Capital Economics, Türkiye ekonomisindeki politika değişiminin etkilerine ilişkin Gelişmekte Olan Piyasalar Kıdemli Ekonomisti Jason Tuvey tarafından bir değerlendirme kaleme alınarak yayımlandı. Değerlendirmede, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) politikasındaki değişimin yurt içi finans piyasalarındaki toparlanmayı desteklediğine işaret edilen değerlendirmede, bunun daha da ilerlemesi gerektiği kaydedildi. Ayrıca raporda Türk lirasının, dolar karşısında yüzde 20’nin üzerinde değer kazandığı ve 2021’in başından bu yana en iyi performans gösteren gelişmekte olan ülke para birimi olduğu belirtildi.

En iyi performans gösteren gelişmekte olan para birimi

Capital Economics‘in yaptığı değerlendirmede, dolar/TL‘nin bu yılın sonunda 6,25 seviyesinde gerçekleşmesinin beklendiği bildirildi. TCMB’nin parasal koşulları sıkılaştırarak sadeleşmeye gittiği anımsatılan değerlendirmede, bankanın iletişimini iyileştirmek için çaba sarf ettiği ve enflasyonla mücadelenin daha ciddiye alındığı da vurgulandı. Değerlendirmede, yatırımcıların, ortodoks politikaya geçişin kalıcı olacağından emin göründüğüne işaret edilerek, Türk lirasının geçen yıl kasım ayında en düşük noktaya ulaşmasının ardından dolar karşısında yüzde 20’nin üzerinde değer kazandığı ve 2021’in başından bu yana en iyi performans gösteren gelişmekte olan ülke para birimi olduğu ifade edildi.

Türkiye’ye yönelik görüşler öngörülenden hızlı iyileşti

Türk lirasının değer kazanmasının risk primindeki düşüşle desteklendiğine dikkat çekilen değerlendirmede, genel olarak yatırımcıların Türkiye’ye yönelik görüşlerinin, daha önce öngörülenden hızlı iyileştiği vurgulandı. Değerlendirmede, hükümetin jeopolitik gerilimleri hafifletmeye yönelik adımlarının cesaret verici olduğu belirtilerek, Türkiye’nin risk priminin düşmeye devam edebileceği aktarıldı.

TCMB’nin parasal koşulları tahmin edilenden daha sıkı tutmasının beklendiğine işaret edilen değerlendirmede, bunun enflasyonun düşürülmesine ve zamanla yerel para cinsinden tahvil getirilerinin lirayı desteklemesine yardımcı olacağı kaydedildi.

Capital Economics, 13 Ocak’ta yayımladığı raporda, 2021 sonunda dolar/TL için 7 öngörüsünde bulunmuştu.

Capital Economics dolar için 6,25 öngörüsünde bulundu yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Covid-19 salgınıyla birlikte küresel ekonomi büyük darbe alırken, Türk Lirası da değer kaybı yaşadı. Salgının yanı sıra Türkiye ekonomisinin zarar görmesini isteyen “dolar cambazları” da TL’nin değer kaybında büyük rol oynuyor. Ancak alınan tedbirler ve Merkez Bankası politikaları ile Türk Lirası yeniden değerlenmeye başladı ve buna devam ediyor. Türkiye ekonomisinin battığına yönelik kriz vurgusu yapanları ise dünyaca ünlü bankaların, finans kuruluşlarının tahminleri yalancı çıkartıyor. Salgının en ağır faturalarına rağmen alınan tedbirler özellikle TL’de yaşanan kaybın önüne geçti. Finans kuruluşları da bu gelişmelerle birlikte Türk Lirası’na ilişkin beklentilerini yükseltti.

Capital Economics

İngiltere merkezli Capital Economics’in raporunda kurumun Türk Lirası‘na ilişkin beklentileri yer aldı.

Raporda “Merkez Bankası’nın ortodoks politikalara dönüşü lirada ralliyi destekledi. Politikalara bağlı kalınması durumunda, ki bu yüksek ihtimal görülüyor, para birimindeki yükseliş devam edebilir. Dolar/TL’de yıl sonu tahminimiz 7. Eğer bu gerçekleşirse 2012’den bu yana ilk kez yıllık değerlenme yaşamış olacak.” ifadesi yer aldı.

