Slovakya’da aşırı milliyetçi çizgideki koalisyon ortağı SNS Partisi tarafından parlamentoya sunulan ve ülke içerisinde herhangi bir toplantı ya da mecliste, yabancı ülkelerin milli marşlarının okunmasını yasaklayan yasa tasarısı kabul edildi.

Henüz cumhurbaşkanı tarafından onaylanmayan tasarıya göre, herhangi bir ülkenin milli marşı ancak o ülkeden diplomatlarının ya da resmi delegasyonun bulunması halinde okunabilecek.

Cumhurbaşkanı Andrej Kiska ise ‘Ulusal Sembolleri Koruma Yasası’ olarak adlandırılan söz konusu tasarıyı veto edeceğini duyurdu. Mecliste kabul edilen tasarıya göre, yabancı bir ülkenin milli marşını okuyanlar 7 bin Euro para cezası ile cezalandırılacak.

Ancak milletvekillerinden bir kısımı, onay verdikleri tasarının yabancı ulusal marşların okunmasının yasaklanmasını içerdiğini bilmediklerini belirtti.

Yasaya en sert tepki ise Slovakya’nın en büyük etnik azınlığını oluşturan Macarlardan geldi. Ülke nüfusunun yüzde 10’unu oluşturan Macar azınlık, özellikle futbol maçları ve diğer aktivitelerde sık sık Macar milli marşını okuyor.

Slovakya’da ırkçılar başka ülkelerin marşının okunmasının yasaklanmasını istedi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Cinayetin ardından yaşanan gelişmeler, Slovak hükümetinin bu vaadinin göz boyaması olduğunu gösterdi.

Bratislava merkezli Tvnoviny sitesinin haberine göre, üst düzey siyasetçilerin yolsuzluklarını araştıran Slovak gazetecinin öldürülmesi üzerine başlatılan soruşturmada, perşembe günü tutuklanan 7 İtalyan şüphelinin hepsi 48 saat içinde salıverildi.

Gazeteci Jan Kuciak öldürülmeden önce İtalya’nın Calabria bölgesindeki meşhur mafya örgütü Ndrangheta ile bağlantılı olduğu iddia edilen yüksek seviyedeki siyasi yolsuzluğa dair bir makale yayınlamak üzereydi.

Kuciak’ın AB yardımlarının suistimali ve diğer dolandırıcılık olaylarını araştıran haberinde, Slovakya Başbakanı Robert Fico’nun danışmanlığını yapan kişilerle bağları olan bir işadamından bahsediyor. Başbakan Fico iddiaları yalanladı:”Kanıt olmadan masum insanları suçluyorsunuz.” dedi.

Cumhurbaşkanı aynı fikirde değil 

Slovakya Cumhurbaşkanı Andrej Kiska ise araştırmacı gazeteci Kuciak’ın öldürülmesinden sonra ya hükümette büyük çapta değişikliklerin yapılması ya da erken seçime gidilmesi çağrısında bulundu: “Halkta devlete karşı çok ciddi bir güvensizlik var. Sınırı aştık, geri dönüş yok.”

Slovakyalı gazetecinin cinayetinde 7 İtalyan serbest bırakıldı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Slovakya’da 27 yaşındaki araştırmacı gazeteci Jan Kuciak’ın 25 Şubat tarihinde kimliği belirsiz kişiler tarafından düzenlenen silahlı saldırıda kız arkadaşı ile birlikte öldürülmesi büyük tepki topladı. Jan Kuciak’ın suikasta kurban gitmesi, Ekim ayında bombalı saldırı sonucu öldürülen Maltalı muhalif gazeteci Daphne Caruana Galizia’yı akıllara getirdi.

Avrupa’nın en büyük medya gruplarından biri olan Almanya merkezli Axel Springer bünyesindeki Aktuality.sk haber portalı için araştırma dosyaları hazırlayan Kuciak bir süredir inşaat sektörü ve bu sektör üzerinden vergi cennetlerine aktarılan paraların izini sürüyordu.

Kuciak’ın son zamanlarda üzerinde çalıştığı dosya, inşaat alanında ülkenin en önde gelen iki işadamı Ladislav Basternek ve Marian Kocner’in yürüttüğü büyük projelere odaklanıyordu.

