Enerji krizinin alüminyum üzerindeki baskısı artıyor. Üretim maliyetinin ürünün fiyatının çok üzerine çıkması Avrupa’daki üreticiyi vurdu. Avrupa’yı esir alan bu kriz Türkiye’deki alüminyum üreticisi için hem sıkıntı hem fırsat oldu. Geçen yıl biyet döküm kapasitesi artıran fabrikalarda üretim daralmaya başladı. Ancak köşeye sıkışan Avrupalı üreticilerin fason üretim için Türkiye’ye yönelmesi yeni bir fırsat kapısı araladı.

Avrupa’da 1970’lerden bu yana en düşük seviyede

Avrupa’da alüminyum üretimi 1970’lerden bu yana en düşük seviyeye indi. Çünkü artık üretim maliyeti ürünün fiyatının çok üzerine çıktı. Uzmanlar Avrupa’da sorunun büyümesi halinde bazı şirketlerin yok olabileceği uyarısı yapıyor. Almanya’da bir ton alüminyum üretmek için gereken elektriğin maliyeti geçen hafta 4200 dolar oldu. Önceki ay 10.000 doları aşmıştı. Londra Metal Borsası vadeli işlem fiyatı ise ton başına 2.300 dolar. Bu çeyreğin sonunda fiyatın 2.200 dolar civarında olacağı tahmin ediliyor. 12 aylık süre zarfında ise fiyatların 2.000 dolara daha yakın durma olasılığı artıyor. Bu da kısıtlamaların kış boyunca hızlanacak gibi göründüğü anlamına geliyor.

Alüminyum üretimini kısmak ya da durdurmak zorunda kalan birçok Avrupalı üretici, marka değerini ve pazar payını korumak için gözünü sınır ötesine dikti. Bu şirketlerin tercih ettiği adreslerin başında Türkiye geliyor. Geçtiğimiz yıl yaşanan tedarik sorunları nedeniyle talebi karşılamak için Türkiye dahil tüm dünyada biyet döküm kapasitesinde artış yaşandı. Ancak bu yıl enflasyonist baskılar, resesyon endişesi nedeniyle talebin daralması ve Rusya-Ukrayna savaşının tetiklediği enerji krizinin yarattığı maliyet şoku Avrupalı üreticiyi gafil avladı. Avrupa üretim yapamadı ve pazar kaybına uğradı.

Alüminyum üretiminde Türkiye ön planda

Alüminyum daha üst segment ürünlerde kullanılması nedeniyle ‘lüks’ olarak nitelenebilecek bir metal. Bu nedenle kriz dönemlerinde tüketim olumsuz etkileniyor. Ekonomik durgunluk endişesiyle tüketimin gerilemesi üreticiyi vurdu. Çareyi fason üretimde arıyorlar. Uzakdoğu’daki navlun problemi, yüzde 40’a varan antidamping uygulamaları ve Çin’de Covid- 19 kısıtlamaları Türkiye’yi öne çıkardı. Çin uğraşmasına rağmen navlun ve yüksek tarifelere takıldığından pazar payını geri alamadı.

Türkiye’nin Demir ve Demir Dışı Metaller sektörünün Ocak-Ağustos dönemi ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30.4 artarak 10.1 milyar dolara ulaştı. Alt sektör ihracatında en fazla ihracat 506.8 milyon dolar ile alüminyum ürün grubunda gerçekleşti. Alüminyum sektörünü 227.9 milyon dolar ile metaller, 220 milyon dolar ile demir çelik mamulleri ve 163 milyon dolar ile bakır ürün grupları takip etti. Demir ve Demir Dışı Metaller sektörünün en çok ihracat gerçekleştirdiği ülke olan Almanya’ya, Ağustos 2022 döneminde en çok ihracat “Alüminyum Çubuk & Profiller” ürün grubunda gerçekleştirildi. Bu kalemde ihracat geçen yıl aynı aya göre yüzde 31 artarak 50.5 milyon dolar oldu.

Alüminyum üretiminde Avrupa’nın tercihi Türkiye yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

İsviçre merkezli Swiss Solar AG şirketi, yıllık kapasitesi 1,5 GW’a kadar olan iki yüzeyli PV modüllerinin üretimi için üç üretim hattını Türkiye’de kurmayı planlıyor. 2027 yılına kadar en az 5 GW üretim kapasitesine sahip olmayı hedefliyor. Şirket, tesisin Türkiye’ye yatırım amacını şöyle açıklıyor “Avrupa ile Kuzey ve Güney Amerika’daki güneş enerjisi pazarlarına yönelik artan talep ve olumlu tahminler ve Türkiye’nin hem denizden hem de karadan teslimatı sağlayan elverişli ulaşım ve güçlü lojistik alt yapısı, yer seçimini etkileyen ana faktörlerin başında geliyordu”.