Rabobank

Hollanda merkezli Rabobank EM FX Stratejisti Piotr Matys Aralık ayı enflasyon verisinden sonra Dolar/TL tahminini paylaştı. Matys, iyi bir algı olduğunu, Türk Lirası’nın da bundan faydalandığını vurgulayarak, önümüzdeki aylarda dolar/TL’nin 7’nin altına düşmesini beklediğini söyledi. Matys, “Olumlu olmak için sebepler var. Enflasyon baskısı gıda tarafından olan biraz daha ılımlılaştı, o yüzden de bunun aşağı yönlü bir başlangıcın trendi olduğunu söyleyebiliriz. Yani gıda fiyatları son birkaç ayda gördüğümüz kadar enflasyona katkı sağlamayacak. Bunun en büyük sebebi lira. Türk Lirası iyi bir performans gösteriyor ve daha da fazla potansiyeli var. TL önümüzdeki aylarda son kazançlarını daha da arttırabilir. İyi bir algı var, gelişen piyasalar ve TL de bundan faydalanıyor. Dolar karşısında kazançlarını daha da arttırmasını bekliyorum.” açıklamasında bulundu.

HSBC

İngiltere merkezli Aralık ayı enflasyonu sonrasında yabancı kurumların Türk Lirası değerlendirmelerine yenisi eklendi. Türk Lirası’nın taktiksel açıdan bakıldığında daha da prim yapması için alan bulunduğuna dikkat çeken HSBC, özellikle risk iştahının olduğu ortamda yabancı yatırımcıların Türk Lirası’na yönelik ilgisinin canlandığını, ters dolarizasyonun yükselebileceğini ve Türk Lirası’nın desteklenebileceğini belirtti. Yıl sonu dolar/TL tahmininin 7,10 olduğuna dikkat çeken banka tam bir normalleşmenin kuru 6,50 seviyesine çekebileceğini de vurguladı.

CİTİ

ABD merkezli Citi Bank’ın hazırladığı raporda Türkiye ekonomisinin salgın şokunun ardından beklentilerden daha hızlı toparlandığı ancak bunun bir takım maliyetleri olduğu belirtildi. Açıklamada “Genişleyici politika duruşu ve güçlü kredi büyümesi iç talebi desteklerken oluşan fazla TL likiditesi uluslararası rezervlerde büyük kayba ve dolarizasyonda keskin artışa yol açtı. Bunun yanı sıra iç ve dış dengedeki kötüleşme, yeni ekonomi yönetiminin makroekonomik istikrarı yeniden tesis etmek için bazı olumlu adımlar atmasıyla sonuçlandı.” ifadesi kullanıldı.

Yatırımcıların Türk varlıklarında kısa vadede olumlu algısının devam edeceğini öngören kurum “gelişen ülke varlıklarına ilginin tekrar artması ve Merkez Bankası’nın faiz artışıyla sadeleşme politikası Lira’yı ve tahvil piyasasını kısa vadede destekleyecek” ifadesine yer verildi.

UBS

İsviçre merkezli UBS 5 Ocak tarihli notunda Türk Lirası’nın performansına ilişkin değerlendirmede bulundu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın para politikasını sıkılaştırması ve doların genel zayıf seyriyle birlikte liranın geçen haftalarda değer kazandığı belirtilen notta, enflasyonla mücadele konusundaki kararlılığın ve küresel dinamiklerin lirayı desteklemeye devam edebileceği ifade edildi. Bankanın dolar/TL’de çeyrek sonu tahminleri birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü çeyrekler için sırasıyla 7.10, 7.00, 7.30 ve 7.60 seviyelerinde bulunuyor.

Tüm tahminler Türk Lirası’nın değerlenmeye devam edeceği yönünde yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını sadece Türkiye ekonomisi ya da TL değil neredeyse dünyadaki tüm ekonomileri sarstı, ticareti durma noktasına getirdi, iktisadi faaliyetleri aksattı, işsizliği artırdı ve ekonomilere son yılların en büyük daralmasını yaşattı. Salgın döneminde küresel daralma, petrol fiyatlarındaki sert düşüş ve risk iştahının azalmasıyla birlikte gelişmekte olan ülke tahvil ve hisse senedi piyasalarından yüksek miktarda portföy çıkışı gerçekleşti.

Bu süreçte küresel belirsizliklerin yanı sıra jeopolitik gelişmeler ve yurt içinde enflasyon beklentilerinin bozulması dolarizasyon eğiliminin güç kazanmasına yol açtı.

Merkez bankaları genişleyici para politikaları, hükümetler de genişleyici maliye politikaları ve destek paketleri ile salgının sosyal ve ekonomik alanındaki olumsuz etkileri en aza indirmeye çalıştı. Yılın ikinci yarısında kısıtlamaların kısmen kaldırılması ve normalleşme adımlarıyla ekonomide toparlanma gözlenmeye başladı.

