İhracat ve turizm gelirinin yanı sıra Kur Korumalı Mevduat düzenlemesiyle bozulan dövizi toplayan stokçular piyasanın dengesini bozdu. Yeni Şafak‘ta yer alan habere göre; bu yılın ilk altı ayında Türkiye’ye gelen dövizler stokçuların elinde. Türkiye’deki bankalarda 26 Temmuz itibariyle 7,3 trilyon TL mevduat var. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)’nın kayıtlarına göre; bu paranın 3,2 trilyon lirası TL hesaplarında, 4,1 trilyon lirası ise döviz hesaplarında tutuluyor. 240,4 milyar dolara karşılık gelen döviz hesaplarının 131,8 milyar doları şahıslara, 78,6 milyar doları ise şirketlere ait. Bu kadar büyük bir sermaye birikimine rağmen Türkiye, bankalar üzerinden yurt dışından kredi almak zorunda kalıyor. Bunun en önemli nedeni ise parasını dövizde tutan stokçular olarak dikkat çekiyor.

Kur Korumalı Mevduat kur yükselişini frenledi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, vatandaşlara birikimlerini TL’de değerlendirme fırsatı sunan Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemini 21 Aralık 2021 tarihinde duyurdu. Kur Korumalı Mevduat hesaplarında biriken para miktarı 1 trilyon lirayı aştı. Yatırım yapan kişi ve şirketler yaklaşık 25 milyar dolarlık döviz bozup TL’ye çevirdi. Bankalardaki yabancı para mevduatı yıl başından bu yana yüzde 9 düşüşle 264 milyar dolardan 239 milyar dolara geriledi. KKM’nin devreye alınmasının ardından Merkez Bankası’nın yürüttüğü liralaşma politikası sayesinde bankalardaki TL cinsi mevduat miktarı ise yıl başından bu yana yüzde 60 artışla 1 trilyon 868 milyar TL’den 2 trilyon 994 milyar liraya yükseldi. Döviz mevduatlarının yüzde 9 gerilediği bir dönemde TL mevduatının yüzde 60 artması, kurların yükselişini bir süreliğine frenledi.

Ekonomiyi koruyan turizm ve ihracat

Bütün dünyada yükselen dolara karşı TL’yi koruyan bir diğer gelişme ise ihracat ve turizm gelirleri oldu. Geçen yılı 225 milyar dolar ihracatla kapatan Türkiye, ilk 7 ayda toplam 144,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. Turizmde de buna benzer parlak bir tablo var. Bu yılın ilk altı ayında Türkiye’ye gelen 19 milyon turist 14,2 milyar dolarlık döviz bıraktı. Sadece bu iki kalem sayesinde Türkiye’nin altı ayda 146,8 milyar dolarlık bir döviz kazancı oldu.

Dolar neden yeniden yükseliyor?

Yasal düzenlemelerin yanı sıra ihracattan ve turizmden gelen döviz de devreye girdiği halde, dolar kuru düşmek yerine yükselmeye devam etti. Peki neden?  Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) toplantısında ucuz kredi çekip döviz alan sözde sanayicileri ‘stokçu‘ olarak nitelemişti. Piyasadan döviz çekerek dolar ve avro gibi rezerve paralara olan talebi artıran stokçular, öncelikli olarak kurları yükseltiyor. Bu adımla TL’yi zayıf düşüren stokçular, fiyatları yükselterek enflasyonu tetikliyor. Elindeki dövizi bozmak yerine kredi kullanmayı tercih edenler, kredi faizlerinin yükselmesini de tetikliyor. Kredilerin yıllık maliyetinin kısa sürede yüzde 20’lerden yüzde 45’lerin üzerine çıkmasında bunun büyük etkisi var. Bazı sanayi firmalarının tercih ettiği bu yol, bankaların kârını 4-5 katına çıkarırken, gerçekten kredi ihtiyacı olan firmaların kredi maliyetlerini yükseltiyor. Aldıkları kredilerle döviz alıp stoklayanların, yatırım ve istihdama destek için şirketlere Kredi Garanti Fonu kefaletiyle verilen ucuz kredileri amacı dışında kullanmaları da dikkat çekiyor.

