ABD Çin tehlikesine karşı pakt oluşturdu
ABD Çin geriliminde dün kritik bir açıklama geldi. ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison tarafından dünya kamuoyuna açıklanan yeni savunma paktı AUKUS, dünya gündeminin bir numarasına yerleşti. Avustralya’nın nükleer denizaltı sahibi olması anlaşmanın en kritik maddesi olarak ortaya çıktı. Bu madde sadece kendisine karşı pakt kurulan Çin’i değil 56 milyar avroluk anlaşmadan olan Fransa’yı da çılgına çevirdi. Fransa’nın öfkesini çeken bir diğer olaysa, kurulan paktan dışlanmış olması oldu. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian anlaşmayı “arkamızdan bıçaklandık” sözleriyle protesto ederek ABD Başkanı Biden’ı Donald Trump gibi davranmakla suçladı. Avustralya ile 2016 yılında 56 milyar avroluk bir anlaşma imzalayan Fransa, bu ülkeye denizaltı satmaya hazırlanıyordu.
Fransa ABD’ye çok kızdı
ABD ordusu uzun zamandır hazırladığı raporlarla Çin ordusunun gücünü sürekli arttırdığını açıklıyordu. ABD’nin Çin ile tek başına mücadele etmektense eskimeyen müttefiki Birleşik Krallık ve Avustralya ile işbirliği yaparak cepheyi genişletmeye karar verdi. 2. Dünya Savaşından sonra silahlanması katı kurallara bağlı olan Japonya’ya da ordusunu geliştirmesi için izin veren ABD bu ülkeye 105 adet F35 uçağı satmıştı. Japon donanması da son yıllarda hızla modernleşerek Çin tehdidine karşı caydırıcı güç olmaya çalışıyordu. ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya’nın kurduğu pakta Japonya, Güney Kore, Filipinler ve Vietnam gibi bölge ülkelerinin de katılması bekleniyor. Fransa’nın pakta gösterdiği büyük tepkinin altında yatan nedenlerden biri de bu. Göreve geldiği andan itibaren Avrupa’nın ABD ve Çin’e alternatif politikalar geliştirmesini savunan Macron, AB’nin lideri gibi davranıyordu. Ancak AB’den ayrılan Birleşik Krallık’ın pakta yer alması AB içindeki tartışmaları canlandıracak.
Joe Biden’ın halefi Trump döneminde ABD, Fransa ilişkileri liderlerin atışmaları nedeniyle sıklıkla gerildi. Dönemin ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamalarda sıklıkla Macron’u ve doğrudan Fransa’yı hedef alıyordu. Biden’ın seçilmesi ile rahat hedef alan Fransa Cumhurbaşkanı Macron büyük bir darbe aldı.
ABD Çin geriliminde vatana ihanet tartışmaları
ABD Çin gerilimini arttıran pakt anlaşması, ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley’in Çinli mevkidaşına saldırmazlık için söz verdiğinin ortaya çıkmasıyla başlayan tartışmaları da alevlendirecek. İddialara göre ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley, Donald Trump’ın başkanlığının son dönemlerinde Çin Genelkurmay Başkanını iki kere arayarak saldırmama sözü verdi. Vatana ihanetle yargılanması istenen ABD Genelkurmay Başkanının Çin’e karşı kurulan askeri pakta ne kadar uyacağı zamanla ortaya çıkacak.