Basın özgürlüğü Avrupa’da nasıl?

Aslında ülkemizdeki basın özgürlüğü tartışmalarında söylenmesi gereken asıl cümle şudur: “Türkiye basın özgürlüğünün istismar edildiği ülkelerden birisidir hatta birincisidir.”  Dünya üzerinde “demokrasi ve insan haklarına saygılı” ülke olarak kabul edilen ülkelerden hiçbirinde Türkiye’deki gibi basın özgürlüğü kavramı bizdeki kadar istismar edilmez. Örneğin demokrasinin beşiği olarak kabul edilen İngiltere’de devlet sırrı, basın özgürlüğünden önceliklidir. Bunu test etmek isteyen The Guardian gazetesi, kapatılma tehdidi alınca Edward Snowden’in sızdırdığı görüntüleri matkap ve taşlamama makineleri ile imha etmek zorunda kalmıştı. Ya da İnsan Hakları Beyannamesi’nin anavatanı, tüm Avrupa’ya özgürlüğü ithal etmekle övünen Fransa’da sokak gösterileri sırasında gazetecilerin uğradığı polis şiddeti ortadadır. Bu örnekleri hemen her batılı ülke için vermek oldukça kolaydır.

Türkiye’deki uygulama nasıl?

Türkiye’de ise terör örgütlerinin sözcülerinin bile kendisini gazeteci olarak kabul ettirdiği bir düzlemde medyaya sınırsız özgürlük talep edilmektedir. Terör örgütü PKK’nın yayın organı olan Özgür Gündem’in kapatılması sürecinde getirilen itirazlar buna çok somut bir örnektir. Terör örgütü PKK’yı destekleyenler tarafından bile değil, bizzat terör örgütünün yöneticileri tarafından yönetilen bir yayına, sırf gazete ebatlarında basıldığı için “medya kuruluşu” denmesinin tuhaflığı hiç konuşulmadı.

Basın özgürlüğünün sınırsız olmasını talep edenler bu söylemlerinden hemen sonra, gazeteciliğin tanımını da kendi ideolojik sınırlarına hapsediyor. Ana muhalefet partisinden gelen “O televizyona çıkanları partiden ihraç edeceğiz”, “buradan medya patronlarına sesleniyorum”, “seçimlerin hemen ardından o medya kuruluşlarına el koyacağız” açıklamaları, medya özgürlüğünü dilinden düşürmeyenlerin aslında kendi söylemlerini destekleyenler hariç hiçbir sesi istemediğinin en önemli kanıtı olarak görülmektedir.

Murat Ongun neyi amaçlıyor?

Ancak bütün bunların hiçbirisi 6 Ocak 2022 tarihinde başlayan Murat Ongun paylaşımları kadar ürkütücü değildir. Kendisi de gazeteci olan ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun Sözcüsü ve Danışmanı olan Murat Ongun, CNN Türk kanalını yaptığı haberlerden ötürü ABD’deki CNN’e şikâyet etmektedir. Ongun buna gerekçe olarak, durdurulan metro inşaatına dair haberi ve CNN Türk’ün konuk seçimini göstermektedir. Bürokratik görevi olan bir gazetecinin, bir medya kuruluşunun kapatılması için başka bir medya kuruluşuna şikayet etmesi, Türkiye’deki basın özgürlüğü kavramının bazı kesimlerce nasıl kamuflaj olarak kullanıldığını göstermektedir.

Orhan Aydın

Basın özgürlüğü muhalefetin tekelinde mi? yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Ekrem İmamoğlu'nun Sözcüsü Murat Ongun'a göre bu bir çukur. pic.twitter.com/jdwcpx9jbE

— Yekvücut (@yekvucutcom) January 7, 2022

Murat Ongun İBB’nin çukur anlayışını ifşa etti yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Ekrem İmamoğlu’nu savunmak için vatandaşa hakaret eden gazeteciler özür dileyecek mi? yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Başsavcılık, İBB Hukuk Müşavirliğinden gönderilen kamera kayıtlarını, geçmişe yönelik 3 aylık veri dökümlerini ve yolcu listelerini inceledi. Ayrıca 90 yolcunun ifadesini aldı.

Suç duyurusuna ilişkin takipsizlik kararı veren Başsavcılık, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ile İBB Sözcüsü Murat Ongun’un suç duyurusunda yer alan 5 iddianın asılsız olduğunu tespit etti.

Yalan 1: “Fazilet durağından bir anda 47 yolcu bindi”

Başsavcılık, İBB’nin 29 Mart 2020 Pazar günü 62 No’lu Kağıthane Kabataş hattında çalışan otobüse Fazilet durağından bir anda 47 yolcunun bindiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını tespit etti. Araç içi kamera kayıtlarına göre bu duraktan otobüse hiç yolcu alınmadı.

62 No’lu Kağıthane-Kabataş Hattı’nın otobüs şoförü Ertuğrul Aslan da verdiği ifadede; “Fazilet durağından hiç yolcu almadım. Sonrasında kontrol ettiğimde bu duraktan saatte 29 km hızla geçtiğimi gördüm” dedi.