Stokçular ekonominin dengelerini bozdu yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

2021 yılının 3’üncü çeyrek Turizm istatistikleri TÜİK tarafından açıklandı. Turizm geliri Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarından oluşan 3’üncü çeyrekte, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 181,8 artarak 11 milyar 395 milyon 117 bin dolar oldu. Bu gelirin cep telefonu dolaşım ve marina hizmet harcamaları haricinde yüzde 78’inin yabancı ziyaretçilerden, yüzde 22’sinin ise yurt dışında ikamet eden Türk Vatandaşlarımızdan olduğu belirtildi. Genellikle ziyaretçilerin seyahatlerini kişisel veya paket tur ile organize ettikleri, yine bu çeyrekte yapılan harcamaların 9 milyar 63 milyon 42 bin dolarını kişisel harcamaların, 2 milyar 332 milyon 75 bin dolarını ise paket tur harcamalarının oluşturduğu öğrenildi.

Turizm için gecelik ortalama 74 dolar harcandı

Bu çeyrekte tüm harcama türleri geçen yılın aynı çeyreğine göre arttı. Konaklama harcaması yüzde 251,3, tur hizmetleri harcaması yüzde 233,4 ve spor, eğitim, kültür harcaması yüzde 224,6 arttı. Bu çeyrekte geceleme yapan yabancıların ortalama gecelik harcaması 78 dolar, yurt dışında ikamet eden vatandaşların ortalama gecelik harcaması ise 61 dolar oldu. Açıklanan verilere göre Türkiye’den çıkış yapan ziyaretçi sayısı 2021 yılı 3. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 143,4 artarak 13 milyon 640 bin 672 kişi oldu. Bunların yüzde 84’ünü 11 milyon 457 bin 951 kişi ile yabancılar, yüzde 16’sını ise 2 milyon 182 bin 721 kişi ile yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.

Bu çeyrekte yabancı ziyaretçilerin yüzde 76,8 ‘i Türkiye’yi gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler amacıyla ziyaret etti. Yüzde 15,9 ile akraba ve arkadaş ziyareti için, yüzde 2,7’si ise iş amaçlı olarak konferans, toplantı ve benzeri görevlerde yer aldığı için ziyaret etti.

Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşların harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 363,5 artarak 584 milyon 379 bin dolar oldu. Bunun 572 milyon 877 bin dolarını kişisel, 11 milyon 502 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu. Bu çeyrekte yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 329,6 artarak 873 bin 27 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 669 dolar olarak gerçekleşti.

Turizm en ünlü turistik bölgelere meydan okuyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (BMDTÖ) verilerine göre, 2020’nin ilk 10 ayında uluslararası seyahat edenlerin sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 72 düştü.

Covid-19’dan dolayı uygulanan seyahat kısıtlamaları ve düşük Tüketici Güveninin etkisiyle bu yılın ocak-ekim döneminde uluslararası turist sayısının 2019’un aynı dönemine oranla 900 milyon azaldı. Turizmdeki toplam gelir kaybı ise 935 milyar dolar.

Turizm 2009’dan 10 kat daha ağır

Dünya turizmin 1990 yılı seviyesine geri döndüğüne işaret eden BM örgütü, turizmdeki kaybın 2009 yılındaki küresel ekonomik krizin yarattığı etkiden 10 kat fazla olduğunu bildirdi.

Turizmin en olumsuz etkilendiği bölgelerin başında yüzde 82’lik düşüşle Asya ve Pasifik’in gelirken, bu düşüş Orta Doğu’da yüzde 73, Afrika’da yüzde 69, Avrupa ve Amerika’da ise yüzde 68 olarak tespit edildi.

Havayolu şirketleri iflas açıkladı

Havacılık sektörü tarihinin en büyük krizini yaşarken dünya çapında mali açıdan sıkıntılı olan 22 havayolu bu sürece dayanamadı ve iflas etti. Havayollarının  filosundaki her bir uçak başına 80-100 kişi arasında personel istihdam edildiği dikkate alınırsa, 22 havayolunan faaliyetlerine son vermesiyle binlerce insan da işsiz kaldı. Bu havayollarının içinde ABD, italya, Kolombiya, İsveç gibi birçok ülkenin de havayolu şirketi bulunuyor.

