Hollanda merkez bankası De Nederlandsche Bank, kurumun kuruluşu ve geçmişindeki köle ticareti faaliyetleri sebebiyle özür diledi. Amsterdam Oosterpark’ta Hollanda Ulusal Kölelik Ulusal Kölelik Tarihi Anıtı önünde kölelik sisteminin kaldırılışının yıl dönümü sebebiyle tören düzenlendi. Törene katılan De Nederlandsche Bank CEO’su Klaas Knot, “ Surinam, Karayip Denizi’ndeki Bonaire, Aruba, Curaçao, Sint Maarten St Eustatius ve Saba adalarında köleleştirilen ve hala köleliğin acılarını çekenlerden özür diliyoruz.” ifadelerini kullandı. İnsanları ten renklerine göre ayırdığına değinen Knot, banka yöneticilerinin birçok kez ticari kazancı önceleyerek köleliğe göz yumduğunu belirtti. De Nederlandsche Bankasının kuruluşunda kullanılan sermayenin bir kısmının köle ticaretiyle elde edildiğini aktardı. “Kurumsal” olarak köle ticaretine katkı sağladıklarını vurguladı. Knot, verdiği kredilere karşılık kölelerin zorla çalıştırılmasıyla elde edilen ürünleri ve mahsulleri alarak bankanın köle ticaretinden gelir elde ettiğini dile getirdi. Özür mesajının önemli bir adım olduğunu vurgulayan Knot, “Banka, özür dilemekle yetinmeyip daha kapsayıcı bir geleceğin inşası için çalışıyor.” açıklamasını yaptı.
Hollanda’nın kölelik geçmişi
Hollanda, Amerika kıtasından Asya’ya, Afrika’dan Güney Amerika’ya kadar birçok bölgede sömürgecilik yaptı. 17. yüzyıldan itibaren Afrika kıtasında sömürge oluşturmaya başlayan Hollanda; Fildişi Sahili, Gana, Güney Afrika, Angola, Namibya ve Senegal’de birçok koloni kurarak bu ülkelerdeki doğal ve insani kaynakları kullandı. Hollanda’nın Afrika’daki sömürge izlerinden en bilineni Khoikhoi halkına yönelik katliamları oldu. Hollanda, 1659, 1673 ve 1674-1677’de Khoikhoi’yi köleleştirmek için büyük katliamlar yaparak binlerce Afrikalıyı öldürdü, evlerine ve arazilerine el koydu ve köle olarak kaçırdı. Hollanda, Asya’daki köle ticaretini de elinde bulunduruyordu. Madagaskar, Endonezya, Hindistan ve Sri Lankalı köleler çalıştırıldı. Bazı dönemlerde sömürgelerdeki bir Hollandalıya yaklaşık 200 köle düştüğü görüldü. Hollandalılar, Asya’da da yaklaşık 1 milyon 135 bin kişiyi köleleştirdi.
Kölelik yasaklanmasına rağmen devam etti
Batı Avrupa’da köleliğin yasaklanmış olmasına rağmen tacirler Atlantik ötesi köle ticaretini devam ettirdi. 1654’te Brezilya’yı tekrar Portekiz’e kaybeden Hollanda, Karayipler’deki Curaçao’yu köle ticaretinde önemli bir istasyon haline getirdi. Hollanda 1814’te resmi olarak köle ticaretini sona erdirse de Surinam ve Hollanda Atilleri’nde köleliğin resmi olarak kaldırılması ve kölelerin özgürleştirilmesi 1 Temmuz 1863’te gerçekleşti. Ancak ülkede 1 Temmuz 1873’e kadar kölelik fiilen devam ederken bu tarihe kadar Surinam’da 33 bin, Hollanda Antilleri’nde de 11 binden fazla köle zorla ve ücretsiz çalıştırılmaya devam etti. Hollanda, her yıl 1 Temmuz’da eski sömürgeler ve Hollanda’nın bazı şehirlerinde Keti Koti (kırık pranga) Bayramı olarak kutlanıyor.