Afganlı bir tutuklunun suçsuz olduğu halde yıllarca Guantanamo Cezaevi‘nde yattığı ortaya çıktı. Washington eyaleti bölge mahkemesi, terör şüphelilerinin tutulduğu Guantanamo hapishanesinde tutuklu olan Esedullah Harun Gul adlı Afgan‘ın 14 yıldır haksız yere hapis yattığını söyleyerek derhal serbest bırakılmasına karar verdi. Washington eyaleti federal yargıçlarından olan Amit Mehta, 2007’de Afgan güçlerince tutuklanıp Amerikan ordusuna teslim edilen Esedullah Harun Gul hakkında bir nihai karar ve iki gizli gerekçe sundu. Gul’un avukatları, konuyla ilgili yazılı açıklamada bulundu. Açıklamada, Yargıç Mehta’nın Gul hakkında “14 yıldır yasa dışı tutulduğuna” ve “derhal serbest bırakılmasına” ilişkin nihai karar verdiği dile getirildi. Avukatlardan Tara Plochocki, yaptığı açıklamada “Bu, hukukun üstünlüğü için önemli bir zafer ve ABD hükümetine ulusal güvenlik adına yapabileceklerinin sınırlarının olduğu konusunda çok ihtiyaç duyulan bir hatırlatmadır.” ifadelerini kullandı.

Afganlı 2007’de Guantanamo’ya gönderilmişti

Gul, 2007 yılında Afgan güçleri tarafından yakalanıp ABD’ye teslim edilmişti. Oradan da aynı yıl Küba’nın Guantanamo Körfezi’nde bulunan ABD hapishanesine gönderilmişti. Guantanamo’daki 39 tutukludan biri olan Gul, 2001 yılında ABD’nin Afganistan’ı işgalinden sonra Guantanamo’ya gönderilen 219 Afgan’dan geriye kalan iki Afgan’dan biriydi. Gul ayrıca, 16 Ekim’de ABD inceleme heyeti tarafından Guantanamo’dan gönderilecek 13 kişiden biri olarak belirlenmişti.

ABD’nin yüz karası: Guantanamo Hapishanesi

Guantanamo cezaevi, 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarının sonrasında ABD’nin Afganistan’ı işgalinin ardından kuruldu. Küba’nın Guantanamo Körfezi’ndeki Amerikan donanma üssünde yer alan tutukevi, 11 Eylül saldırının ve bunu takiben ABD’nin Afganistan’ı işgalinin ardından açıldı. Dönemin ABD Başkanı George W. Bush tarafından ilan edilen “terörle küresel savaş” kapsamında yakalanan terör zanlılarının getirildiği hapishaneye ilk tutuklular 11 Ocak 2002’de konuldu. Üç bölümden oluşan cezaevinde 2002’de açılan “X-Ray”i, ilerleyen dönemde “Kamp Delta” ve “Kamp Iguana” kısımları takip etti. ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, 2003 yılında cezaevine yaklaşık 680 şüpheliyi gönderirken, bu rakam zamanla 800’e ulaştı. Uluslararası Af Örgütü, geçen yıllarda Guantanamo’nun askeri hapishane olarak kullanılmasını yasa dışı uygulamaları ve zanlılara yönelik yapılan sorgulama tekniklerini “insan hakları skandalı” olarak tanımlarken, Birleşmiş Milletler (BM) de hazırladığı raporlarda tutukevinde yapılan hak ihlallerine birçok kez dikkati çekti. Özellikle suyla boğulma hissi yaratma, cinsel tehditler, makattan besleme-sulama, uykusuz bırakma gibi sorgulama yöntemlerinin ABD Senatosu’nun raporlarıyla da tespit edilmesi, hem ABD’de hem de uluslararası kamuoyunda tutukevinin “ABD’nin utanç kaynağı ve yüz karası” olarak adlandırılmasına neden oldu.

Afganlı tutuklu haksız yere yıllarca Guantanamo’da yattı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

ABD sınırlarındaki göçmen akınının sebebiyle Biden yönetimi, Guantanamo hapishanesi yakınlarındaki göçmen gözaltı kampını yeniden açmaya karar verdi. Biden yönetimi, güney sınırda artan göçmen ve sığınmacılar için, Guantanamo Körfezi’ndeki gözaltı kampını açmaya hazırlanıyor. Açılması planlanan kampa ABD’nin “teröre karşı savaşta” esir olarak tuttuğu  39 kişinin olduğu hapishaneye yakın olmasıyla dikkat çekti. Çoğunluğu Haiti’den gelen binlerce göçmen, barınma koşulları iyi olmayan  bir kampta toplanıyordu. Göçmen kampı, ilk olarak 1991’de Kübalı sığınmacılar için kurulmuştu. Kampta 34 bin Haitili ve aynı sayıdaki Kübalı gözaltına alınmıştı. Kamp, Kübalı sığınmacıları ABD anakarasına gelmeden tutmayı amaçlıyordu.  Eski ABD Başkanı Barack Obama ve yönetimi  sığınmacı sayısını aşamalı şekilde azaltana kadar sığınmacılar burada kalmaya devam etti. Kamp, 2017’den beri kullanılmadı. Haitili göçmen sorununu çözemeyen Biden yönetimi ise gözünü Guantanamo’ya dikti.  Cezaevi olarak da kullanılan kampta bulunan göçmenlerin işkence gördükleri ortaya çıkmıştı.

