Hollanda\u2019da Arnhem Leeuwarden Y\u00fcksek Mahkemesi, iki y\u0131l \u00f6nce bir camiyi molotofkokteyli atarak kundaklayan zanl\u0131lar\u0131n cezas\u0131nda indirime gitti. Mahkemeden yap\u0131lan a\u00e7\u0131klamada, sald\u0131r\u0131n\u0131n ter\u00f6r kapsam\u0131na girmesine ra\u011fmen, \u201cinsan hayat\u0131 tehlikesi\u201d olmad\u0131\u011f\u0131 gerek\u00e7esiyle ceza indiriminin uyguland\u0131\u011f\u0131 bildirildi.<\/p>\n

Hollanda\u2019n\u0131n Enschede kentinde \u00e7o\u011funlukla Fas k\u00f6kenlilerin gitti\u011fi Tweede Emmastraat Cami 27 \u015eubat 2016 tarihinde kundakland\u0131\u011f\u0131nda, i\u00e7eride ibadet eden \u00e7ocuk ve yeti\u015fkinler bulunuyordu. Olay\u0131n hemen ard\u0131ndan inceleme yapan savc\u0131l\u0131k, \u201cSald\u0131rganlar eylemleriyle korku yaymaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar.\u201d diyerek eylemin ter\u00f6r maksatl\u0131 oldu\u011funu a\u00e7\u0131klad\u0131.<\/p>\n

Savc\u0131n\u0131n olay\u0131 ter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131 olarak nitelemesinin ard\u0131ndan mahkeme safhas\u0131nda bir ilk ya\u015fand\u0131 ve Hollanda\u2019da bir camiye yap\u0131lan sald\u0131r\u0131 ilk defa mahkeme taraf\u0131ndan da \u201cter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131\u201d olarak kabul edildi. Yakalanan be\u015f ki\u015fi hakk\u0131nda 4 y\u0131l hapis karar\u0131 verildi. Y\u00fcksek mahkemeye itiraz ba\u015fvurular\u0131nda bulunan h\u00fck\u00fcml\u00fcler hakk\u0131nda olduk\u00e7a tart\u0131\u015fmal\u0131 bir karar \u00e7\u0131kt\u0131. Y\u00fcksek mahkeme, olay\u0131n bir ter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131 oldu\u011fu konusunda alt mahkeme ile mutab\u0131k olmakla birlikte, s\u00f6z konusu sald\u0131r\u0131da herhangi bir \u201cinsan hayat\u0131 tehlikesi\u201d olmad\u0131\u011f\u0131na h\u00fckmederek h\u00fck\u00fcml\u00fclerden ikisinin cezas\u0131n\u0131 3 y\u0131la, di\u011fer ikisininse 2,5 y\u0131la indirdi. Be\u015finci h\u00fck\u00fcml\u00fcn\u00fcn y\u00fcksek mahkemeye itiraz ba\u015fvurusunda bulunmad\u0131\u011f\u0131 kaydedildi.<\/p>\n

Hollanda, ana muhalefetteki a\u015f\u0131r\u0131 sa\u011fc\u0131 \u00d6zg\u00fcrl\u00fck Partisi (PVV) lideri Geert Wilders ile \u00f6zde\u015fle\u015fen bir \u0131rk\u00e7\u0131l\u0131k ve \u0130slamofobi (\u0130slam dinine ve inanlar\u0131na kar\u015f\u0131 irrasyonel \u00f6nyarg\u0131lar beslemek) imaj\u0131na sahip. Di\u011fer t\u00fcrdeki sald\u0131r\u0131lar d\u0131\u015f\u0131nda, sadece kundaklanan camilerin konumlar\u0131 Hollanda haritas\u0131 \u00fczerine i\u015faretlendi\u011finde \u00fclke geneline yay\u0131lm\u0131\u015f bir \u0130slamofobi meselesinin oldu\u011fu a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor.<\/p>\n

