra devlet koruması altında yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Sevgi ve hoşgörü medeniyetinin sembolü olan bu topraklarda toplumsal, kültürel, siyasi ve beşeri çeşitliliğin yüzyıllardır birlik ve beraberliği güçlendiren en önemli zenginliği oluşturduğunu söyleyerek Musevi vatandaşlara tebriklerini ileten Erdoğan, kutlama mesajında, “Farklı inançlara mensup vatandaşlarımızın kendi kültür ve geleneklerini özgürce yaşattıkları özel günler, toplumsal yaşamımıza renk katmakta, kadim dostluk ve beraberliğimizin daha da pekişmesine vesile olmaktadır. Bu düşüncelerle Musevilik inancının en önemli dini bayramlarından biri olan Roş Aşana münasebetiyle başta vatandaşlarımız olmak üzere tüm Musevilere esenlikler diliyorum.” ifadelerine yer verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Musevi vatandaşların Roş Aşana Bayramı’nı kutladı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın canlı bağlantı ile katıldığı açılış göreninde Erdoğan konuşmasında, “Sümela Manastırı ülkemizin tanıtımın önemli sembollerinden biri. Eğer biz iddia edildiği gibi diğer dinlerin sembollerini hedef alan bir millet olsaydık bu manastırın yerinde yeller eserdi. Biz hiçbir zaman yıkmanın, imhanın, yok etmenin peşinde olmadık. Tam aksine yaşatmanın, ihyanın peşinde olduk. Bugün hizmete açacağımız Ortahisar Ayasofya camii için de aynı durum geçerlidir. Yaklaşık 750 yıllık geçmişi olan bu eser, ecdadın elinde daha da güzelleşerek günümüze ulaşmıştır.” ifadelerine yer verdi.

Sümela Manastırı ve Ortahisar Ayasofya Camii açıldı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Pederler Dimitri Doğum, Jan Dellüler ve Diyakon Pavlus Orduluoğlu ile diğer ilçelerden gelen bazı pederler, ilahi ve İncil’den bölümler okudu.

Kovid-19 tedbirleri kapsamında maskeli ve sosyal mesafe kurallarına uyularak gerçekleşen ayinde dualar edildi.

Hristiyan vatandaşlar da mum yakıp dilekte bulundu.

Antakya Ortodoks Kilisesi’nde St. Pierre Aziz Petrus ve Pavlus Bayramı kutlandı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Kilis Sinagogu restore edildi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.