Yeni Zelanda\u2019da ya\u015fanan ter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131 i\u00e7imizde derin bir kuyu a\u00e7t\u0131. Kuyuyu a\u00e7anlar derindeki suya ula\u015fmak i\u00e7in binlerce k\u00fcrekle giri\u015ftiler hem de. \u00dcstelik bu kuyu i\u00e7imizdeki ilk kuyu da de\u011fildi. Sonra durduk. Kuyuya ku\u015f bak\u0131\u015f\u0131 bak\u0131verdik. \u0130\u00e7imiz g\u00f6z g\u00f6z olmu\u015ftu. Binlerce y\u0131ll\u0131k bir ac\u0131 kuyuya akm\u0131\u015f, suyunsa rengi bulanm\u0131\u015ft\u0131\u2026<\/p>\n

Sald\u0131r\u0131y\u0131 yapan caninin motivasyonu konu\u015fuldu g\u00fcnlerce. G\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri izleyenler \u015fokta, izlemeyenler merakta kald\u0131. Bir insan\u0131n b\u00f6yle canavarla\u015fmas\u0131n\u0131, g\u00f6z\u00fcn\u00fc bile k\u0131rpmadan elli insana k\u0131ymas\u0131n\u0131 istesek de istemesek de seyrettik. Ve bu seyir hepimizi derinden etkiledi. \u00c7\u00fcnk\u00fc ya\u015fananlar ne bir filmdeki katliam sahnesiydi ne de \u00e7ocuklu\u011fumuzdan beri oynamak zorunda kald\u0131\u011f\u0131m\u0131z bir bilgisayar oyunu. \u00d6lenler insand\u0131, \u00f6lenler M\u00fcsl\u00fcman.<\/p>\n

<\/p>\n

\u0130nsanlar\u0131n aras\u0131na nefret tohumlar\u0131 ekmeye \u00e7al\u0131\u015fan az\u0131l\u0131, obsesif bir katille kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131k. Ve ter\u00f6r\u00fcn dininin, dilinin, \u0131rk\u0131n\u0131n olmad\u0131\u011f\u0131na bir kez daha \u015fahit olduk. Yeni Zelanda’da ya\u015fananlar ancak cehalet ve nefretin bir ideolojiye yahut bir dine ihtiya\u00e7 duymaks\u0131z\u0131n zehrini ak\u0131tmas\u0131 olarak de\u011ferlendirilebilir. Ancak bu zehrin cemiyete bireysel bir \u00e7abayla zerk edilmesi, nefretin ard\u0131ndaki tabloyu saklam\u0131yor.<\/p>\n

Katilin dinler aras\u0131 bir \u00e7at\u0131\u015fma ortam\u0131 yaratmak niyetiyle yapt\u0131\u011f\u0131 bu katliam, mutlaka \u0130slam d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011f\u0131 pompalayan bir kayna\u011fa dayan\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc Hristiyan olmad\u0131\u011f\u0131 bilinen katilin \u0130stanbul\u2019a Constantinople diyerek fetih \u00e7a\u011fr\u0131lar\u0131 yapmas\u0131, \u0130slam d\u00fcnyas\u0131nda sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 tart\u0131\u015fmas\u0131z olan Erdo\u011fan\u2019\u0131 \u00f6ld\u00fcrme planlar\u0131 kurmas\u0131 ba\u015fka t\u00fcrl\u00fc a\u00e7\u0131klanamaz. O, ko\u015fullanm\u0131\u015f bir \u0130slam d\u00fc\u015fman\u0131. Katliamda fail, bir mimetik arzu \u00fc\u00e7geninde<\/em>, bir araya gelemeyecek iki noktay\u0131 ba\u015fka yollar kullanarak birle\u015ftirmeyi ba\u015faran, son nokta g\u00f6revindeydi. Geriye kalan ise noktalar\u0131 birle\u015ftirip y\u00fcr\u00fcmekti\u2026<\/p>\n