Gazetecinin araştırmaları, Basternek ve Kocner’in inşa ettiği konut projesinde satın alınan gayrimenkullerden gelen vergi iadelerinin aşağı yukarı konutun fiyatına denk olduğunu ortaya çıkardı.

Ayrıca her iki inşaat şirketinin de üst düzey siyasilerle yakın ilişkiler içinde olduğu belirtiliyor. Aralarında içişleri bakanının da bulunduğu bazı kabine üyelerinin bu iş adamlarının yaptığı konut projelerine yatırım yaptıkları anlaşıldı.

Axel Springer, cinayetin Kuciak’ın vergi kaçakçılığını ortaya çıkaran haberleri nedeniyle işlendiğinden kuşku duymadıklarını ve şirket geri adım atmayıp, araştırmalara devam edeceklerini açıkladı.

Slovak basınında, Kuciak’ın kendisine ve ailesine yönelik bazı tehditler geldiği gerekçesiyle polise başvurduğu ancak kendisine kaydadeğer bir koruma verilmediği ifade edildi.

Cinayete büyük tepki

Kuciak’ın öldürülmesi Slovakya’da çok geniş kesimlerin tepkisini çekti.

Sosyal medya üzerinden, Kuciak’ı “basın özgürlüğü kahramanı” olarak nitelendiren ve Slovakya’nın bir “mafya devletine” dönüşebileceği kaygılarını dile getiren çok sayıda mesaj atıldı.

Ayrıca gazetecilerin korunması için daha geniş önlemler alınmasıyla ilgili tartışma da başladı.

Sivil toplum kuruluşlar ve basın örgütleri de 13 Mart’ta gazetecinin anısında büyük bir gösteri düzenleyeceklerini açıkladılar

Slovakya basını, katillerin ortaya çıkarılmasını Slovakya demokrasisi için bir “namus borcu” olduğunu vurguladı.

Slovakya’da 27 yaşındaki araştırmacı gazeteci öldürüldü yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Avrupa Adalet Divanı, Avrupa Birliği’nin (AB), sığınmacıların üye ülkeler arasında zorunlu dağıtımını öngören kota sistemine uyulması gerektiğine karar verdi.

Merkezi Lüksemburg’ta bulunan, AB’nin en yüksek mahkemesi Avrupa Adalet Divanı, Slovakya ve Macaristan’ın, AB’nin sığınmacı kotasına karşı açtığı davayı karara bağladı.

Divan, iki ülkenin “sığınmacıların geçici süreliğine zorunlu olarak üye ülkeler arasında dağıtımına karşı açtığı davayı reddettiğini” bildirdi.

Kararda, kota sisteminin, Yunanistan ve İtalya’nın 2015’te patlak veren sığınmacı kriziyle baş etmesine katkı sağladığı, bu nedenle sisteminin gerekli olduğu ve buna üye ülkelerce uyulması gerektiği belirtildi.

AB kurumlarının acil durumlarda gerekli geçici önlemler alma hakkının da bulunduğu ifade edilen kararda, 2015 yılında yaşanan “yüksek sayılardaki sığınmacı akınının acil bir durum” oluşturduğu kaydedildi.

Avrupa’yı 2015 yazında etkileyen sığınmacı krizine çözüm bulmak için AB Konseyi, İtalya ve Yunanistan’a ulaşan ve korumaya ihtiyacı olan 160 bin sığınmacının kota sistemine göre üye ülkeler arasında iki sene için dağıtılması kararı almıştı. AB Konseyinin kararına Slovakya, Macaristan, Çekya ve Romanya karşı çıkmıştı.

Slovakya ve Macaristan, Avrupa Adalet Divanına AB Konseyinin kararının iptali için başvuruda bulunmuştu. İki ülke, AB’nin kota sisteminin sığınmacı sorununu çözmeye uygun ve gerekli olmadığını savunmuştu.

Şimdiye kadar İtalya ve Yunanistan’dan yaklaşık 28 bin sığınmacı üye ülkeler arasında dağıtıldı. Macaristan, kota sistemi uyarınca bin 292 sığınmacı alacağını taahhüt etmesine rağmen hiç sığınmacı kabul etmedi. Slovakya ise sadece 16 sığınmacı aldı.

