Ilısu Barajı tam kapasite enerji üretimine başladı. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, 23 Aralık 2020 tarihi itibarıyla Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı’nda 6 ünitenin tamamının devreye alındığını, tesisin tam kapasiteyle enerji üretimine başladığını açıkladı. Bakan Pakdemirli, bugün barajdan 2 milyar kilowatt saat enerji üretilerek Türkiye ekonomisine 7 ayda yaklaşık 1 milyar 400 milyon TL katkı sağlandığını söyledi.

Ilısu Barajı, sadece ekonomik ve teknolojik özellikleriyle değil, terörle mücadele ve Türkiye’nin tam bağımsızlığı açısından da ‘devrim niteliğinde’ projelerden biri olarak tarihe geçti. DSİ’nin inşa ettiği baraj, ön yüzü beton kaplı kaya dolgu barajlar kategorisinde gövde hacmi bakımından dünyanın en büyük barajı aynı zamanda.

Ilısu Barajı’nın ekonomiye yıllık katkısı 2.8 milyar TL

Ilısu Barajı‘nın ülke ekonomisine katkısı yılda 2.8 milyar TL.

Pakdemirli, “Toplam kurulu gücü 1200 MW olan 6 adet santral ile yılda ortalama 4 bin 120 gigawatt saat enerji üretimi gerçekleştirilecek. Proje üreteceği yeşil enerji ile daha temiz ve yaşanabilir bir geleceğe katkı sağlayacak. Bu büyük enerji üretiminin yanı sıra Ilısu Barajı’nda regüle edilen ve daha sonra inşa edilmesi hedeflenen Cizre Barajı’na bırakılan sularla Nusaybin, Cizre, İdil, Silopi Ovalarında toplam 765 bin dekar alanın modern teknikler ile sulanması ve yılda 1 milyar 168 milyon kilowatt saat enerji üretilmesi mümkün olabilecek. Cizre Barajı tamamlandığında yıllık 1 milyar TL ilave gelir artışı sağlanacak.”

Ilısu Barajı’nın tarihsel süreci

Ilısu Barajı ilk kez planlandığında, tarih 50’li yılları gösteriyordu. 1982’ye gelindiğinde, proje GAP kapsamına alındı. 90’lı yıllara gelindiğine, barajın suları altında kalacağı için başta Hasankeyf olmak üzere bölgeye turist turları düzenlenmeye başlandı. Ancak, proje bir türlü bitirilemedi. Türkiye’nin diğer mega projelerinde olduğu gibi, Ilısu’da da hem iç hem de dış unsurlar “engel” olarak devreye girdi. Ilısu Barajı, şu anda 540 tane olsa da hidroelektrik santrallerinin üretti toplam enerjinin yüzde 5’ini tek başına karşılayacak. Enerji ve tarımda, Türkiye’ye yıllık 1.5 milyar lira katkı sağlayacak. Hem enerji de Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltacak, hem de bölgede sulu tarımda ve ihracatta çığır açacak.

Engelleme çalışmaları

Projenin bölgesi Irak ve Suriye’den Tunceli’ye kadar uzanan dağlık alanda saklanmaya ve terör eylemleri yapmaya çalışan terör örgütü PKK’nın ‘geçiş güzergahı’ olması açısından da önemliydi. Bu nedenle, barajın şantiyesi terör örgütü PKK’nın defalarca hedefi oldu. Can güvenliği nedeniyle işçiler defalarca iş bıraktı.

Barajı’n 90’lı yıllarda yapımına başlanırken, 1 milyar avroluk maliyetinin tamamının yurtdışı kredi ile karşılanması öngörüldü. Terör ve engelleme kampanyaları aşıldıktan sonra AK Parti hükümeti döneminde yeniden yapımı hız kazanan projede bu defa “dış unsur” engeli devreye girdi. Alman, Avusturya ve İsveçli bankalardan oluşan kredi kuruluşları ve bu kuruluşların bağlı olduğu ülkelerdeki bakanlar, barajın yarattığı ekonomik ve kültürel etkilere dair 153 kriter getirdi ve bunların 180 gün içerisinde telafi edilmemesi halinde kredinin durdurulacağını açıkladı.

Engellenmeye çalışılan Ilısu Barajı tam kapasite enerji üretimine başladı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Dicle Nehri üzerindeki baraj ve HES’in ilk türbini 19 Mayıs’ta devreye alındı.

Barajın kurulu gücü 1200 megavat, bu yatırımla yıllık ortalama 4 milyar 120 milyon kilovatsaat enerji üretilecek.

Ilısu, Atatürk Barajı’ndan sonra ülkenin ikinci büyük barajı. Barajın “ön yüzü beton kaplı kaya dolgu baraj” tipinde, dolgu hacmi bakımından dünyada ilk sırada yer alıyor.

Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen DSİ Genel Müdürü Kaya Yıldız, Ilısu Barajı’nda şimdiye kadar toplam 3 ünitenin devreye alındığını ve bu ünitelerin geçici kabulünün yapılarak Elektrik Üretim AŞ’ye devredildiğini belirtti.

Barajda 3 ay içinde 750 milyon kilovatsaat enerji üretilerek ülke ekonomisine yaklaşık 375 milyon lira katkı sağlandığı bilgisini veren Yıldız, şunları kaydetti:

“Geriye kalan diğer 3 ünitede ise test çalışmaları devam ediyor. Bu yıl, barajın tüm ünitelerinin devreye alınması planlanıyor. Böylece Ilısu Barajı, tamamlandığında ülke ekonomisine yılda 2,8 milyar lira katkı sağlayacak.”

Ilısu Barajı ve HES’in, üreteceği yeşil enerjiyle daha temiz ve yaşanabilir bir geleceğe de katkı sağlaması bekleniyor.

Ilısu Barajı’nda regüle edilen ve daha sonra yapılması hedeflenen Cizre Barajı’na bırakılan sularla, Nusaybin, Cizre, İdil ve Silopi ovalarında toplam 765 bin dekar alan modern tekniklerle sulanacak ve yılda 1 milyar 168 milyon kilovatsaat enerji üretilebilecek. Cizre Barajı tamamlandığında yıllık 1 milyar liralık ilave gelir artışı sağlanacak.

Ilısu Barajı’ndan ekonomiye 3 ayda 375 milyon lira katkı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

DSİ Genel Müdürü Murat Acu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, terör örgütlerinin hedefi olan birçok kez saldırıya maruz kalan, Türkiye’nin vizyon projelerinden Ilısu Barajı’nın gövde dolgusunun yüzde 100’ünün tamamlandığını söyledi.

Irak ve Suriye’den Tunceli’ye kadar uzanan dağlık alanda saklanmaya ve terör eylemleri yapmaya çalışan terör örgütü PKK’nın geçiş güzergahında olması nedeniyle Ilısu Barajı şantiyesinin defalarca hedef haline geldiğini vurgulayan Acu, şöyle konuştu:

“Can güvenliği nedeniyle işçiler defalarca iş bıraktı. Bununla birlikte ülkemizin bu tür projeleri yapmasını hazmedemeyen bazı kesimler, birçok defa ‘Barajın derhal durdurulmasını’ talep etti. Gerekçe, bölgedeki kültürel mirasın barajdan etkilenecek olmasıydı. Ama bizler bütün olumsuzluklara rağmen yılmadan, gece gündüz demeden ve mesai mefhumu gözetmeden çalıştık ve hamdolsun barajın gövdesini fen ve sanat kaidelerine uygun olarak tamamladık.”

Bitiş maliyeti 7 milyar lira 

Ilısu Barajı’nın dolgu hacmi bakımından Türkiye’nin 2’nci, kurulu güç bakımından Türkiye’nin 4’üncü büyük barajı olduğunu vurgulayan Acu, Mardin ve Şırnak il sınırları arasında, Dicle Nehri üzerindeki en büyük baraj olduğuna işaret etti.

Acu, temelden 135 metre yükseklikteki barajın, kurulu gücünün bin 200 megawatt, yıllık enerji üretimi ise 4 milyar 120 milyon kilowatt saat olduğunu, sadece enerji üretiminden ülke ekonomisine yıllık 1,3 milyar lira katkı sağlanacağını belirterek, projenin bitiş maliyetinin 7 milyar lira olmasının beklendiğini kaydetti.

Tarihi ve kültür varlıklarının korunması için 350 milyon lira harcandı

Öte yandan Ilısu Baraj gölü altında kalacak yerleşim yerleri ve kültür mirasları için çalışmaların devam ettiği öğrenildi. Bu kapsamda, tarihi ve kültür varlıklarının korunması için 350 milyon lira, yeniden yerleşim çalışmaları için ise 2 milyar 750 milyon lira ödenek harcandı.

Er Rızk Cami, Süleyman Han Camisi ve mimari unsurları, Koç Camisi ve mimari unsurları, Kızlar Cami, Orta Kapı, Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesinin yanı sıra Hasankeyf’te bulunan anıt eserlerin taşımasında SMPT araçlarının kullanılacağı iki farklı yöntem öngörüldü.

Bin 150 ton ağırlığındaki, 540 yıllık Zeynel Bey Türbesi, kaydırma olmaksızın 15 Mayıs’ta yapıya herhangi bir zarar verilmeden başarıyla taşınmıştı.

Almanya ve PKK’yı üzecek haber: Ilısu Barajı’nın gövdesi tamamlandı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.