<\/p>\n

\u0130stanbul merkezli d\u00fc\u015f\u00fcnce kurulu\u015fu Siyaset, Ekonomi ve Toplum Ara\u015ft\u0131rmalar\u0131 (SETA) Vakf\u0131\u2019n\u0131n Avrupa\u2019da \u0130slamofobik hadiseleri ele alan 2015 tarihli bir raporu, s\u00f6z konusu y\u0131lda Hollanda\u2019da M\u00fcsl\u00fcmanlara kar\u015f\u0131 206 sald\u0131r\u0131 yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tespitine yer veriyor.<\/p>\n

Hollanda\u2019da son on y\u0131lda ciddi bir ivme kazanan \u0130slam kar\u015f\u0131tl\u0131\u011f\u0131n\u0131n neden y\u00fckseldi\u011fine dair cevap niteli\u011findeki bir di\u011fer \u00e7al\u0131\u015fma ise Avrupa Konseyi\u2019ne ba\u011fl\u0131 olarak faaliyet y\u00fcr\u00fcten Irk\u00e7\u0131l\u0131k ve Ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fczl\u00fc\u011fe kar\u015f\u0131 Avrupa Komisyonu (ECRI) taraf\u0131ndan ger\u00e7ekle\u015ftirildi. ECRI\u2019nin 2008 y\u0131l\u0131nda haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 raporda, Hollanda\u2019da \u0130slam kar\u015f\u0131tl\u0131\u011f\u0131n\u0131n \u00f6zellikle 11 Eyl\u00fcl sald\u0131r\u0131lar\u0131, \u0130slam\u2019a hakaret etti\u011fi gerek\u00e7esiyle Hollandal\u0131 film y\u00f6netmeni Theo van Gogh\u2019un 2004 y\u0131l\u0131nda Fas k\u00f6kenli Muhammed Buyeri taraf\u0131ndan \u00f6ld\u00fcr\u00fclmesi gibi ulusal ve uluslararas\u0131 olaylar sonras\u0131nda y\u00fckseldi\u011fine dikkat \u00e7ekiliyor.<\/p>\n

<\/p>\n

Ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc DAE\u015e\u2019in ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131 ve Fransa ve Bel\u00e7ika\u2019daki ter\u00f6rist sald\u0131r\u0131lar\u0131 da genelde Avrupa\u2019da, \u00f6zelde ise Hollanda\u2019da M\u00fcsl\u00fcmanlara kar\u015f\u0131 yap\u0131lan sald\u0131r\u0131larda bir art\u0131\u015fa neden oldu. Al Jazeera\u2019nin aktard\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re, Hollanda Gizli Servisi AIVD\u2019nin haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 bir rapor 220 kadar Hollandal\u0131 M\u00fcsl\u00fcman\u2019\u0131n DAE\u015e gibi a\u015f\u0131r\u0131c\u0131 \u00f6rg\u00fctlere kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131ndan ve bunlar\u0131n Hollanda\u2019ya geri d\u00f6nmesi durumunda \u00fclkede sald\u0131r\u0131lar d\u00fczenleyebileceklerinden bahsediyor.<\/p>\n