Swiss Solar 47 milyon avro yatırım yapacak

Swiss Solar, 2027 yılına kadar şirket, her biri 500 MW’a kadar kapasiteye sahip 10 üretim hattına sahip olmayı hedeflediğini ve bunun da yıllık toplam kapasitenin en az 5 GW seviyesine ulaşmasını sağlayacağını söylüyor. Ayrıca o zamana kadar 590Wp PV modülleri üretmeyi planlıyor.

Swiss Solar üretim hattını ve panel güçleri kademeli olarak artırarak 2027 yılında Türkiye’deki tesisinde yıllık 5 GW’lık üretim kapasitesine sahip olmayı ve 590 Wp gücünde çift yüzlü panel üretmeyi hedefliyor. Şirketin açıklamasında fabrika için halihazırda 50 milyon İsviçre Frangı (47 milyon Avro) düzeyinde yatırım yapıldığı bilgisi verilirken yatırım ile ilgili ayrıntıların ise gelecek ay paylaşılacağı bildirildi.

SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi, Bilkent Enerji Politikaları Araştırma Merkezi ve Alman Enerji Ajansı (dena) iş birliği ile hazırladığı ‘Türkiye’nin Yeşil Hidrojen Üretim ve İhracat Potansiyelinin Teknik ve Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi’ raporunu açıkladı. Raporda, uygun yatırımlar ve politikalarla Türkiye’nin 2050’de yıllık 3,4 milyon tona (Mt) kadar yeşil hidrojen üretimine ulaşabileceği ve bunun 1,5 ila 1,9 Mt’unun ihraç edilebileceği belirtildi. Rapora göre, Tekno-ekonomik değerlendirmeye göre, 3,4 milyon ton yeşil hidrojen üretimi için 2050’ye kadar toplam 85 ila 119 milyar dolar arası yatırımın gerekli olduğu kaydedildi. Bununla birlikte, 2050’de yeşil hidrojenin Türkiye ekonomisine katkısı yıllık 6 ila 8 milyar dolar arasında gerçekleşebileceği de eklendi.

Swiss Solar PV üretim tesisi yatırımı için Türkiye’ye geliyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Arz şoku ve küresel ekonominin kapanmasıyla takip eden talep şoku, dünyanın hemen hemen her yerinde şirketlerin üretim stratejisi ve tedarik zincirlerindeki zafiyetleri ortaya çıkardı. Ekonomilerin canlanması ile artan talep karşısında özellikle Asya ülkeleri odaklı üretim ve tedarik zincirlerinde kesintiler yaşanmaya başlandı. Uzun mesafe taşımacılık maliyetlerinin katlanarak artması pek çok yabancı uluslararası şirket için konum ve maliyet avantajı sunan Türkiye’yi cazip bir yatırım ve üretim merkezi haline dönüştürdü. Özellikle Çin gibi Asya ülkelerinden tedarik sağlayan Avrupalı şirketler; üretim gecikmeleri, artan navlun maliyetleri ve konteyner krizi nedeniyle tedarik için Türkiye gibi daha yakın ve istikrarlı merkezlere yöneliyor.

Yatırımcılar Türkiye’yi seçti

Kuzey Amerika’ya satış yapan şirketler emek-yoğun üretimi Çin’den Meksika’ya ve Orta Amerika’ya kaydırmaya, Batı Avrupa’da kullanılan malzemeleri tedarik eden şirketler de üretimlerini doğu AB ülkeleri, Türkiye ve Ukrayna’ya konumlandırmaya başladı.

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in son analizine göre, Türkiye, Avrupa’da tedarik zincirlerindeki değişimden en fazla kazanç elde edecek ülke konumunda. Türkiye’yi, Çekya, Polonya ve Romanya izliyor. Yakın dönemde gıda, ilaç, mobilya elektronik ve paketleme gibi alanlarda faaliyet gösteren pek çok uluslararası şirket, güçlü lojistik altyapıya ve endüstriyel kapasiteye sahip Türkiye’ye yönelik yeni yatırım planlarını açıkladı. Küresel tedarik zincirinin, Asya ve özelikle Çin’e bağımlı bir ağdan üretim kalitesi ve lojistik imkanları nedeniyle Türkiye’ye yönelmesi bu alanda Türkiye’ye yönelik yatırımların artacağı beklentisini de beraberinde getirdi.

