Ukrayna’dan Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin ekonomi danışmanı Oleg Ustenko, önemli bankaların Rus petrolüyle bağları sebebiyle savaş suçu işlediğini iddia etti. İki gün önce Financial Times’ta yayımlanan söyleşide JPMorgan, HSBC ve Citigroup gibi kuruluşların “Putin rejimine yardım ettiğini” öne sürdü.

Ukrayna’dan Rusya ile bağını devam ettiriyor suçlaması

Rusya, 24 Şubat’ta başlattığı Ukrayna istilasının ardından Batılı ülkelerin ağır yaptırımlarıyla karşı karşıya kalmıştı. Pek çok şirket, Rusya’daki operasyonlarını ya durdurmuş ya da azaltmıştı. Ancak bazı finans kuruluşları, Rus kuruluşlarıyla bağını hâlâ devam ettiriyor.

ABD merkezli JPMorgan‘ın Rusya’daki yatırımlarla ilgilinen kolu JPMorgan Russian Securities’in, Gazprom, Sberbank ve Rosneft’teki hisseleri duruyor. Birleşik Krallık’a bağlı HSBC ve Fransız Crédit Agricole’un varlık yönetimi birimleri de Gazprom ve Rosneft hisselerini hâlâ ellerinde tutuyor. ABD’de olan Citigroup‘un, Lukoil ve Vitol’e kredi kolaylıkları tanıdığı iddia ediliyor.

Bankaları savaşı uzatmakla suçlayan Ustenko, barışın sağlanmasının ardından Ukrayna’nın yeniden inşasında bu şirketlerle işbirliği yapılmasının engellenebileceğini söyledi.

Ekonomi danışmanı, FT’yle söyleşisinde de Ukrayna Adalet Bakanlığı’nın savaş biter bitmez Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde (UCM) dava açmayı planladığını bildirdi. Rusya’ya ait fosil yakıtlarla ilişkili olan kuruluşlar hakkında veri toplandığını kaydetti: “Bana göre Putin rejimine bu şekilde yardım ettikleri ve rejimi destekledikleri için savaş suçu işliyorlar.”

JPMorgan, FT’ye yaptığı açıklamada Batı’nın yaptırımlarının uygulanmasındaki rolüne dikkat çekti ve yaptırımları özenle uyguladığını savundu. Citigroup ve Crédit Agricole ise mektuba doğrudan yanıt vermezken, Rusya’daki operasyonlarla ilgili önceki açıklamaları yineledi. Şirketler, Rusya’yı tamamen terk etmenin zaman alacağına dikkat çekti. HSBC cephesindense açıklama gelmedi.

Ukrayna’dan uluslararası kuruluşlara suçlama yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Srebrenitsa soykırımı faillerinden emekli general Milenko Zivanovic hakkında suç duyurusunda bulunuldu. Sırp komutan Bosna Savaşı sırasında aralarında çocukların da yer aldığı binlerce kişiye toplu katliam düzenlemişti. Zivanovic, savaş sırasında sözde yetki alanı olan Doğu Bosna bölgesinde Drina Kolordusu komutanıydı. İddiaya göre Zivanovic’in Srebrenitsa ve Zepa bölgelerinde etnik temizlik ve soykırım suçları işledi. Sırp komutan aralarında çocukların da yer aldığı binlerce kişiye toplu saldırı, işkence, taciz, şiddet suçlarından hüküm giyecek. Bosna Hersek Savcılığı mahkeme sonunda 75 yaşındaki komutanı suçlu bulursa Sırbistan’dan iadesini isteyecek. Sırp birliklerinin Temmuz 1995’te 8 binden fazla Boşnak sivili öldürdüğü Srebrenitsa soykırımı, aradan 26 yıl geçmesine rağmen kurban yakınlarının ve Boşnak halkının kanayan yarası olmaya devam ediyor.

Aradan 26 yıl geçmesine rağmen soykırım izleri hala can yakıyor

Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanmış en büyük insanlık trajedisi: Srebrenitsa soykırımının acısı aradan geçen 26 yıla rağmen yüreklerdeki yerini koruyor. Üstelik aradan geçen yıllara rağmen hala binden fazla soykırım kurbanının cenazesi bulunamadı. Bu durum Srebrenitsa’da yaşanan zulmün ne derece büyük olduğunun en önemli göstergelerinden birisi olarak kabul ediliyor.