Son d\u00f6nemlerde yay\u0131nlanan bu raporlar, Hollanda\u2019daki \u0130slamofobik sald\u0131r\u0131lar\u0131n nedenini a\u00e7\u0131klamak konusunda son derece yetersiz ve manip\u00fclatif. Zira Hollanda\u2019da bu t\u00fcr sald\u0131r\u0131lar\u0131n ge\u00e7mi\u015fi, raporlarda y\u00fckseli\u015fe gerek\u00e7e olarak g\u00f6sterilen vakalar\u0131n \u00e7ok \u00f6ncesine dayan\u0131yor. DAE\u015e ve 11 Eyl\u00fcl olaylar\u0131, 1970\u2019li y\u0131llarda \u00e7e\u015fitli \u00fclkelerden Hollanda\u2019ya gelen i\u015f\u00e7ilere yap\u0131lan sald\u0131r\u0131lar\u0131 ise a\u00e7\u0131klam\u0131yor. Yabanc\u0131 d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011f\u0131, \u00f6tekinin bast\u0131r\u0131lmas\u0131 gibi aktif sald\u0131r\u0131 i\u00e7eren hadiseler Hollanda i\u00e7in yukar\u0131da bahsi ge\u00e7en ulusal ya da uluslararas\u0131 olaylar\u0131n ard\u0131ndan meydana gelen hadiseler de\u011fil. 1972 tarihli gazetelere bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda, Hollanda\u2019ya \u00e7al\u0131\u015fmaya gitmi\u015f olan T\u00fcrklere yap\u0131lan sald\u0131r\u0131 hik\u00e2yeleri g\u00f6ze \u00e7arp\u0131yor. \u00dcstelik zaman zaman sald\u0131r\u0131lar sadece yabanc\u0131lar\u0131 de\u011fil, yabanc\u0131larla ili\u015fkisi olan Hollandal\u0131lar\u0131 da kapsayacak hale geliyor. \u00d6rne\u011fin, 14 A\u011fustos 1972 tarihli H\u00fcrriyet gazetesi T\u00fcrklerle arkada\u015fl\u0131k yapan Hollandal\u0131 k\u0131zlar\u0131n sald\u0131rganlar taraf\u0131ndan i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 haberine yer veriyor.<\/p>\n

<\/p>\n

B\u00fct\u00fcn bu siyasi ve toplumsal atmosfer i\u00e7inde, Arnhem Leeuwarden Y\u00fcksek Mahkemesi\u2019nin cami kundak\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131n cezas\u0131nda indirime gitmesi \u00e7o\u011fu Bat\u0131 \u00fclkesi taraf\u0131ndan nefret su\u00e7u olarak tan\u0131mlanan \u0130slamofobik sald\u0131r\u0131lar ile ter\u00f6rist eylemler aras\u0131nda net bir s\u0131n\u0131r \u00e7izgisi \u00e7ekmesi anlam\u0131na geliyor. Tweede Emmastraat Cami\u2019ne yap\u0131lan sald\u0131r\u0131da, mahkeme karar\u0131nda belirtilen \u201cinsan hayat\u0131 tehlikesi\u201dnin olmay\u0131\u015f\u0131 nefret su\u00e7u ile ter\u00f6rist eylem aras\u0131ndaki fark\u0131 \u00f6rt\u00fck olarak izhar eden bir kriter \u015feklinde ortaya konuyor. Peki, bir eylemin ter\u00f6r nitelikli olmas\u0131n\u0131 sa\u011flayan unsur nedir? Tek ba\u015f\u0131na \u201c\u0130nsan hayat\u0131 tehlikesi\u201d olmas\u0131 m\u0131? Sald\u0131r\u0131 s\u0131ras\u0131nda camide ibadet etmekte olan insanlar\u0131n varl\u0131\u011f\u0131 \u201cinsan hayat\u0131 tehlikesi\u201d kriterini kar\u015f\u0131lam\u0131yor mu? Yoksa \u201cinsan hayat\u0131 tehlikesi\u201dni sadece \u00f6l\u00fcml\u00fc bir son \u015feklinde mi anlamak gerekiyor?<\/p>\n