İngiltere merkezli havayolu şirketi Flybe hem mali sorunlar hem de coronavirüsün etkisi nedeniyle iflas ettiğini açıkladı. İflas kararının açıklanmasıyla yaklaşık 2 bin kişi işsiz kaldı. Aynı şekilde dünya genelinde 135 bin çalışanı bulunan Alman havayolu şirketi Lufthansa AG, Covid_19 salgını nedeniyle iflas etme noktasına geldi. İrlanda merkezli hava yolu şirketi Ryanair, 3 bin çalışanını işten çıkartmaya karar verdi. Diğer çalışanlar ise ücretsiz izne çıkartıldı ve maaşları yüzde 20 düşürüldü.

İyileşme için uzun bir yol var

BMDTÖ Genel Sekreteri Zurap Pololikashvili, “Krizin başladığı andan itibaren BMDTÖ olarak, hükümetlere ve şirketlere Covid-19’un küresel turizm üzerindeki benzeri görülmemiş sonuçlarını yansıtan güvenilir veriler sağladık. Aşı haberi turistlerin güvenini artırsa da iyileşme için hala uzun bir yol var.” açıklamasında bulundu.

Aşı ile birlikte başlayacak yeni dönemde, turizm işletmelerini desteklemenin yanı sıra sınırların güvenli bir şekilde açılmasına ilişkin çabaların iki katına çıkarılması gerektiğini vurgulayan Pololikashvili, “Turizmin bu benzeri görülmemiş krizden en çok etkilenen sektörlerden biri olduğu her seferinde daha açık bir şekilde anlaşılıyor.” değerlendirmesinde bulundu.

2020 dünya turizmi için kara yılı oldu yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Covid-19 salgınında turizm sektörünün içinde bulunduğu olumsuzlukların azaltılması ve yeni normal düzende faaliyetlerin yürütülebilmesi amacıyla marttan bugüne Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hayata geçirilen desteklere bir yenisi eklendi.

Turizm sektöründeki işletmeler yanında bu işletmelerin tedarikçileri için yeni bir Turizm Destek Paketi Uygulaması hazırlanarak, Kredi Garanti Fonu kefaleti ile bankalar tarafından sektöre 10 milyar lira kredi aktarılacak. Krediler, 1 Kasım 2021’yi aşmamak kaydıyla, azami 12 ay ödemesiz olmak üzere 48 ay vadeli olacak.

İstihdam teşvikine yönelik “İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” kapsamında da, turizm sektörünü doğrudan etkileyen, 1 Ocak 2021’de yürürlüğe girmesi öngörülen konaklama vergisi, 1 Ocak 2022’ye ötelenecek.

Turizm sektörü için marttan bugüne yapılan destek çalışmaları çerçevesinde, seyahat acentelerinin Türkiye Seyahat Acentaları Birliğine (TÜRSAB) ödemesi gereken 2020 yılı aidatları alınmadı.

Turizm tesisleri yapılmak üzere kamu arazisi tahsis edilen Bakanlık belgeli yatırımcı ve işletmecilerden, 1 Nisan-30 Haziran 2020 tarihleri arasında tahsil edilmesi gereken arazi kullanım bedelleri 6 ay süreyle ertelendi.

Turizm sektörüne 10 milyar lira kredi desteği yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı garantisi ve Kredi Garanti Fonu kefaleti ile bankalar tarafından 10 milyar TL kredi sağlanacak. Krediler, 1 Kasım 2021 tarihini aşmamak kaydıyla, azami 12 ay ödemesiz dönem olmak üzere 48 ay vadeli olacak.

TBB’den yapılan ilk duyuruda faiz oranının sabit faizli krediler için azami yüzde 14.5, değişken faizli krediler için TLREF + 250 baz puan olacağı kaydedildi. 1 saat sonra yapılan ikinci duyuruda bir düzeltme yapıldı ve ”Faiz oranı, sabit faizli krediler için azami yüzde 14.5, değişken faizli krediler için TLREF + 200 baz puan olarak belirlenmiştir” denildi. Böylece değişken faizli kredilerde faiz oranı 50 baz puan indi.

Yararlanıcı başına kefalet üst limiti 32 milyon TL ve kredi üst limiti 40 milyon TL olacak.

