?Romanlar, yüz yıllardır yaşadıkları Avrupa'da dışlanmaya devam ediyor.

??Bulgaristan'daki topluluk salgın döneminde hayatta kalmaya çalışıyor:

?"Suyumuz yok, elektriğimiz yok. Onların yerine pislik ve çamur var. Devlet bizi vatandaştan saymıyor." pic.twitter.com/p9LbWU3bKc

— Yekvücut (@yekvucutcom) February 12, 2021

Romanlar, yüz yıllardır yaşadıkları Avrupa’da dışlanmaya devam ediyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

River kampına düzenlenen operasyon sabahın erken saatlerinde büyük bir polis teşkilatı kurularak başladı ve gün boyu devam etti. Öğleden sonraya kadar 100’den fazla bölge boşaltıldı. Zorla tahliye edilen Romanlar gidecek hiçbir yerlerinin olmadığını söyledi.

Tahliye edilen ailelerin bir kısmı, kamp girişinin önünde karton kutular, valizler ve yığılmış minderlerin yanı sıra bekleyecek gölge bir yer bulduğu için kendini şanslı sayıyordu.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 24 Temmuz’da İtalyan hükümetine, insan hakları örgütü Associazione 21 Luglio’nun yardım ettiği kampın sakinlerinden üçünün başvurusunu takiben tahliyeyi durdurmasını emretmişti.

Örgütün sözcüsü Elena Risi El Cezire’ye verdiği demeçte, “Mahkeme hükümetten başvuru yapanların durumunun netleştirmesini istedi.” “Son teslim tarihi yarındı.” şeklinde açıklmada bulundu.

Ancak İtalya’nın aşırı sağdaki  İçişleri Bakanı Matteo Salvini, Çarşamba günü Roma Belediye Başkanı Virginia Raggi ile yaptığı toplantıda Strazburg mahkemesinin kararına rağmen tahliyenin devam ettiğini söyledi.

İtalya kampı zorla boşalttı yüzlerce Roman sokakta kaldı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Donçeva, ülke nüfusunun yüzde 6’sını oluşturan Romanlarla ilgili sosyal medya hesabından “Çingenelere uzatılan havuçlar bitti, artık onları sopa gösterme zamanı geldi.” paylaşımında bulundu.

Donçeva’nın paylaşımı şikayet üzerine yayından kaldırıldı.

Bulgaristan Sanayi Odasında Avrupa Birliği (AB) Fonlarından Sorumlu Bilirkişi olarak görev yapan Donçeva ise paylaşımının silinmesine sert tepki gösterdi.

Olayı “zayıf ve korkak insanların kolay bir eylemi” olarak niteleyen Donçeva, yine sosyal medya hesabındaki paylaşımında, “Bilin ki beni farklı düşünmeye zorlayamazsınız. Kendi aranızda istediğiniz gibi körükleyin birbirinizi. Anonim yazılar yollayın, beni hiç ilgilendirmez. Eylemlerinizle, entegrasyona olan güvenimin, uzun süredir yaşadığım bir aldatmaca olduğuna inanmamı sağladınız.” ifadelerini kullandı.

Sosyal medyada kullanıcılarının hedefi olan Donçeva’nın paylaşımı konusunda Başbakan Yardımcısı Tomisav Donçev ise yorum yapmadı.

Bulgaristan’da Romanlara ırkçı tehdit yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Başta Türkler olmak üzere tüm azınlık temsilcileri kararı “skandal” olarak nitelendirerek, kararın geri çekilmesini istedi. Türk ve Roman azınlığa karşı “sert” davranılmasını savunan göçmen karşıtı Simeonov başkanlığındaki uyum kurulunda hükümet üyeleriyle 50 sivil toplum kuruluşunun temsilcileri yer alacak.

Muhafazakâr Başbakan Boyko Borisov liderliğindeki koalisyon hükümetinin ortaklarından Bulgaristan Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin (UP) genel başkanı olan Simeonov, Bulgaristan’daki en büyük azınlıklardan Romanları aşağılayıcı sözlerinden dolayı tepki görmüştü.

Romanlara hakaret etmişti

Aşırı milliyetçi Bulgar siyasetçi, Aralık 2014’te parlamentoda yaptığı konuşmada, “Roman çocukların domuzlarla oynadıklarını” söylemiş, Roman kadınlarını ise “sokak köpeklerine” benzetmişti. Bulgaristan’da nüfusun yüzde 10’unu oluşturan Romanların sayısı 700 bini buluyor.

Bulgaristan’daki en büyük azınlık olan Türklerin parlamentodaki partisi Hak ve Özgürlükler Hareketi’nin (HÖH) genel başkanı Mustafa Karadayı, atama kararının “sinizmin vahim bir örneği” olduğunu söyledi. Etnik Azınlıklar Entegrasyon Konseyi’nin eski başkanı ve etnik ilişkiler uzmanı Mihail İvanov, aşırı sağcı Başbakan Yardımcısı’nın kurulun başına getirilmesinin “azınlıklara indirilmiş bir darbe” olduğunu söyledi.

Bulgaristan’da 26 Mart’taki genel seçimlerde üçüncü parti olan UP’li bakan yardımcısı Pavel Tenev, Paris’teki bir balmumu müzesinde Nazi selamı verirken çekilen fotoğrafının sosyal medyaya yansıması üzerine görevinden ayrılmak zorunda kalmıştı.