Hristiyan \u00f6\u011fretisinde Vaftizci Yahya olarak bilinen Hz. Yahya\u2019n\u0131n hikayesini bilir misiniz? Konuyu ele alan metinler Hz. Yahya\u2019n\u0131n katledili\u015fini anlat\u0131r. Hikaye h\u00fck\u00fcmdar\u0131n evlenmesinin haram oldu\u011fu bir kad\u0131nla evlenmek istemesiyle ba\u015flar. Hz. Yahya bunun uygun olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyince zindana at\u0131l\u0131r. Ama onun zindana at\u0131lmas\u0131, evlili\u011fi ger\u00e7ekle\u015fmeyen kad\u0131n i\u00e7in yeterli de\u011fildir. Engel, nefret olur boy verir. Hz. Yahya\u2019dan intikam almak i\u00e7in \u00f6z k\u0131z\u0131n\u0131 kullanan kad\u0131n, k\u0131z\u0131na y\u00fckledi\u011fi mimetik arzuyu h\u00fck\u00fcmdar\u0131n \u00fcst\u00fcne salar. Bu atomize arzular b\u00fcy\u00fcyen dalgalar halinde k\u0131z\u0131n zihninde bulur kendini. H\u00fck\u00fcmdar\u0131n dikkatini \u00e7eken k\u0131z \u201cKellesini istiyorum.\u201d deyiverince, cellat zindana ko\u015far ve Hz. Yahya katledilir. \u0130stenilen \u00f6l\u00fcmken \u015fiddet t\u0131rman\u0131r ve sonunda Hz. Yahya vah\u015fice katledilir.<\/p>\n

K\u0131z t\u0131pk\u0131 Yeni Zelanda\u2019daki cani gibi katliam\u0131n esas faili olmu\u015f ve beklenenden daha ac\u0131mas\u0131z bir sonu\u00e7 do\u011furmu\u015ftur. Kayna\u011f\u0131ndan bo\u015falan arzunun her dalga boyunda daha \u015fiddetli arzularla dolmas\u0131na, \u015fiddetin ve kurbanla\u015ft\u0131rman\u0131n boyutlar\u0131yla do\u011fru orant\u0131l\u0131 olarak artmas\u0131na yol a\u00e7ar. Hadiseyi izleyen cemiyet ise durumu onaylayan konumundad\u0131r. Bu suskun onay ise ak\u0131llara hemen \u201cNazi Almanyas\u0131n\u0131\u201d getirir.<\/p>\n

Hat\u0131rlay\u0131n! Nazi subaylar\u0131 binlerce Yahudi\u2019yi katlederken resmi evraklara nas\u0131l not alm\u0131\u015ft\u0131? Kud\u00fcs\u2019te yarg\u0131lanan Nazi subay\u0131 Adolf Eichmann\u2019\u0131n duru\u015fmas\u0131n\u0131 izleyen Hannah Arendt durumu \u015f\u00f6yle anlat\u0131yor: \u201cBu meseleyle ilgili b\u00fct\u00fcn yaz\u0131\u015fmalar kat\u0131 “dil kurallar\u0131na” tabiydi. Bu nedenle, Einsatzgruppen’\u0131n raporlar\u0131 hari\u00e7, \u201cimha\u201d, \u201ctasfiye\u201d veya \u201c\u00f6ld\u00fcrme\u201d gibi cesur kelimelerin ge\u00e7ti\u011fi belgelere pek rastlanmaz. \u00d6ld\u00fcrme i\u00e7in belirlenen kod adlar \u201cnihai \u00e7\u00f6z\u00fcm\u201d, \u201ctahliye\u201d ve \u201c\u00f6zel muamele\u201dydi. Arendt bu durumu \u015f\u00f6yle a\u00e7\u0131kl\u0131yordu: \u201cBu dil sisteminin as\u0131l etkisi, s\u00f6z konusu insanlar\u0131 yapt\u0131klar\u0131ndan bihaber tutmas\u0131 de\u011fil; insanlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131, cinayet ve yalanlarla ilgili eski, \u201cnormal\u201d bilgileriyle ayn\u0131 kefeye koymalar\u0131n\u0131 \u00f6nlemesiydi\u201d. Yani k\u0131y\u0131mc\u0131n\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 katliam \u201ck\u00f6t\u00fc\u201d de\u011fildi. Ayn\u0131 zamanda g\u00fcnah ke\u00e7isi<\/em> her kimse, bunu hak etmi\u015fti. Ve en k\u00f6t\u00fcs\u00fc onlar i\u00e7in \u201cHer \u015fey normal\u201ddi.<\/p>\n