İsveçli mobilya şirketi IKEA, Polonya hazır giyim firması LPP, Alman ilaç firması Boehringer Ingelheim ve Belçika paketleme şirketi DW Reusables Türkiye’ye yatırım kararı aldı. Tedarik zinciri riskine karşı önde gelen üreticiler de daha fazla tedarikçi oluşturmak istiyor. İtalya merkezli Benetton Group, Asya’da düşük maliyetli üretim merkezlerinden kademeli olarak ayrılarak Sırbistan, Hırvatistan, Türkiye, Tunus ve Mısır’daki üretimini artıracağını açıkladı.

Alman moda şirketi Hugo Boss’un üst yöneticisi (CEO) Daniel Grieder de Manager Magazin’e yaptığı açıklamada, ürünlerini sattıkları yere daha yakın merkezlerde daha fazla mal üretmeyi planladıklarını bildirdi. Grieder, “Yakın yerlerde üretimi önemli ölçüde genişleteceğiz. O zaman trendlere daha hızlı ve dar boğazlara daha esnek tepki verebiliriz. Bu gerçek bir rekabet avantajıdır.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye uluslararası şirketlere ne sunuyor?

Küresel tedarik zincirlerinin yeniden yapılandırılması, Türk ihracatçıları için fırsatlar sunarken, küresel değer zincirine katılım, bir ülkenin belli alanlardaki yetenekleri tarafından yönlendiriliyor ve ülkeler için önemli fırsatlar sunuyor.

Pazarlara yakınlık, doğal kaynaklar, insan sermayesi, fiziksel sermaye (sermaye stoku), kurumsal sermaye, lojistik/bağlanabilirlik, ücrette rekabet ve pazar erişimi küresel değer zincirine katılımı sağlayan yetenekler olarak gösteriliyor.

Salgının ani etkisi üretim ve tedarik zincirinde bozulma, küresel resesyon ve arz ve talep şokunda etkisini gösterirken, uzun vadede ise şirketlerin tedarik zincirinde esnekliğini artırması, ulusal ve bölgesel üretim kapasitelerini yükseltmesi bekleniyor.

Küresel değer zincirindeki dönüşümün farkında olan Türk hükümeti de Türkiye’yi Covid-19 sonrası değer zincirine hazırlamak için tüm paydaşlarla bir çalışma grubu kurdu.

Türkiye’nin stratejik konumu, serbest ticaret ağı, güçlü lojistik altyapısı, üretim çeşitliliği, yüksek teşvikler, maliyet avantajlı nitelikli iş gücü, güçlü sanayi kümelenmesi ve liberal yatırım iklimi ile ülke, uluslararası şirketlere küresel değer zincirine bağlanmak için uygun bir ortam sunuyor.

Türkiye’nin stratejik konumu bölgede üretim, ihracat ve yönetim merkezi olarak çok uluslu şirketleri çeken ve küresel değer zincirine katılımını sağlayan bir mıknatıs haline geldi.

Tedarik zincirindeki aksamalar Türkiye’yi merkez üssü yaptı yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Önemli bölümü tam kapanma tedbirleriyle geçen Mayıs ayında otomotiv sektöründe çarklar dönmeye devam etti. Türkiye otomotiv sektöründe yakaladığı ivmeyi yukarı taşımaya da devam ediyor. Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) verilerine göre Mayıs’ta toplam otomotiv üretimi yüzde 31 artarak 82 bin 860 adete ulaştı. Aynı dönemde otomobil üretimi yüzde 55 artışla 66 bin 976 oldu. Mayıs’ta otomotiv pazarında yüzde 72,5; otomobil pazarında ise yüzde 72’lik artış kaydedildi. Mayıs ayında toplam ihracat yüzde 61 artarak 1,9 milyar dolara ulaştı. Söz konusu dönemde otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı yüzde 65 olarak belirlendi. Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 65, ağır ticari araçlarda yüzde 60 ve traktörde yüzde 77 seviyesinde gerçekleşti.