Srebrenitsa soykırımı kurbanlarının en genci 16 yaşında

Srebrenitsa’da Sırp güçleri, öldürdüğü binlerce soykırım kurbanını daha sonra başka yerlere nakletmişti. Açılan toplu mezarlardan çıkarılan kalıntılar aile yakınlarına sevdiklerinin bulunabilen birkaç kemiğini toprağa vermenin huzurunu yaşatıyor. Ayrıca “bir mezar taşı olsun” düşüncesinin hem hüznünü hem de vicdan rahatlığını yaşatıyor. Kurbanlardan en genci, öldürüldüğünde 16 yaşında olan Azmir Osmanovic. Srebrenitsa’nın Sırp askerlerin eline geçmesinden sonra Boşnaklar Hollandalılara sığınmak istemişti. Bosna Hersek Ordusu’nun kontrolündeki bölgeye gittiler. Ancak orman yolunu seçenlerin büyük çoğunluğunun kaderi de BM üssüne sığınanların kaderiyle aynı oldu. Halk arasında “ölüm yolu” olarak da anılan orman yolundan giden binlerce Boşnak sivil, Sırpların kurduğu hain tuzaklarda hayatını kaybetti.

Bosna halkının kanayan yarası: Srebrenitsa soykırımı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

The Guardian Australia’nın yayımladığı görüntülerde, Afganistan’da Avustralya özel kuvvetlerinin barında askerlerin bir Taliban militanına ait olduğu belirtilen protez bacakla eğlendikleri ve protezi bira içmek için kullandığı görülüyor.

Haber, üst rütbeli bir askerin protez bacağı kafaya dikerek bira içtiği ve korsan bayrağı asılı duvarın önünde iki askerin bira ve protez bacakla poz verdikleri fotoğraflar eşliğinde dünyaya duyuruldu. Gazete, protezi kafaya dikerek bira içen askerin hala Avustralya ordusunda görev yaptığını belirtti.

Protez bacağın Nisan 2009’da Avustralya askerlerine saldırırken öldürülen Taliban militanlarından birine ait olduğu kaydedildi.

Gazeteye konuşan askerler, ölümüne içme alemlerinden üst rütbeli subayların haberdar olduğunu söyledi. Bir asker, özel kuvvetlerin nereye gitseler beraberlerinde protez bacağı götürdüğünü anlattı. Daha sonra bacağın Almanya’nın imparatorluk ve Nazi dönemindeki askeri nişanı Demir Haç ile birlikte tahta bir plakete yerleştirildiği ve Almanca ‘Das Boot’ yazıldığı belirtildi.

Dört yıllık bir araştırmanın sonucunda Avusturalya askerlerinin Afganistan’da savaş suçu işlediğine dair kanıtlara yer veren raporun yayımlanmasının ardından basına yansıyan fotoğraflar, Avustralya kamuoyundaki moral bozukluğunu ve ahlaki sorgulamayı artırdı.

2005-2016 arasında aralarında çocukların da olduğu en az 39 yasadışı öldürmeyi belgeleyen raporda askerlerin davranış normlarına yaygın şekilde saygısızlık gösterdiği bildiriliyor ki, bu durum Fat Lady’s Arms fotoğraflarında da gözleniyor.

Afganistan hükümetinden ‘soruşturmanın ortaya çıkardığı görevi kötüye kullanma’ nedeniyle özür dilemek ve 13 askeri ordudan ihraç etmekle yetinen ve herhangi bir yargı süreci başlatmayan Avustralya hükümeti, diline düştüğü Çin’in karşısında son fotoğraflarla çok zor durumda kaldı.

Raporun yayımlanmasının ardından Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, elinde kuzu tutan Afgan çocuğun boğazına bıçak dayayan Avustralyalı asker fotomontajını “Korkma, barış getirmeye geliyoruz” altyazısı eşliğinde paylaşmıştı. Çinli sözcü paylaşımına “Afgan sivillerle esirlerin Avustralyalı askerler tarafından öldürülmesi şok edici. Bu tür eylemleri şiddetle kınıyor ve askerlere hesap sorulması çağrısı yapıyoruz” mesajını eklemişti.

Bunun üzerine Avustralya Başbakanı Scott Morrison, paylaşımın silinmesini hem Pekin’den hem de Twitter’dan talep etti.

“Avustralya, bu çirkin iş için Çin hükümetinden özür talep ediyor” açıklamasını yapan Başbakanı Morrison, ‘son derece çirkin” paylaşımın hiçbir şekilde haklı gösterilemeyeceğini ve Çin hükümetinin utanç duyması gerektiğini’ savundu.

Twitter paylaşımı ‘hassas’ diye nitelemekle yetinip silmeyi kabul etmezken, Çin de Morrison hükümetinin özür talebini reddetti.

‘Dikkatini askerlerin işlediği suçlardan başka yöne çevirme çabası’
Çin’in Avustralya Büyükelçiliği’nin yaptığı açıklamasında, Avustralya’nın Pekin’i suçlayarak iki şeyi amaçladığı, birincisinin, bazı Avustralya askerlerinin işlediği korkunç zulümden kamuoyunun dikkatini başka yöne çevirmek, ikincisinin, kötüleşen ikili ilişkilerden Çin’i sorumlu tutmak olduğu dile getirildi.