Turizme 10 milyar TL’lik destek yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

The Telegraph gazetesi, Akdeniz’e en uzun kıyı şeridi olan Türkiye’nin dünyanın en iyi mutfaklarından birini barındırdığını, çok sayıda arkeolojik alanı, iki kıtayı birbirine bağlayan bir metropol ve olağanüstü turizm altyapısına sahip olduğunu vurguladı.

Türk halkının misafirperver olduğu anımsatılırken, turizmin salgından etkilendiği ancak Türkiye’nin bununla baş etmede çoğu ülkeden daha başarılı olduğu aktarıldı. İngiliz turistlerin, bu ülkeyi kısıtlama olmaksızın ziyaret edebileceği hatırlatıldı.

Gazete, Türkiye’yi ziyaret etmek için yüzlerce nedenin olduğunu belirtirken, görülmesi gereken 20 yeri de sıraladı.

İngiliz basınından, tatilde Türkiye’ye gitmek için 20 sebep yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Sururi Çorabatır, salgın sürecini hem kamu hem de otelciler örgütünün çok başarılı yönettiğini belirterek, “Türkiye martta süreç yönetimini masaya yatırdı. Otellerde sertifikasyon sistemi devreye alındı. Hastanelerimiz ve sağlık kurumlarımız çok iyi çalışıyor. Türkiye’de vaka sayıları büyük dev şirketler tarafından anlık takip ediliyor” dedi. Türkiye’nin standartlarını korumayı başardığı sürece dünya sahnesinde daha da öne çıkacağını belirten Çorabatır, “Türkiye, Yunanistan, Hırvatistan, Portekiz, İspanya gibi rakiplerimize göre gerek hizmet anlayışı, gerek sertifikasyon süreci gerekse sağlık altyapısıyla 2021’de daha da avantajlı bir konumda olacak” ifadelerini kullandı.

ELA Quality Resort Hotel Genel Müdür Yardımcısı Emre Tatar, 2021’in çok parlak göründüğünü belirterek, “Eğer salgın mart gibi biterse 2021 çok iyi geçer. Gelen rezervasyonlar da bunu gösteriyor. İngiltere ve Polonya’dan rezervasyon yağıyor. Ela otel olarak gelecek yıl için şimdiden tarihi bir ciro yakalamış durumdayız. Virüs biterse, Türkiye turist sayısı ve gelirde 2019 rakamlarını aşar” diye konuştu.

Dünya devlerinin yükünü Türkiye sırtladı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

BM Dünya Turizm Örgütü, Covid-19’un turizm sektörüne etkilerine ilişkin raporunu yayımladı.

Ülkelerin salgın nedeniyle seyahat kısıtlamaları getirdiği ve sınırları kapattığı belirtilen raporda, uluslararası turist sayısının bu yılın ilk 6 ayında yüzde 65 düştüğüne dikkat çekildi.

Sadece Haziran’da ise geçen yılın aynı ayına göre bu yıl turist sayıları yüzde 93 geriledi.

Covid-19 nedeniyle ocak-haziran aylarında uluslararası turist sayısının 440 milyon kişi azaldığı ve küresel turizmde 460 milyar dolar gelir kaybı yaşandığı ifade edilen raporda, söz konusu kaybın 2009’daki küresel ekonomik krizde turizmde yaşanan gelir kaybından beş kat fazla olduğu belirtildi.

Turizmdeki ani düşüşün milyonlarca işi ve işletmeyi ise riske attığı kaydedildi.

Salgının turizmi en kötü vurduğu bölge yüzde 72 düşüşle virüsün ilk ortaya çıktığı Asya-Pasifik olurken, Avrupa’nın yüzde 66 düşüşle ikinci, Amerika kıtasının ise yüzde 55 düşüşle üçüncü sırada yer aldı.

BM Dünya Turizm Örgütü Genel Sekreteri Zurab Pololikashvili ise “artık dünyanın birçok yerinde güvenli ve sorumlu uluslararası seyahatin mümkün olduğunu” belirterek, hükümetlerin küresel turizmin yeniden canlanması için özel sektör ile yakından çalışmasının önemine işaret etti.

Covid-19, 2020’nin ilk 6 ayında küresel turizme 460 milyar dolara mal oldu yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Kültür ve Turizm Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un hafta sonu Antalya’da bir araya geldiği Alman siyasetçilerden Friedhelm Ost, Türkiye’nin güvenli turizm uygulamalarının örnek niteliğinde olduğunu Alman basınıyla paylaştı.