Ocak-Mayıs döneminde üretimde yüzde 28 artış

5 aylık dönemde, otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 28 artarak 532 bin 441 adet, otomobil üretimi de yüzde 23 artarak 353 bin 580 adet olarak gerçekleşti. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim 556 bin 513 adede ulaştı. Otomobil pazarı ise yüzde 69 oranında arttı ve 247 bin 977 adet oldu. Son 10 yıllık ortalamalara göre, ilk beş ayda toplam pazar yüzde 12, otomobil pazarı yüzde 18 artarken; hafif ticari araç pazarı yüzde 2,4, ağır ticari araç pazarı ise yüzde 1,6 azaldı.

Otomotiv sektörü 5 ayda 12,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi

Ocak-Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre toplam sektör ihracatı dolar bazında yüzde 37, Euro bazında ise yüzde 26 arttı. Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 12,3 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 22 artarak 4,2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Euro bazında otomobil ihracatı ise yüzde 11 artarak 3,5 milyar Euro oldu. Ocak-Mayıs döneminde dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 30 oranında artarken, tedarik sanayi ihracatı yüzde 50 oranında arttı.

Yılın ilk 5 ayında toplam pazar 2020’nin aynı dönemine göre yüzde 74 artarak 328 bin 679 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde otomobil pazarı yüzde 69 yükselişle 247 bin 977 adet oldu.

Son 10 yıllık ortalamalar dikkate alındığında, Ocak-Mayıs 2021’de toplam pazar yüzde 12, otomobil pazarı yüzde 18 artarken, hafif ticari araç pazarı yüzde 24, ağır ticari araç pazarı ise yüzde 1,6 azaldı.

Otomotiv sektörünün çarkları tam kapanma döneminde döndü yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Cep telefonu devi Samsung Türkiye’de yılda 3 milyon adet cep telefonu üretecek. 2020’nin son zamanlarında Samsung’un yatırımının detayları ortaya çıkmaya başladı. Güney Koreli dev, Türk teknoloji üreticisi Sunny markasının yaratıcısı Atmaca Elektronik’in İstanbul Esenyurt’taki fabrikasında bir aydır üretim yaptığı ortaya çıktı. Fabrikada üretim yapılması için 400 kişi işe alındı. Samsung yılda bu fabrikada 3 milyon adet cep telefonu üretecek. Şu anda fabrikada sadece iç pazar için üretim yapılıyor. İleride bölgedeki diğer ülkeler için de üretim yapılabilecek. Türkiye’de yıllık toplam pazarın 10,5 milyon adet olduğu düşünüldüğünde bu üretimin büyüklüğü de ortaya çıkıyor.

Xiomi, Oppo ve Tecno Mobile da üretim yapacaklarını açıkladı

Cep telefonu devleri Xiaomi, Oppo ve Tecno Mobile daha önce ülkemizdeki yerli üretim planlarını resmi olarak açıkladı. Oppo, yaklaşık 50 milyon dolar tutarında bir yatırım yapacağını açıklamıştı. Bu ay içerisinde de üretime başlıyor. Xiaomi, 30 milyon dolarlık yatırımla Türkiye’de üretime başlayacağını açıkladı. Avcılar’da açacağı fabrika ile markanın dünyada üretime geçtiği dördüncü ülke olacak. Tecno Mobile, Türkiye’ye 25 milyon dolarlık yatırım yapacak. İstanbul Pendik’te yer alacak fabrikasında mart ayında üretime başlayacak. Vivo, TCL, Honor’un da üretim planlarını açıklaması bekleniyor.

Samsung A serisi artık yerli

Samsung’un Galaxy A serisinde yer alan telefonları A21, A30, A70, A80 gibi modelleri tamamı Esenyurt’ta üretiliyor. Şu anda giriş ve orta segment modelleri ülkemizde üretilse de üst segment modellerin üretimi için de gerekli teknolojiye sahip olunduğu belirtiliyor. Türkiye’de 200 doların altında ithal edilen cihazlarda gözetim belgesi isteniyor. Bu durum bu cihazların da 200 dolarlık vergi dilimine girmesine neden oluyor. Yerli üretimde gözetim belgesi istenmediği ve gümrük vergisinden muafiyet geldiği için maliyetleri düşüyor. Bu durum yerli üretim cep telefonlarının daha düşük fiyata satılmasını sağlayabilir. Yüzde 30-100 oranında fiyatlarda düşüş bekleniyor. Vergi avantajı nedeniyle Türkiye’de giriş ve orta modeller üretilmeye başlandı.

Samsung Türkiye’de yılda 3 milyon telefon üretecek yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.