7 Kasım’da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanlığı görevine Naci Ağbal’ın atanması ve Ağbal’ın fiyat istikrarına yönelik kararlı ve güçlü açıklamalarının etkisiyle TL değer kazanmaya başladı. TCMB Başkanı Ağbal’ın ardından yeni Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın da göreve başlaması ve piyasa dostu güçlü mesajlar vermesiyle Türk lirası varlıklara talebin arttığı görüldü.

TL yaklaşık yüzde 15 değer kazandı

Son aylarda yapılan enflasyonla mücadele ve finansal istikrar vurgusu Türk Lirası varlıklarına ilgiyi artırdı. TL, 6 Kasım’dan bu yana gelişmekte olan ülke para birimleri arasında dolar karşısında en çok değer kazanan para birimi oldu ve bu süreçte dolar karşısında yaklaşık yüzde 15 değer kazandı. Aynı dönemde Güney Afrika randı yüzde 7,1 artışla en iyi ikinci para birimi olarak kayıtlara geçti.

Yaklaşık 2 aylık dönemde dolara karşı Rus rublesi yüzde 5, Çek korunası yüzde 4,1, Brezilya reali yüzde 4, Meksika pesosu yüzde 3,5, Polonya zlotysi yüzde 3 ve Güney Kore wonu yüzde 2,2 değer kazandı.

Dolar/TL’de düşüş devam edebilir

AA Finans Analisti ve stratejist Cüneyt Paksoy, şunları kaydetti:

“Kur tarafında haber akışına ve arz-talep gelişimine bağlı olarak ara ara yukarı yönlü tepkiler oluşsa da jeopolitik risk başlığı içinde majör kriter olarak görülen ABD-Türkiye ilişkilerinde sert yaptırımlar realize olmadıkça, dolar endeksinin yükselişine bağlı global bir dolarizasyon baskısı oluşmadıkça ve yabancı girişi devam ettikçe, içeride de yerli talebinde hızlı bir ters dolarizasyon süreci gelmese de sert marjinal yeni yükselişler beklenmeyecektir.”

TL gelişmekte olan ülke para birimlerini geride bıraktı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs, Türk Lirası için tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Goldman Sachs, TL‘de güçlenme beklerken TCMB‘nin rezervleri yeniden inşa etme planlarının kurdaki kazanımların zamana yayılmasına yol açabileceğine de işaret etti.

Dolar için 3, 6 ve 12 aylık tahminlerini daha önce 7,75, 8,00 ve 9,00 olarak açıklayan Goldman Sachs bu tahminlerini 7,50, 7,75 ve 8,00 olarak güncellendi.

Goldman Sachs analistleri yaptıkları değerlendirmede, “TCMB Başkanı Ağbal’ın ortaya koyduğu TL’yi istikrarsızlaştırmadan yeniden döviz rezervi biriktirme çabasının, yüksek enflasyon ve siyasi riskler dikkate alındığında, liranın dolar karşısında ani şekilde güçlenmesi yerine daha istikrarlı bir yol izlemesi ile sonuçlanması büyük olasılık” ifadelerini kullandı.

Daralma tahminlerini de düşürdü

İlk tahmini Türkiye’nin yüzde 5 daralma kaydedeceği yönünde olan Goldman, daha sonra daralma tahminini aşağı çekerek bu oranı yüzde 3,5’e düşürdü.

Türkiye var gücüyle salgına direndi

Türkiye, koronavirüs salgını sonrası vatandaşlarını ve iş dünyasını yalnız bırakmayarak çeşitli destek ve tedbir paketleri açıkladı. Ekonomi yönetiminin hamleleri ile salgının Türkiye ekonomisine yönelik etkisi sınırlı kaldı. Kısa sürede normalleşme sürecine giren Türkiye birçok sektörde yukarı yönlü ivme kaydetti. Ancak tüm bu olumlu gelişmelerin aksine uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B1″den “B2″ye düşürdü. Neyse ki Türkiye’nin salgına direnişi tüm bu algı çalışmalarına rağmen olumlu sinyaller veriyor.

Goldman Sachs TL’de güçlenme öngörüyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Mobius, “Türkiye’ye güvenimizi kaybetmedik. Türk hisselerini içeren bir portföyümüz var. Yaşanan problemlere rağmen hisselerin iyi bir şekilde ilerleyeceğini düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.

“Daha fazla Türk varlığı planlıyor musunuz? sorusunu da yanıtlayan Mobius, Türkiye’deki ve diğer gelişen piyasalardaki mevcudiyetlerini artıracaklarını söyledi.