<\/p>\n

Arendt\u2019in \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131\u011f\u0131, Eichmann davas\u0131nda herkes kar\u015f\u0131s\u0131nda Yahudiler\u2019den nefret eden, sap\u0131k ve sadist, hasta ruhlu, k\u00f6t\u00fc m\u00fc k\u00f6t\u00fc bir cani g\u00f6rmeyi beklerken sakin bir adamla kar\u015f\u0131la\u015fmas\u0131nayd\u0131. Onun s\u00f6zleriyle, \u201cEichmann\u2019\u0131n Yahudiler\u2019den hastal\u0131k derecesinde nefret eden fanatik bir antisemit oldu\u011fu veya birilerinin onun beynini y\u0131kad\u0131\u011f\u0131 falan yoktu.\u201d Aksine, Adolf Eichmann son derece s\u0131radan, hatta fazlas\u0131yla s\u0131k\u0131c\u0131 bir b\u00fcrokrattan ba\u015fka bir \u015fey de\u011fildi. Hatta mahkemenin ba\u015flar\u0131nda, kulland\u0131\u011f\u0131 \u201cresmi dil\u201d sebebiyle \u00f6z\u00fcr diledi, zira kendisinin \u201ctek dili, resmi yaz\u0131\u015fmalarda kullan\u0131lan bu dil\u201d idi, bu sebeple sorulara verdi\u011fi cevaplarda \u201cher zaman ayn\u0131 \u015feyleri ayn\u0131 bi\u00e7imde ifade ediyordu.\u201d Yani bir dilin kullan\u0131m \u015fekli pek \u00e7ok \u015feyi de belirliyordu.<\/p>\n

Yeni Zelanda\u2019da ya\u015fananlar\u0131n ard\u0131ndan k\u00fcresel medya hangi dili kulland\u0131? Katili nas\u0131l tan\u0131mlad\u0131? \u00d6lenlerin M\u00fcsl\u00fcman olmas\u0131 ve bu canili\u011fi yapan\u0131nsa Bat\u0131l\u0131, beyaz bir erkek olmas\u0131 haber diline nas\u0131l yans\u0131d\u0131?<\/p>\n

Yoksa Arendt\u2019in \u015fa\u015f\u0131rarak aktard\u0131\u011f\u0131 vurdum-duymaz, i\u00e7ler ac\u0131s\u0131 aktar\u0131m \u015fekli devam m\u0131 etti? Maalesef hadisenin ard\u0131ndan ilk etapta kimsenin dili, katliam\u0131 yapana \u201cter\u00f6rist\u201d demeye varmad\u0131. Pek \u00e7ok haber kanal\u0131nda, katilin \u00e7ocukluk resimlerine yer verilirken esas vurgulanmak istenen onun da bir zamanlar melek gibi bir bebek oldu\u011fuydu. Oysa katil, g\u00f6z\u00fcn\u00fc bile k\u0131rpmadan katletti\u011fi insanlar\u0131 videoya kaydedip \u00e7oktan ac\u0131mas\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ilan etmi\u015fti.<\/p>\n

Peki, k\u00fcresel medya kendini bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n yerine koysa, yine ayn\u0131 ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 at\u0131p katilin melek gibi bir bebek oldu\u011funu anlat\u0131r m\u0131yd\u0131? Yahut bu katliam\u0131 yapan\u0131n kendisi bir M\u00fcsl\u00fcman olsa onun da bebekken meleklere benzedi\u011finden bahseder miydi? Onlarca insan\u0131 \u00f6ld\u00fcren bir adam\u0131 bebekli\u011fiyle sunmak ne kadar da ac\u0131mas\u0131z bir yakla\u015f\u0131m \u00f6yle de\u011fil mi? Ve s\u00fcrekli bar\u0131\u015ftan, \u00f6zg\u00fcrl\u00fckten bahsedenler i\u00e7in ne b\u00fcy\u00fck \u00e7eli\u015fki\u2026<\/p>\n