“Bir başka amaç da içerideki milliyetçiliği körükleme girişimi olabilir” denilen açıklamada, Avustralya’ya ‘Afganistan’da Avustralya askerleri tarafından işlenen suçlarla yüzleşmesi, sorumluları cezalandırması ve kurbanlar için adaleti sağlaması’ çağrısı tekrarlandı.

Avustralya askerleri öldürdükleri Taliban üyesinin protez bacağıyla alkol içti yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

IGADF’nin dört yıllık bir soruşturmanın sonucunda hazırladığı ve Afgan sivillerin yasa dışı olarak öldürüldüğünü belgeleyen ‘güvenilir kanıtların’ yer aldığı rapor, Avustralya Genelkurmay Başkanı General Angus Campbell tarafından açıklandı. Yüzlerce tanığın dinlendiği ve 25 askerin karıştığı 57 olayın incelendiği rapordaki bulguları değerlendiren Campbell, raporun bazı askerlerin ‘savaşçı kültürünün utanç verici kaydını’ ortaya çıkardığını söyledi.

Raporda yer verilen yasa dışı cinayetlerin hiçbirinin ‘savaşın harareti içinde’ tanımlanmadığını ve cinayetlerin bilinçli işlendiğine dikkati çeken Campbell, “Raporda faillerin olayları kafası karışmış veya istemeyerek yaptıklarına dair hiçbir bulgu yok” ifadesini kullandı.

Campbell, Afganistan halkından özür diledi Elde edilen verilere göre ellerinde, Avustralya Savunma Kuvvetleri’ndeki (ADF) 25 personelinin ya suçları işlediğine ya da en azından ciddi suçlara karıştığına dair inandırıcı bilgiler olduğunu vurgulayan General Campbell, “Afganistan halkından, Avustralya Savunma Kuvvetleri (ADF) adına, Avustralya askerlerinin herhangi bir suçu için içtenlikle ve kayıtsız şartsız özür dilerim” dedi. Raporu hazırlayan ADF Genel Müfettişi Tümgeneral Paul Brereton, meselelerin mahkemeye çıkmadan önce bile Federal Hükümetin, Afganistan’daki kurbanların ailelerine tazminat ödemesi gerektiğine inandığını söyledi.

Bazı Avustralyalı askerlerin, öldürülen Afgan sivillerin cesetlerinin yanına ‘meşru bir hedef’ olduklarını öne sürmek için bazı silah ve bombaları yerleştirerek muhtemel soruşturmadan kurtulmayı planladıklarına dair delillere ulaştıklarını aktaran Tümgeneral Brereton, sözlerini şöyle tamamladı: “Bunlar kasıtlı hukuka aykırı cinayetlerin gizlenmesi amacıyla kullanılmak üzere geliştirildi.

Ele alınan olaylar bir savaş suçuna ilişkin inandırıcı bilgilerin bulunduğu tespit edilen davalar, öldürülen kişinin savaşçı olmadığı açık olan veya olması gereken davalardır.” Soruşturmayı yürüten müfettişler raporu, Avustralyalı askerlerin 2005 ila 2016 arasındaki davranışlarına ilişkin 423 tanıkla görüşüp 20 binden fazla belgeye ve yaklaşık 25 bin görüntüyü inceleyerek hazırladı.

Rapor, toplam 36 olayın cezai soruşturma yapılması için Avustralya Federal Polisine (AFP) sevk edilmesini tavsiye ediyor. Avustralya’nın, ABD ve diğer müttefikleriyle devam eden barışı koruma çabalarının bir parçası olarak Afganistan’da yaklaşık 400 askeri bulunuyor.

Avustralya askerlerinin Afganistan’da 39 sivili öldürdüğü ortaya çıktı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Açıklamada, serbest bırakılan çocukların sayısına ilişkin bilgi verilmedi.

Libya hükümeti, Hafter güçlerini Trablus saldırıları sırasında “çocuk savaşçı” kullanmakla suçluyor.

Hafter, başkent Trablus’u ele geçirmek için 4 Nisan 2019’da saldırı emri vermiş, bunun üzerine Libya ordusuna bağlı birlikler de karşı operasyon başlatmıştı.

Meşruiyet krizinin 2011’den bu yana yaşandığı Libya’da, uluslararası tanınırlığa sahip hükümete bağlı birlikler ile Halife Hafter’e bağlı silahlı güçler arasında çatışmalar sürüyor.

