İngiltere göçmenleri Ruanda‘ya göndermeyi planlarken, gönderilecekler arasında yer alan bir sığınmacının avukatının başvurusu üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, bu kişinin uçağa bindirilmesini engelledi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği “Ruanda’ya gönderilecek mültecilerin, oradaki sığınma başvurularında adil ve etkili bir yasal desteğe erişemeyeceği” değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca İngiliz yargıçların, Ruanda’nın ne kadar güvenli olduğu konusundaki şüpheli yaklaşımı da bu kararı etkiledi. İngiliz basınına konuşan kaynaklar, hükmün İngiltere’nin sınır dışı kararı aldığı tüm sığınmacılar için geçerli olduğunu belirtti. İçişleri Bakanlığı yetkilileri de BBC’ye yaptıkları açıklamada, AİHM’nin “son dakika” müdahalesinin ardından uçağın kalkamayacağını doğruladı. Gün boyunca başkent Londra’ya yaklaşık 130 kilometre uzaklıkta bulunan Amesbury’deki askeri havaalanı Boscombe Down’da hazır bekleyen uçakta, ilk aşamada sadece 7 kişinin olacağı açıklanmıştı. İlk listede 120’den fazla kişi olsa da İngiliz mahkemelerinin aldığı kararların ardından sayı 7’ye kadar gerilemiş, Dışişleri Bakanı Liz Truss sayıya bakılmaksızın uçağın havalanacağını açıklamıştı. Gün içinde Başbakan Boris Johnson da İngiltere’yi AİHM’den çıkarmakla tehdit etmiş ve başvuruları yapan avukatları “sığınmacıları sömüren suçlulara yardım etmekle” suçlamıştı.
Tepki çeken plan
İngiltere göçmenleri Ruanda‘ya göndermek için 14 Nisan’da iki ülke arasında Göç ve Ekonomik Kalkınma Ortaklığı anlaşması imzalanmıştı. Anlaşmaya insan hakları kuruluşları tepki göstermişti. 13 Haziran’da Temyiz Mahkemesi, yargıçlar, göçmen ve sığınmacıları Ruanda’ya götürecek ilk uçuşun yapılabileceğine hükmetmişti. Bireysel başvuruları da reddedilen sığınmacıların avukatları, uçağın kalkmasına saatler kala AİHM‘e başvuru yapmıştı. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, 14 Nisan’da yaptığı açıklamada, 1 Ocak’tan itibaren İngiltere’ye yasa dışı giriş yapan herkesin Ruanda’ya gönderileceğini ve oraya yerleştirileceğini açıklamıştı. Plana muhalefetin yanı sıra sivil toplum kuruluşları tepki göstermişti. Londra merkezli Uluslararası Af Örgütünün İngiltere Mülteci ve Göçmen Hakları Direktörü Steve Valdez-Symonds, konuya ilişkin açıklamasında, sığınma işlemleri için insanları başka bir ülkeye göndermenin, “sorumsuzluğun doruğu” olduğunu, hükümetin ise şu anda iltica konularında “insanlıktan ve gerçeklikten ne kadar uzak olduğunu” gösterdiğini belirtmişti.
İngiltere’den gönderilecek göçmenler için tesisler hazırlandı
Ruanda Hükümeti, İngiltere‘den gönderilecek göçmen ve sığınmacıların yerleştirileceği tesisler hazırladı. Basın açıklaması yapan Ruanda Hükümet Sözcü Yardımcısı Alain Mukurarinda, göçmenleri ağırlamak için hazırlıkların sürdüğünü ve bu ayın sonuna doğru ilk grubu beklediklerini ifade etti. Mukurarinda, “İlk göçmenlerin Ruanda’ya varış tarihi henüz belli değil. Yaklaşık 50 kişiden oluşan ilk grubun muhtemelen önümüzdeki birkaç hafta içinde geleceğini düşünüyoruz” açıklamalarında bulundu. Göçmenlerin, Hope Hostel, Desire Otel ve Hallmark rezidanslarında ağırlanacağı açıklandı. Mukurarinda, “İngiltere’ye kaçak giren göçmenlerin yanı sıra aileler, bekarlar ve yaşlılar dahil olmak üzere tüm kategorilerdeki insanları bekliyoruz ve bu yüzden onları ağırlamak için farklı tesisler hazırladık.” açıklamalarını yaptı.