Avrupa Adalet Divanı’ndan Macaristan ve Slovakya’ya kötü haber yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Vişegrad Grubu ülkeleri başbakanları gelecekte de Avrupa Birliği’nin mülteci kotası uygulamasına uymama kararı aldı. Slovakya haber ajansı TASR’a konuşan Slovakya Başbakanı Robert Fico, dünkü toplantıda mülteci kotası konusunda “sert tartışmalar” yaşandığını söyledi.

Avrupa Birliği Komisyonu, mültecilerin Birlik içinde dağılımı konusunda üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirmedikleri gerekçesiyle Macaristan, Polonya ve Çek Cumhuriyeti hakkında “ihlal prosedürü” başlatmaya karar vermişti. AB Komisyonu’nun içişlerinden sorumlu üyesi Dimitris Avramopulos, bu prosedürün sonunda Lüksemburg’daki Avrupa Adalet Divanı’nda dava açılabileceğini ve ülkelerin para cezasına çarptırılabileceğini söylemişti. Vişegrad Grubu ülkeleri arasında yer alan Slovakya ise, sadece 16 sığınmacıyı kabul ettiği için “ihlal prosedürü”nden kurtulmayı başarmıştı.

Avrupa Konseyi Eylül 2015’te aldığı iki kararla, İtalya ve Yunanistan’da kalmış 160 bin mültecinin iki yıl zarfında diğer AB ülkeleri arasında paylaşılmasına dönük bir planı kabul etmiş ancak geçen süreye rağmen sadece 20 bin 869 kişi başka ülkelere yerleştirilebilmişti.

Vişegrad Grubu’nun mülteci isyanı devam ediyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Nehrin iki yanındaki gecekondu mahalleri aynı zamanda okuldan dönen çocuklar için de bir buluşma ve oyun yeri işlevi görüyor. Nüfusunun çoğunluğu Roman olan Jarovnice köyüne Romanların sorunlarını yerinde incelemek için giden Al Jazeera muhabirin konuştuğu Romanlardan biri 33 yaşındaki araştırma görevlisi Martin Kaleja Januv köyde para kazanan üç beş kişiden biri.

Özel hayatları yok

Belediye yetkililerinin verdikleri bilgiye göre Roman nüfus arasında yüzde doksan yediye ulaşan işsizlik oranı onları devletten alacakları cüzi sosyal yardımlara bağlı kılıyor. Köyün tahmin edilen nüfusu 6500 civarında ve bunun 5600’ünü bir kilometrekareden daha az bir alana sıkışıp kalan gecekondu mahallesinde yaşayan Romanlar oluşturuyor. Karısı, kayınbabası ve üç çocuğu ile beraber iki odalı küçük bir evde yaşayan Martin’e göre en büyük sorunlardan biri evlerin birbiri ile bitişik olması ve ailelerin çoğunlukla geniş aileler olmasından dolayı özel hayatın olmaması. Ancak burada yaşayanların başka bir yere taşınacak parası olmadığı için başka bir şansları da yok.

Ayda yaklaşık 300 avro yani yaklaşık 1200 lira geliri olan Martin köyde sabit bir geliri olan bir kaç kişiden biri. Ancak o da diğerleri gibi elektrik, su ve doğalgazı olmayan küçük bir evde geniş aile olarak yaşamak zorunda. Şu an yaşadığı Jarovnice köyünde doğan Martin çocukluğundan Roman olmasından dolayı maruz kaldığı şiddet ve ayrımcılığı, küfürleri hala hatırlıyor.

“Otobüste okula beraber gittiğimiz Slovaklar bize kokulu, pis derdi. Ne zaman bir dükkâna girsek bir şey çalacak mıyız diye herkes bizi izlerlerdi.” diye anlatıyor Martin çocukluk anılarından bazılarını.

Sayıları toplamda yarım milyonu bulan Romanlar Slovakya nüfusunun yüzde onunu oluşturuyor ve ülkedeki ikinci büyük etnisite durumundalar. Finansal Politikalar Enstitüsü’nün 2014 sonunda yayınladığı bir rapora göre çalışabilir durumdaki yetişkin Roman nüfusunun yüzde kırkı tamamen işgücü piyasasının dışında ve çalışanların çoğu da kayıtsız olarak çalışıyor. Maruz kaldıkları ırkçılığa varan ayrımcılık yüzünden düşük eğitim seviyelerine sahip olan Romanlar arasında çalışma oranı yalnızca yüzde on yedi.