Libya’da çocukları kullanan darbeci Hafter savaş suçu işliyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

İngiltere merkezli Uluslararası Af Örgütünün (Amnesty International) 40 sayfalık raporunda, Suriye rejim güçlerinin 5 Mayıs 2019 ile 25 Şubat 2020 arasında İdlib, Hama ve batı Halep’te sivillere yönelik saldırılarında 18 tıbbi tesis ile okulun hedef alındığı bildirildi.

Rejim ve Rus güçlerinin düzenlediği saldırılarda uluslararası hukukun defalarca ihlal edildiği belirtilen raporda, “Bu ihlaller savaş suçu teşkil ediyor.” ifadesi kullanıldı.

Rapora göre, çoğu bu yıl ocak ve şubatta düzenlenen saldırılar arasında 29 Ocak’ta Ariha’da bir hastane yakınına yapılan ve 11 sivilin öldüğü Rus hava saldırısı da yer aldı.

74 kişiyle görüşüldü

Raporda, saldırıdan sağ kurtulan bir doktorun “O kadar çaresiz hissettim ki. Dostum ve meslektaşım ölüyordu, dışarıda çocuklar ve kadınlar çığlık atıyordu. Hepimiz felç olmuştuk.” ifadesine de yer verildi. Doktorun verdiği bilgiye göre sivil savunma güçlerinin vurulan binadan cesetleri çıkarması 2 gün sürdü.

Af Örgütü raporunda Suriye rejiminin İdlib’de 25 Şubat’ta gerçekleşen ve 3 kişinin öldüğü okul saldırısında uluslararası hukukta yasaklanmış misket bombası kullandığı bilgisine de yer verildi.

Raporun hazırlanmasında saldırıların tanıkları, yerinden edilenler, yerel ve uluslararası yardım örgütleri ile Birleşmiş Milletler çalışanlarının da aralarında bulunduğu 74 kişiyle görüşüldüğü bildirildi.

“İnsani acil durum eşi görülmemiş nitelikte”

Af Örgütü Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü Heba Morayef, yaptığı açıklamada, son saldırıların sivil halkı terörize etmeye dönük yaygın ve sistematik bir şekil aldığını belirterek “Suriye’deki 9 yıllık krizin standartlarına göre bile İdlib’e yönelik son saldırıların neden olduğu göç ve insani acil durum eşi görülmedik niteliktedir.” ifadesini kullandı.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine (BMGK) çağrıda bulunan Morayef, bölgeye dönük sınır ötesi yardımın kesilmemesini istedi.

Morayef, Rusya’nın da gerek Suriye rejimine verdiği askeri destekle gerek doğrudan yasa dışı hava saldırıları yaparak “savaş suçlarına ve insanlığa karşı suçlara” ortak olduğuna dikkat çekti.

Uluslararası Af Örgütü: Suriye rejimi ülkenin kuzeydoğusunda ‘savaş suçu’ işledi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Resmi olarak kabul edilenden tam 31 kat fazla sivilin öldüğü sonucuna ulaşılan araştırmada, sivil ölümler açısından DEAŞ ile yapılan savaşın Amerikan tarihinin en karanlık savaşı olabileceğine dikkat çekildi.

Nisan 2016 ile Haziran 2017 arasındaki 150 hava saldırısının gerçekleştiği bölgeleri ziyaret eden araştırmacılar, bazı sivil ölümlerin DEAŞ hedeflerinin civarında olmasından kaynaklandığını ancak çoğu durumda yanlış istihbarat sonucu sivillerin öldüğünü belirttiler.

19 Mart 2016’da “DEAŞ silahlarının saklandığı yer” iddiasıyla Salam al-Odeh ve Muhammad Alwan’in evleri yerle bir edildi. Hava saldırısının sonucunda 8 kişinin yaşadığı evlerde yalnızca 2 yaşındaki Rawa sağ olarak kurtuldu.

10 Ocak 2017’de DEAŞ teröristleri zorla eve girip çatıda sniper olarak konumlanmalarından kısa bir süre sonra Musul Üniversitesi’nde mühendislik bölümü dekanı olan Mohammed Tayeb al-Layla ve jinekolog eşi Fatima Habbal’ın evi bombalanarak katledildiler.

Rafi al-Iraqi’nin önce eşi gözaltında sorgulanırken öldürüldü. Kurşunlanarak delik deşik edilmiş cesedi aileye verildi. Bir yıl sonra 6 Ocak 2017’de Rafi ve yanındaki iki ev bombalandı. 16 sivil katledildi.

DEAŞ’ın ele geçirdiği yerleşim yerlerinde yaşamak zorunda kalan yüz binlerce Iraklı’nın bu savaşta masumiyeti ispatlanana kadar potansiyel DEAŞ sempatizanı muamelesi gördüğü ortaya çıktı.

“ABD terörle mücadele bahanesiyle Irak’ta sivil katliamı yaptı” yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.