D\u00fcnya hi\u00e7bir zaman standart bir ter\u00f6rizm tan\u0131m\u0131na varamad\u0131. Ancak ABD Federal D\u00fczenlemeler Kanunu \u201cpolitik veya toplumsal hedefler do\u011frultusunda bir h\u00fck\u00fcmeti, sivil n\u00fcfusu ya da bunun bir k\u0131sm\u0131n\u0131 korkutmak veya zorlamak i\u00e7in ki\u015filere veya m\u00fclklere y\u00f6nelik g\u00fc\u00e7 ve \u015fiddetin hukuksuz kullan\u0131m\u0131\u201d olarak tan\u0131ml\u0131yor. Bu anlam\u0131yla, ter\u00f6rizm siyasi y\u00f6nelimlidir. Nefret su\u00e7u ise bir ki\u015fi ya da grubun cinsiyet, din, dil, \u0131rk veya renginden \u00f6t\u00fcr\u00fc \u00f6nyarg\u0131l\u0131 yakla\u015f\u0131mlar\u0131n hedefi olmas\u0131 halinde ger\u00e7ekle\u015fir. Dr. Talha \u00d6vet\u2019in Ter\u00f6rizm, \u0130slamofobi ve Nefret Su\u00e7u \u0130li\u015fkisi<\/em> ba\u015fl\u0131kl\u0131 makalesinde belirtti\u011fi \u00fczere, ter\u00f6rizm siyasi motivasyonla i\u015flenirken nefret su\u00e7unda maksat yukar\u0131da s\u0131ralanan \u00f6zelliklerinden \u00f6t\u00fcr\u00fc o ki\u015fi veya grubun hedef olmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Bu ba\u011flamda, Hollanda adli makamlar\u0131 cami sald\u0131r\u0131s\u0131n\u0131 ilk olarak siyasi y\u00f6nelimli bir hadise olarak ele ald\u0131 ve ter\u00f6r nitelikli olarak de\u011ferlendirdi. Ancak mesele \u00fcst mahkemeye intikal etti\u011finde hadisenin \u201cter\u00f6r\u201d niteli\u011fi de\u011fi\u015fmezken, ceza takdirinde \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131 bi\u00e7imde indirime gidildi. Bu durumda, y\u00fcksek mahkeme ter\u00f6r niteli\u011fi olan bir olaya \u201cnefret su\u00e7u\u201d seviyesinde ceza takdirinde bulunmu\u015f oldu. Ceza takdirindeki de\u011fi\u015fiklik ise olayda \u201cinsan hayat\u0131 tehlikesi\u201d bulunmad\u0131\u011f\u0131 ile gerek\u00e7elendirdi. Kundaklamaya yap\u0131lan h\u0131zl\u0131 m\u00fcdahale ba\u015far\u0131l\u0131 oldu\u011fu, o s\u0131rada camide ibadet eden \u00e7ocuk ve yeti\u015fkinler bir bi\u00e7imde zarar g\u00f6rmedi\u011fi i\u00e7in mahkeme taraf\u0131ndan \u201cinsan hayat\u0131 tehlikesi\u201dnin bulunmad\u0131\u011f\u0131na karar verildi.<\/p>\n

Bu karardan sonra ter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131 niyetinde olanlar hem de buna maruz kalmaktan korkan insanlar biliyor ki Hollanda\u2019da bir ter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131, insan hayat\u0131n\u0131 tehlikeye atmayan bir tarzda icra edilirse s\u00f6z konusu ter\u00f6ristler i\u00e7in indirim tarifeleri var. Belki de sorun insan hayat\u0131n\u0131n tehlike alt\u0131na girmesi de\u011fil; \u201cHollandal\u0131\u201d insanlar\u0131n hayatlar\u0131n\u0131n tehlike alt\u0131na girmemesidir. Hollanda i\u00e7in gerek ulusal gerekse uluslararas\u0131 hadiseler bu sonucu \u00e7ok da de\u011fi\u015ftirecek kararlara yer vermiyor.<\/p>\n

Hakan \u00d6nal<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Hollanda\u2019da Arnhem Leeuwarden Y\u00fcksek Mahkemesi, iki y\u0131l \u00f6nce bir camiyi molotofkokteyli atarak kundaklayan zanl\u0131lar\u0131n cezas\u0131nda indirime gitti. Mahkemeden yap\u0131lan a\u00e7\u0131klamada,…<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":16355,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[4598],"tags":[1523,119,76,2113,67],"yoast_head":"\n