Eğitim alamıyorlar

Martin’e göre Romanlar, Slovaklar tarafından sürekli olarak ülkenin yaşam tarzına adapte olmamak ve sosyal güvenlik sistemini kötüye kullanmak ile suçlanıyorlar ancak eleştirenler Romanlar’a eğitim almaları ve iş bulmaları konusunda yardım etmeye gelince görünmez oluyorlar. Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC) raporlarına göre Slovakya’daki Romanlar iş piyasası, konut ve eğitim alanlarında sürekli olarak ırkçılığa maruz kalıyorlar ve sıklıkla zorla evden çıkarılmalara, polis şiddetine, ırkçı hakaret ve saldırılarla yaşamak zorunda kalıyorlar.

Merkezin basın sözcüsü Johanthan Lee’ye göre komünizmin çöktüğü 1989’dan bu yana hiçbir Slovak hükümeti Roman düşmanlığını ve Romanların sorununu ciddiye almadı. Lee’nin açıklamalarına göre Romanlara karşı işlenen nefret suçları 2008 yılından beri arttı ve Romanların dışlanması durumu daha da kötüleşti. Örneğin sadece ülkenin doğusundaki Kosice şehrinde Roman ve Roman olmayan nüfusu ayırmak için 6 tane duvar var. Lee, Roman karşıtı söylem ve politikaların sadece aşırı sağ değil liberal ve merkezde yer alan politikacılar tarafından da oy kazanmanın kolay yolu olarak görüldüğü ve bu yüzden sıklıkla kullanıldığını söyledi.

Romanlar Slovakya’da insan yerine konulmak istiyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Macaristan ve Slovakya sığınmacılar ile ilgili kota sistemine karşı çıkıyor. Söz konusu ülkeler Aralık 2015’te de kota sistemini iptal ettirmek için konuyu mahkemeye taşımıştı.

AB Adalet ve İçişleri Konseyi, Eylül 2015’te Avrupa’da iki yıl içinde 160 bin sığınmacının kota sitemiyle üye ülkelere dağıtılması teklifini oy çokluğuyla kabul etmişti. Ancak Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Romanya ve Macaristan kota sistemine karşı çıkmıştı.

İtalya ve Yunanistan’da bulunan 160 bin sığınmacının iki yıl içerisinde AB üyesi ülkelere yerleştirilmesi planlanıyordu. Şu ana kadar sadece yaklaşık 20 bin sığınmacı diğer üye ülkelere yerleştirildi. Divan’ın konuya ilişkin görüşünü 26 Temmuz’da açıklaması bekleniyor

Macaristan ve Slovakya’nın utanç başvurusu görüşülüyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC) ve Uluslararası Af Örgütü tarafından Çarşamba günü açıklanan rapora göre 5-11 yaş arası, ilköğrenime devam eden Roman çocuklarının sistematik olarak eğitim haklarından mahrum bırakılıyorlar,  bunun neticesinde de “yoksulluk ve marjinalleşme kısır döngüsüne“ itiliyorlar.

İki sene önce de Avrupa Komisyonu, Slovakya’ya karşı eğitimde ayrımcılık iddiasıyla soruşturma başlatmıştı.

Dün hazırlanan kapsamlı rapor iki örgütün geçen Kasım ve Aralık ayında ülkede Roman nüfusun yoğun olarak yaşadığı Sarisske Michalany, Moldava nad Bodvou, Rokycany ve Krompach bölgelerinde yapılan saha çalışmasının bulgularına dayanarak hazırlandı.

Slovakya’da yaşayan yaklaşık 500.000 Roman ülkede Macarlardan sonraki ikinci en büyük azınlık durumunda.

Rapora ilişkin konuşan Slovak İçişleri Bakanı Robert Kalinak ise Roman azınlığın durumunu iyileştirmek için bir takım programların yürürlükte olduğunu söylerek, insan hakları örgütlerinin ayrımcılık iddialarının “abartılı” olduğunu savundu.

İnsan yerine koymuyorlar yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.