Yine ABD yine insanlık dramı

ABD’nin Texas eyaletindeki bir kampta binlerce kişinin kaçak bir şekilde yaşadığı ortaya çıktı. Ardından ABD Başkanı Joe Biden ve yönetimi, Haitilileri sınır dışı etme kararı almıştı. Haitililer uçaklara bindirilerek ülkelerine gönderildi. Haitilileri, tahliye eden uçağın havalimanına inmesiyle, uçak pisti kaos yerine döndü. Kendilerini bırakan uçağın peşinden koşan ve tekrar binmeye çalışan Haitililerin görüntüleri ortaya çıktı. Sınırdaki nehirden geçmeye çalışanlara atlı muhafızların kırbaçlı şiddet müdahalesi, insanlık dramını bir kez daha gözler önüne serdi.

ABD tarihine bir kaos daha ekleyecek

Yeni bir göçmen kampı açılması kararı, son iki hafta içerisinde yaklaşık 14 bin göçmenin nehir üzerinden geçmeye çalıştığı  bir dönemde geldi. Çoğu Haiti’den gelen göçmenlerin sayısının giderek arttı. Haiti Başkanı’nın  suikastı sonucu öldürülmesinin yarattığı siyasi kargaşa ve ülkede yaşanan şiddetli deprem bu durumu tetikledi. Haitililer, ekonomi ve güvenlik kaygıları sebebiyle ABD’ye sığınacaklardı.  Beyaz Saray, Biden‘ın Küba’daki Guantanamo Kampı’nı başkanlık döneminde kapatacağını açıklamıştı. Ancak ABD, yine şaşırtmadı.

Guantanamo göçmen gözaltı kampı yeniden açılıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Zubaydah yaptığı çizimlerde söz konusu işkence yöntemlerinin çoğunun ilk kez kendisinde denendiğini, ABD istihbarat servisi CIA görevlilerinin bunu Tayland’daki üslerinde Ağustos 2002’de yapmaya başladığını belirtiyor.

Bugüne kadar suç teşkil edecek herhangi bir eylemde bulunduğu kanıtlanamayan 48 yaşındaki Zubaydah, çizdiği sekiz farklı görselde her işkence yöntemini farklı başlık altında tanımlıyor. Kutuda hapsetme, basınçlı suyla işkence, vücudu parmaklıklara kilitleyerek germe, kafası kutuya geçilmiş bir şekilde sandalyeye kelepçeleme, elleri kelepçeli şekilde duvara başını çarpma gibi başlıklar kullanan Zubaydah’ın her görselde vücudunun çırılçıplak ve başının kazınmış olduğu en dikkat çeken ayrıntılar arasında.

Zubaydah New York Times’ın haberleştirdiği raporda en kötü işkence yöntemlerinden birinin uykusuz bırakma olduğunu belirtiyor. Zubaydah, elleri ve ayaklarının ters bir şekilde kelepçelendiğini, her fırsatta yüzüne su döküldüğünü ve dar bir alanda hapsedilerek 2-3 hafta kadar uykusuz kaldığını söylüyor.

Filistin asıllı mahkum tam 83 defa vücudunun yatağa bağlandığını ve yüzüne su dökülmek suretiyle boğulma tehlikesi geçirdiğini ifade ediyor. Olayı araştıran ABD’li Başsavcı Jay S. Bybee’ye göre ise Zubaydah, yaklaşık 11 gün boyunca CIA görevlileri tarafından işkence edilerek uykusuz bırakıldı. Zubaydah ayrıca vücudunun zar zor sığdığı küçük bir kutuya konulan Guantanamo’daki ilk mahkum olduğunu belirterek, “Beni küçük bir kutunun içerisine kitlediler. Ben buna köpek kutusu adını veriyorum. Kutuya oturmaya çalışıyorum ancak nafile. Kutu çok dar. Kıvrılmak istiyorsun ancak ellerin ve ayakların kelepçeli olduğu için bunu da yapamıyorsun. Çünkü çok sıkı bir şekilde bağlanmış. Bu çok acı verici bir deneyimdi. Bilinçsiz bir şekilde sürekli çığlık atıyordum.” diyor.

Guantanamo’da dehşet verici işkenceler yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.