Yalan 2: “22 Mart günü yalnızca 1 yolcu bindi”

Başsavcılık, İBB’nin “62 No’lu Kağıthane Kabataş hattında çalışan otobüse 22 Mart Pazar günü toplamda 1 yolcu, 29 Mart Pazar günü toplamda 71 yolcu binmiştir” iddiasının asılsız olduğunu tespit etti.İBB’nin gönderdiği verilere göre bahsi geçen gün otobüse 1 yolcu değil, 57 yolcu bindi.

Yalan 3: “Organize bir şekilde ve zorla otobüse bindiler”

Başsavcılık, otobüs içerisinde gözüken kişilerin organize bir şekilde ve zorla otobüse bindikleri iddiasının da gerçeği yansıtmadığını belirledi.

62 nolu Kağıthane Kabataş hattında seyahat eden ve ifadeleri alınan yolculardan bir kısmının özel veya kamu sektörde işçi veya esnaf olduğu, büyük bir kısmının vardiyalı olarak çalışan kişiler oldukları ve vardiya saatlerine tekabül ettiğinden ise gitmek için veya evlerine dönmek için bu hattı kullandıkları bildirildi.

Söz konusu kişilerin ikametgah ve işyeri bilgilerinin bindikleri duraklarla uyumlu olduğu ve birbirleriyle irtibatlı olduklarına veya organize şekilde hareket ettiklerine dair herhangi bir veriye rastlanmadığına dikkat çekildi.

Yalan 4: “İki durakta toplam 41 kişi bindi”

Başsavcılık, İBB’nin 72 duraklı 146 No’lu Boğazköy-Bakırköy hattında 29 Mart Pazar günü toplam 65 yolcu bindiği ve Pazar sabahı 06:15’te sadece 2 duraktan 41 kişinin otobüse bindiği iddiasından da yalan olduğunu ortaya çıkardı.

Başsavcılık kararında, “İddia edildiği gibi 2 durakta toplam 41 kişinin bindiğine ilişkin görüntü kaydı olmadığı anlaşılmıştır” denildi.

Yalan 5: “22 Mart günü 31 yolcu otobüse bindi”

İBB’nin Boğazköy-Bakırköy hattında 15 Mart Pazar günü aynı saatlerde toplam 51 yolcu, 22 Mart Pazar günü toplam 31 yolcu ve 29 Mart Pazar günü toplam 65 yolcu bindiği, 29 Mart Pazar günü binen yolcu sayısının önceki tarihlere göre oldukça fazla olduğu iddiasının da gerçeği yansıtmıyor.

İBB Hukuk Müşavirliğinin yolladığı belgelere göre, 22 Mart Pazar günü aynı saatte toplam 31 yolcunun değil, 134 yolcu bindiğinin anlaşıldığı, 31 yolcu rakamının ne şekilde bulunduğunun anlaşılamadığı bildirildi.

İBB’nin iddiaları ile gerçek veriler uyuşmuyor

Başsavcılığın takipsizlik kararında şöyle denildi:

“Bizzat İBB Hukuk Müşavirliği tarafından gönderilen veri içerikleriyle de teyit edildiği üzere, 30 duraklı 62 Nolu Kağıthane-Kabataş hattında ve 72 duraklı 146 No’lu Boğazköy-Bakırköy hattında, 29 Mart Pazar günü yaşandığı iddia edilen yoğunluğun yolcular veya 3. kişiler tarafından organize ve bilinçli bir şekilde oluşturulduğuna ilişkin herhangi bir veri elde edilemedi. Bu kapsamda şikayet dilekçesi ve basın açıklamalarında ifade edilen bilgiler gerçek verilerle uyuşmuyor.”

Ekrem İmamoğlu ve Murat Ongun’un 5 iddiası da asılsız çıktı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

29 Mart pazar sabahı 62 No’lu Kağıthane-Kabataş Hattı ve 146 No’lu Boğazköy-Bakırköy Hattı üzerinde sefer yapan otobülerdeki kalabalık görüntüler vatandaşın tepkisini çekti. Ekrem İmamoğlu’nun sefer sayılarını azaltması sonucu oluşan kalabalık ve koronavirüsün yayılmasına zemin hazırlanması bardağı taşırdı. Konuya ilişkin olarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu organize kötülük yapıldığını iddia ederken İBB Sözcüsü Murat Ongun ise kasten binme iddiasıyla kendilerine kumpas kurulduğunu belirtti.

Bir durakta 20 kişi

Ongun, 22 Mart tarihinde 62 No’lu Kağıthane-Kabataş Hattı’nda yalnızca 1 yolcunun araca bindiğini iddia etti. Ancak ortaya çıkan görüntüler Ongun’u yalanladı. Sabah saat 06:22’ye ait görüntülerde Kağıthane-Kabataş Hattı içerisinde yer alan Harmantepe durağında 20 kişinin beklediği ve otobüse bindiği görüldü. Ayrıca, otobüsün dolu olduğu da gözlendi.

https://twitter.com/yekvucutcom/status/1244636016910184450

Murat Ongun’un yalanını tescilleyen görüntü yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.