Kurucusu olduğu Blog Der Republik’te izlenimlerini Almanlara aktaran Friedhelm Ost, “Antalya tatilcileri için sıkı önlemler” başlıklı yazısında Bakan Ersoy’un koronavirüs sürecinde olağanüstü bir iş çıkardığını belirterek, “Almanya’nın Kuzey ve Baltık Denizi kıyılarındaki tatil yerleri ve Mallorca ile kıyaslandığında Türkiye’de alınan tedbirlerin dünyaya örnek olmanın da ötesinde.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin en çok tercih edilen tatil bölgelerindeki otel ve restoranların Covid-19 virüsüne karşı savaştıklarını belirten Ost, farklı fikirleri bir araya getiren bloğunda paylaştığı yazıda, en deneyimli turizm uzmanlarından biri olarak nitelendirdiği Bakan Ersoy’un en sıkı salgın önlemlerini Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında hayata geçirdiğini vurguladı.

Ost, yazısında Covid-19 sürecinde Türkiye’deki organizasyonun mükemmel olduğunun altını da çizdi.

Antalya Havalimanı’ndan otele kadar tatilcilerin karşılaştıkları tüm aşamaları ayrıntılarıyla anlatan Friedhelm Ost, Almanya’nın Kuzey ve Baltık Denizi kıyılarındaki tatil yerleri ve Mallorca ile kıyaslandığında Türkiye’de alınan tedbirlerin dünyaya örnek olmanın da ötesinde olduğunu kaydetti.

Birçok tatilci için sonbahar ve kış aylarında da Türk sahillerine seyahat etmenin çekici olabileceğini ifade eden Alman siyasetçi ve yazar Friedhelm Ost, sağlık turizminden golf imkanlarına, gastronomiden Patara Antik Kenti ile kültürel miraslara Türkiye’nin her ayrıntısına yazısında yer vererek, okurlarına fırsatların sadece yaz sezonunu kapsamadığı mesajı verdi.

Ost, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme ajansının başarılı olması halinde, Marmara, Akdeniz, Ege ve Karadeniz bölgelerinde büyük fırsatlar oluşturacağını ve Türkiye’ye muazzam bir döviz girdisi sağlayabileceğini ifade etti.

“Türkiye turizmde dünyaya örnek” yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi’nden (WTTC) yapılan açıklamada, salgın nedeniyle turistlerin ülkede yaptığı harcamanın yüzde 78 azalmasının, bu yılın toplamında turizm gelirlerinin yaklaşık 22 milyar sterlin gerilemesinin beklendiği kaydedildi.

Açıklamada salgının ekonomik etkileri nedeniyle İngiltere’de seyahat ve konaklama hizmetlerinde çalışan 3 milyon insanın işlerini kaybedebileceği de kaydedildi.

WTTC açıklamasında turistlerin İngiltere’nin Avrupa’da salgından en çok etkilenen ülke olması nedeniyle ülkeyi ziyaret etme konusunda çekimser davrandığına da vurgu yapıldı.

İngiltere’nin başkenti Londra’nın turist sayısındaki azalıştan en fazla etkilenen şehir olduğunun belirtildiği açıklamada, Londra’nın toplam turizm gelirleri içerisinde yabancı turistlerin payının yüzde 85 olduğu kaydedildi.

Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen WTTC Başkanı Gloria Guevara, “Son verilere bakıldığında, salgının gelirleri turizme bağlı olan milyonlarca hane halkı üzerinde yarattığı baskı ve üzüntü görülüyor.” ifadelerini kullandı.

Guevara, “İngiltere’nin acilen karantina uygulaması yerine daha hızlı, kapsamlı ve etkili test ve izleme yöntemlerine başvurması gerektiğini düşünüyoruz.” yorumunu yaptı.

Turizm, İngiliz ekonomisi içerisinde 145,9 milyar sterlin ile yüzde 7,2’lik paya sahip. Ülkenin turizm sektöründe yaklaşık 3,3 milyon kişi istihdam ediliyor. İngiltere’yi ziyaret eden turistler yılda yaklaşık 29,8 milyar sterlin harcıyor.

İngiliz turizmine 22 milyar sterlinlik salgın etkisi yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.