Bulgaristan’da kurda kuzuyu emanet ettiler yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Nehrin iki yanındaki gecekondu mahalleri aynı zamanda okuldan dönen çocuklar için de bir buluşma ve oyun yeri işlevi görüyor. Nüfusunun çoğunluğu Roman olan Jarovnice köyüne Romanların sorunlarını yerinde incelemek için giden Al Jazeera muhabirin konuştuğu Romanlardan biri 33 yaşındaki araştırma görevlisi Martin Kaleja Januv köyde para kazanan üç beş kişiden biri.

Özel hayatları yok

Belediye yetkililerinin verdikleri bilgiye göre Roman nüfus arasında yüzde doksan yediye ulaşan işsizlik oranı onları devletten alacakları cüzi sosyal yardımlara bağlı kılıyor. Köyün tahmin edilen nüfusu 6500 civarında ve bunun 5600’ünü bir kilometrekareden daha az bir alana sıkışıp kalan gecekondu mahallesinde yaşayan Romanlar oluşturuyor. Karısı, kayınbabası ve üç çocuğu ile beraber iki odalı küçük bir evde yaşayan Martin’e göre en büyük sorunlardan biri evlerin birbiri ile bitişik olması ve ailelerin çoğunlukla geniş aileler olmasından dolayı özel hayatın olmaması. Ancak burada yaşayanların başka bir yere taşınacak parası olmadığı için başka bir şansları da yok.

Ayda yaklaşık 300 avro yani yaklaşık 1200 lira geliri olan Martin köyde sabit bir geliri olan bir kaç kişiden biri. Ancak o da diğerleri gibi elektrik, su ve doğalgazı olmayan küçük bir evde geniş aile olarak yaşamak zorunda. Şu an yaşadığı Jarovnice köyünde doğan Martin çocukluğundan Roman olmasından dolayı maruz kaldığı şiddet ve ayrımcılığı, küfürleri hala hatırlıyor.

“Otobüste okula beraber gittiğimiz Slovaklar bize kokulu, pis derdi. Ne zaman bir dükkâna girsek bir şey çalacak mıyız diye herkes bizi izlerlerdi.” diye anlatıyor Martin çocukluk anılarından bazılarını.

Sayıları toplamda yarım milyonu bulan Romanlar Slovakya nüfusunun yüzde onunu oluşturuyor ve ülkedeki ikinci büyük etnisite durumundalar. Finansal Politikalar Enstitüsü’nün 2014 sonunda yayınladığı bir rapora göre çalışabilir durumdaki yetişkin Roman nüfusunun yüzde kırkı tamamen işgücü piyasasının dışında ve çalışanların çoğu da kayıtsız olarak çalışıyor. Maruz kaldıkları ırkçılığa varan ayrımcılık yüzünden düşük eğitim seviyelerine sahip olan Romanlar arasında çalışma oranı yalnızca yüzde on yedi.

Eğitim alamıyorlar

Martin’e göre Romanlar, Slovaklar tarafından sürekli olarak ülkenin yaşam tarzına adapte olmamak ve sosyal güvenlik sistemini kötüye kullanmak ile suçlanıyorlar ancak eleştirenler Romanlar’a eğitim almaları ve iş bulmaları konusunda yardım etmeye gelince görünmez oluyorlar. Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC) raporlarına göre Slovakya’daki Romanlar iş piyasası, konut ve eğitim alanlarında sürekli olarak ırkçılığa maruz kalıyorlar ve sıklıkla zorla evden çıkarılmalara, polis şiddetine, ırkçı hakaret ve saldırılarla yaşamak zorunda kalıyorlar.

Merkezin basın sözcüsü Johanthan Lee’ye göre komünizmin çöktüğü 1989’dan bu yana hiçbir Slovak hükümeti Roman düşmanlığını ve Romanların sorununu ciddiye almadı. Lee’nin açıklamalarına göre Romanlara karşı işlenen nefret suçları 2008 yılından beri arttı ve Romanların dışlanması durumu daha da kötüleşti. Örneğin sadece ülkenin doğusundaki Kosice şehrinde Roman ve Roman olmayan nüfusu ayırmak için 6 tane duvar var. Lee, Roman karşıtı söylem ve politikaların sadece aşırı sağ değil liberal ve merkezde yer alan politikacılar tarafından da oy kazanmanın kolay yolu olarak görüldüğü ve bu yüzden sıklıkla kullanıldığını söyledi.

Romanlar Slovakya’da insan yerine konulmak istiyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

“Dişlerini sökelim” yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC) ve Uluslararası Af Örgütü tarafından Çarşamba günü açıklanan rapora göre 5-11 yaş arası, ilköğrenime devam eden Roman çocuklarının sistematik olarak eğitim haklarından mahrum bırakılıyorlar,  bunun neticesinde de “yoksulluk ve marjinalleşme kısır döngüsüne“ itiliyorlar.

İki sene önce de Avrupa Komisyonu, Slovakya’ya karşı eğitimde ayrımcılık iddiasıyla soruşturma başlatmıştı.

Dün hazırlanan kapsamlı rapor iki örgütün geçen Kasım ve Aralık ayında ülkede Roman nüfusun yoğun olarak yaşadığı Sarisske Michalany, Moldava nad Bodvou, Rokycany ve Krompach bölgelerinde yapılan saha çalışmasının bulgularına dayanarak hazırlandı.

Slovakya’da yaşayan yaklaşık 500.000 Roman ülkede Macarlardan sonraki ikinci en büyük azınlık durumunda.

Rapora ilişkin konuşan Slovak İçişleri Bakanı Robert Kalinak ise Roman azınlığın durumunu iyileştirmek için bir takım programların yürürlükte olduğunu söylerek, insan hakları örgütlerinin ayrımcılık iddialarının “abartılı” olduğunu savundu.

İnsan yerine koymuyorlar yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.