Gelişen piyasalar hakkında da görüşlerini paylaşan Mobius, şu anda gelişen piyasaların çok iyi bir görünümde olduğunu dile getirdi. ABD dolarının gelişen piyasa para birimine karşı zayıfladığını söyleyen Mobius, “Biden yönetimi vergileri artırırsa insanların gelişen piyasalara yönelmesi için başka bir sebebi daha olacaktır. Ayrıca, Fed’in piyasalara likidite enjekte edeceğini ve faizleri düşük tutacağını belirtmesi, gelişen piyasalar için oldukça iyi bir haber.” dedi.

Son olarak, gelecek yıl V şeklinde bir toparlanma beklediklerini ifade eden Mobius, “Dünyada inanılmaz bir likidite var. Yakın zamanda da duracağa benzemiyor.” ifadelerini kullandı.

Türk piyasalarına güven artacak yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Türkiye’nin 2021 yılında olağanüstü bir ekonomik büyüme göstermesini bekleyen Albayrak “Ekonomik programımızın temel unsurlarından birisi orta vadede cari dengeyi sağlamak ve dış finansman bağımlılığını azaltmaktır. Bunu ihracatımızı ve turizm gelirlerimizi artırarak, ithal ettiğimiz mal ve hizmetleri yurt içinde üreterek, tasarruf oranlarımızı artırarak, kaynaklarımızın çoğunu üretime ayırarak ve rekabetçi bir kur politikası uygulayarak başaracağız.” dedi.

Türkiye toparlanmanın yolunu, liranın mevcut durumunu avantaja çevirerek belirlemek istiyor. Albayrak’ın vizyonu da Cumhurbaşkanı Erdoğan hükümetinin son yıllarda bazı mal ve hizmetleri yurt içinde üretmeye öncelik verilmesine ilişkin azmini yansıtıyor. Bu doğrultudaki planlar arasında kendi arabasını üretme ve tüm inşaat malzemelerinin içeride üretilmesi planları da yer alıyor.

Geçen ay, Türk ekonomisinin emsallerine göre daha iyi bir noktada olduğunu vurgulayan Albayrak bu yıl için yüzde 1 ila yüzde 2 arasında bir daralma beklediğini ifade etti. Salgından önce 2020-2022 yılları için yüzde 5’lik bir büyüme hedefi koyulmuştu.

Salgında daha büyük bir dalga yaşanmaması halinde 2021’de yüzde 5’in üzerinde bir büyüme beklediklerini dile getiren Bakan Albayrak, Karadeniz’deki gaz keşfinden sonra çok daha iyi haberlerin gelebileceğinin de altını çizdi.

Albayrak ayrıca, Merkez Bankasına destek vererek bankanın fiyat artışını sınırlandırmak için kullandığı likidite araçlarının etkili olacağını ve enflasyonunun gelecek dönemde yavaşlama evresine gireceğini belirtti.

Türkiye ekonomiyi korumaya odaklanırken, döviz çıkışıyla karşı karşıya kalınması nedeniyle borçlanma stratejisinde değişiklik yapmak zorunda kaldı. Hazine, yurt dışı yerine iç piyasadan borçlanmayı önemli ölçüde artırdı.

Albayrak bu politikanın yakında değişebileceğini ve Hazinenin 5 yıllık ve 10 yıllık tahvil satışına yeniden başlayabileceğini ifade etti.

Bloomberg: Türkiye virüsten sonra TL ile ekonomisini daha iyi bir konuma getirecek yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

? Oyuncular aynı senaryo farklı:

? #Londra merkezli finansal kuruluşlar daha öncekiler gibi #TL'nin değerini düşürmeye çalıştı.

? Ama bu sefer uluslararası ve yerli şirketleri paravan olarak kullandı. pic.twitter.com/YH1pf5lGqH

— Yekvücut (@yekvucutcom) May 9, 2020

TL’ye büyük oyun yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

TL’ye erişmekte zorlandıklarında, Türkiye’de iş yapan bazı uluslararası gıda, tütün ve ilaç şirketlerini paravan olarak kullanıp, onların Türk bankalarından aldıkları kredileri veya türev ürünler ile elde ettikleri TL’ yi Londra’ya taşıyorlar.

