İnsan eliyle yapılan en kritik su yollarından Süveyş Kanalı’nın hizmete alınmasından bu yana 152 yıl geçti. Hem dünya ticareti hem de Mısır ekonomisi için büyük önem taşıyor. Süveyş Kanalı, küresel ticaret ve Mısır ekonomisi için birçok yönden önemli. Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’si buradan sağlanıyor. Ayrıca Asya’nın büyüyen pazarlarını Avrupa’ya deniz yoluyla bu dar koridordan bağlanarak devam ediyor. Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sine ek olarak, sıvılaştırılmış doğal gazın yaklaşık yüzde 8’i de her gün bu kanaldan geçiyor.

23 Mart 2021’de yaşanan olayda Ever Given adlı gemi Süveyş Kanalı’nda karaya oturdu. Kanaldan geçişleri tamamen engelledi. Bazı şirketlerden alınan verilerde, Ever Given’in her gün kanal üzerinden tahmini 9,6 milyar dolarlık ticareti engellediğini paylaşıldı. Bu rakam indirgendiğinde, saatte 400 milyon dolara ve 3,3 milyon ton kargoya veya dakikada 6,7 ​​milyon dolara eşit. Alman sigorta şirketi Allianz’ın değerlendirmelerine göre ise tıkanıklık küresel ticarete haftada 6 milyar ila 10 milyar dolar arasında bir maliyete yol açtı. Gerek bu rakamlar gerekse de kanaldan geçen gemi sayısı ve bunun Mısır için mali getirisi, Süveyş Kanalı’nın günümüz küresel ticaretinde ve Mısır’ın ekonomisinde ne kadar önemli olduğuna ortaya koydu.

Doğal ve yapay yollardan açılan birçok kanal bulunuyor

Doğal veya yapay yollardan açılmış deniz yolları olarak nitelenen boğaz ve kanallar deniz ticareti hacmi için dünya üzerinde bu kadar önemli. Her yıl 14 bin tanker, yük ve yolcu gemisi Panama Kanalı‘ndan geçiyor. Bu, küresel deniz trafiğinin yaklaşık yüzde 6’sına denk geliyor. Gemiler 80 kilometrelik su geçidinden 10 saatte geçiyor. 2003 yılından bu yana, kanalı yöneten devlet kurumu olan Panama Kanalı İdaresi yılda 1,5 milyar dolar gelir elde ediyor. Almanya’nın kuzeyinde bulunan 98 kilometrelik Kiel kanalı Baltık denizi ile Kuzey denizini bağlıyor. Kanal, iki deniz arasında en güvenli kısa ve ucuz ulaşımı sağlıyor. Günde 30, yılda yaklaşık 11 bin gemiye ev sahipliği yapan Korint Kanalı, dünyadaki diğer kanallara göre oldukça küçük. 6.5 kilometre uzunluğundaki kanal, 8 metre derinliğe sahip ve genişliği ise sadece 21 metre. Tüm dünya Süveyş Kanalı’nın ve diğer kanallarının ekonomiye katkısına böylesine hakimken neden Kanal İstanbul yapılmasın?

Kanal İstanbul ne kadar katkı sağlayacak?

Kanal İstanbul’un da Türkiye’ye stratejik anlamda büyük bir katkı sağlayacak. Kanal İstanbul’un da planlandığı şekilde yapılması durumunda Türkiye için ciddi bir mali kaynak oluşturulmuş olacak. Nitekim planlamalara göre Kanal İstanbul’dan günde yaklaşık 150 geminin geçecek. Bu trafiğin Türkiye’ye yıllık getirisi de en az 8 milyar dolar olacak.

Kanal boyunca inşa edilecek olan ticaret bölgeleri de İstanbul’un küresel ticaretin merkezlerinden birisi olma konumunu güçlendirecek. Öte yandan Kanal İstanbul projesinin hayata geçmesiyle İstanbul Boğazı’ndan geçmek durumunda kalan riskli kabul edilen gemiler, yeni kanala yönlendirilecek ve bu anlamda ortaya çıkması muhtemel sorunlar asgariye indirilecek. Bu durumun bir başka olumlu sonucu ise Kanal İstanbul projesinin, İstanbul Boğazı’nın tarihi yapısının korunmasına da katkıda bulunacak.

Türkiye için sürekliliği olan bir gelir kapısı olacak proje, 505 bin 892 kişiye istihdam sağlayacak. 28 milyar dolarlık üretim sağlanacak. Projenin tamamlanmasından sonra bölgede 1,5 milyonluk yeni bir iş imkânı ortaya çıkacak. Projenin GSYH’ye etkisi de 12 milyar dolar olacak.

Kanal İstanbul ve küresel ticarete katkıda bulunan kanallar yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Panama bandıralı konteyner gemisi The Ever Green Süveyş Kanalı‘nda kontrolden çıkarak karaya oturdu. Kanalı her iki yönde tıkayan 400 metre uzunluğundaki dev gemi, günlük tahmini 9,6 milyar dolar zarara yol açıyor. Bu süreçte başlayan kriz giderek derinleşiyor. Sabah gazetesinin haberine göre; küresel ticareti adeta felç eden kriz, Türkiye’nin de merkezinde bulunduğu Tarihi İpek Yolu‘nun en güvenli rota olduğunu bir defa daha ortaya koydu. Çin‘den Londra’ya uzanan üç büyük ticaret yolu bulunuyor. Bunlardan biri Süveyş Kanalı‘nın da içinde bulunduğu Okyanus Yolu, diğeri Rusya üzerinden geçen Kuzey Koridoru, üçüncüsü de Çin’i, Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlayan Tarihi İpek Yolu. Süveyş Krizi ile birlikte birçok analist Tarihi İpek Yolu’nun en güvenli rota olduğunu belirtiyor.

]

Küresel ticaret Süveyş kriziyle büyük zarar gördü

Türkiye-Çin ilişkileri açısından önemli bir yıl

Türkiye‘ye gelen Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Vang Yi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlût Çavuşoğlu ile birlikte görüşmeler yaptı. Görüşmede Süveyş Kanalı bölgesinde yaşanan krizin de ele alındığı belirtildi. “Süveyş Kanalı‘na en güvenli alternatif rotanın Tarihî İpek Yolu olduğu” konusunun gündeme geldiği toplantıda, Çin’in bu güzergâhı kullanmak istediği ve Türkiye ticaretini artırmak niyetinde olduğu öğrenildi. Ayrıca Türkiye ile Çin arasındaki diplomatik ilişkilerin başlamasının 50’nci yılı olması sebebiyle de ekonomik anlamda yeni projelerin hayata geçeceği ve 2021’in Türkiye-Çin ilişkileri açısından önemli bir yıl olduğu ifade edildi.

En kârlı güzergah Tarihi İpek Yolu

Çin’den çıkan bir konteyner, Kuzey Koridoru’nu kullanırsa Avrupa’ya 15-20 günde ulaşabiliyor, üstelik 10 bin kilometre yol katediyor. Eğer Süveyş Kanalı‘nın içinde bulunduğu ve son kaza ile gündeme gelen Okyanus Koridoru kullanılırsa bir konteyner, 20 bin kilometre yol geçerek 45-60 gün içinde Avrupa’ya gidiyor. Ancak Tarihi İpek Yolu, 7 bin kilometre ve 10-15 gün aralığı ile hem maliyet hem zaman açısından en mantıklı, kazançlı ve güvenli rota olarak ön plana çıkıyor.

Süveyş Kanalı krizi gözleri Türkiye’ye çevirdi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.