Hatta Türkiye’de yerleşik bazı yabancı şirketlerin de bu oyunun parçası olduğu değerlendiriliyor. Örnek verecek olursak, bir gıda şirketi Türk bankasından yüklü miktarda TL krediyi çekiyor. Sonra onu Londra’daki bankaya taşıyor. Ya da buradaki dolar hesabı TL’ye çevriliyor. Londra’da mevduat hesabı açılıyor. Para, Türk bankasının Londra’daki şubesine aktarılıyor. Müşteriye Londra’da yüksek miktarda faiz sunuluyor. Londra’ya ulaşan TL, spekülatif işlem için sırada bekleyen finans çetesine satılıyor.

Ağustos 2018’den sonra Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın koordinasyonundaki ekonomi yönetiminin aldığı tedbirlerle TL’ye operasyon kalkmaya kalkanların swap silahı ellerinden alınmıştı. Londra’da tezgahüstü piyasada bu işlemi yapacaklara ciddi sınırlamalar getirilmişti. BDDK ve Merkez Bankası’nın swap adımlarıyla köşeye sıkışan Londralı bankalar, TL’ye erişmek için bu kez alternatif yollar buldu. Ancak BDDK yeni yöntemle spekülasyon yapmalarına da izin vermemekte kararlı.

Daha önce SWAP’la spekülatif atakların önünü kesen BDDK, bu kez Londra merkezli kur manipülasyonu yapan bankalarla ilgili ciddi önlemler aldı. Londra kaynaklı bu bankalara, Türk bankalarla döviz işlemi yapma yasağı getirildi.

Kurum, BNP Paribas SA, Citibank NA, UBS AG’e yasak getirdi. Alınan kararda, “Bu üç banka Türkiye’deki bankalara karşı olan Türk Lirası yükümlülüklerini vadesinde yerine getirmediği tespit edildiğinden, yurt dışında kurulu söz konusu bankalar dahil ülke bankalarımıza Türk Lirası yükümlülüğünü yerine getirme konusunda gecikmeye düşen tüm yabancı bankalar ve söz konusu bankaların yurt dışında kurulu grup bankaları ile bir bacağı Türk Lirası olan yeni bir döviz işleminin yapılmamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesine Kurul tarafından karar verilmiştir” denildi.

Küresel finans çetesinin arka kapı operasyonu yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Londra merkezli bazı finansal kuruluşların kur manipülasyonuna ilişkin bir bankacılık sektörü yetkilisi, bu seferki atağın swap ile ilgili olmadığını söyledi.

Birkaç gündür yabancıların Türk bankalarından döviz aldıklarını ancak alınan döviz karşılığında ödenmesi gereken Türk lirasını ödemediklerini kaydeden yetkili, “Anlaşılan o ki ellerinde para olmadan döviz talebi oluşturup döviz manipülasyonu yapıyorlar. Londra kaynaklı bu bankalara Türk bankaları ile döviz işlemi yapma yasağı getirilecek. Böylece, kur manipülasyonu yapamayacaklar.” ifadelerini kullandı.

Söz konusu kuruluşlar, geçen yılın mart ayında da dolar işlemlerinde temerrüde düşmüştü.

Yerel seçimlerin hemen öncesinde ellerinde TL olmadan yüklü miktarda dolar alan bu kuruluşlar, Türk lirası bulamadıkları için Türk bankalarına ödeme yapamamıştı. Temerrüde düşen bankalar Londra piyasasında yüzde 1000’i aşan faizlerle Türk lirası bulmaya çalışmışlardı.

Kur manipülasyonu yapanlar engellenecek yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Londra’daki TL cambazları, ellerinde olmayan TL ile hızlı bir şekilde ve yüksek miktarda döviz almaya kalktılar.

Ancak satın aldıkları döviz için Türk bankalarına olan TL yükümlülüklerini yerine getiremeyen bu finansal kuruluşlar, Merkez Bankasının EFT sisteminin kapanış saatini uzatmasına rağmen temerrüde düştü.

Serbest piyasanın kurallarını hiçe sayan bankaların Türk piyasasına yönelik manipülatif ataklarını Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın yatırımcı toplantısına denk getirmesi ise dikkati çekti.

Söz konusu işlemleri tespit eden düzenleyici kurumların hukuki süreç başlattığı ve işlemleri yapan yurt dışındaki bankaların ağır cezalar ve işlem yasakları ile karşılaşabileceği öğrenildi.

Londra merkezli yatırım bankaları 2019 yılının mart ayında da dolar işlemlerinde temerrüde düşmüştü.

Temerrüde düşen bankalar Londra piyasasında yüzde 1000’i aşan faizlerle Türk lirası bulmaya çalışmışlardı.

Londra’dan Türk lirasına ikinci saldırı girişimi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.