Peki, nefrete kim dur diyebilir? M\u00fckemmel bir cemiyet mi? Maalesef b\u00f6yle bir cemiyet hi\u00e7 olmad\u0131. Ki cemiyet, hi\u00e7bir zaman v\u00fccut gibi i\u015fleyen, herkesin g\u00f6revini yerine getirdi\u011fi bir model de olmad\u0131.<\/p>\n

Cemiyete mensup her bireyinse farkl\u0131 \u00f6zelliklere sahip oldu\u011fu bir ger\u00e7ek. T\u0131pk\u0131 parmak izlerimiz gibi e\u015fsiziz. Ve i\u015fte bu e\u015fsizlik, ayn\u0131 zamanda hepimizi kurban olmaya bir ad\u0131m daha yakla\u015ft\u0131r\u0131yor. Gurbette M\u00fcsl\u00fcman olmak ya da \u201cNazi Almanyas\u0131\u201dnda Yahudi olmak bir g\u00fcn kurban ya da g\u00fcnah ke\u00e7isi ilan edilece\u011finizin g\u00f6stergesi olabilir. \u00dcst\u00fcne \u00fcstl\u00fck Bat\u0131l\u0131 bir beyaz olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131z i\u00e7in, katilinizin bir zamanlar melek gibi sar\u0131\u015f\u0131n bir bebek oldu\u011fu da hat\u0131rlat\u0131labilir. \u015e\u00fcphesiz bizim dikkat \u00e7ekmemiz gereken nokta, vakalar ne kadar \u015fahs\u0131na m\u00fcnhas\u0131r olursa olsun \u015fiddet mekanizmas\u0131n\u0131n bir \u015fekilde kuruluyor olmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Bu nedenle, ayr\u0131m yapmadan Yeni Zelanda’da masum insanlar\u0131n can\u0131n\u0131 alan katille T\u00fcrkiye\u2019de, Fransa\u2019da, Myanmar\u2019da insanlar\u0131 katledenler aras\u0131nda hi\u00e7bir fark olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kabul etmek gerekiyor. Ancak buna ek olarak, yap\u0131lan katliam\u0131 s\u0131radanla\u015ft\u0131rmak ve suskunlukla kar\u015f\u0131lamak ise \u201cNazi Almanyas\u0131\u201dnda \u201cEichmann olmak\u201d ile ayn\u0131 kap\u0131ya \u00e7\u0131k\u0131yor.<\/p>\n

Camiye elinde \u00e7i\u00e7ekle ko\u015fan, a\u011flayarak \u201cne yapaca\u011f\u0131m\u0131 bilemiyorum ama o insanlar i\u00e7in bir \u015feyler yapmam gerekiyor\u201d diyen genci yahut ba\u015f\u0131na dolad\u0131\u011f\u0131 e\u015farpla katledilen M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ailelerini ziyaret eden Yeni Zelanda Ba\u015fbakan\u0131 Ardern\u2019i g\u00f6r\u00fcnce bir nebze de olsa i\u00e7imiz rahatlad\u0131. Her ne kadar ilk etapta \u201cter\u00f6rist\u201d kelimesi kullan\u0131lmak istenmese de sonunda istenen kutupla\u015fma ortam\u0131n\u0131n aksine bir dayan\u0131\u015fma, sahiplenme ortam\u0131 yarat\u0131ld\u0131.<\/p>\n

<\/p>\n

Her \u015feyin bir bir s\u0131radanla\u015ft\u0131\u011f\u0131 \u015fu d\u00fcnyada, nefrete dur diyebilmek i\u00e7in, hi\u00e7 de\u011filse k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc s\u0131radanla\u015ft\u0131rmadan, kutupla\u015fmak ve sava\u015fmak yerine, k\u00f6t\u00fcl\u00fckle g\u00f6bek ba\u011f\u0131n\u0131 koparamam\u0131\u015f olanlara inat M\u00fcsl\u00fcmanlara ve bulundu\u011fu yerde az\u0131nl\u0131k oldu\u011fu i\u00e7in ezilenlere sahip \u00e7\u0131k\u0131lmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Ay\u015feg\u00fcl Y\u0131lmaz<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Yeni Zelanda\u2019da ya\u015fanan ter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131 i\u00e7imizde derin bir kuyu a\u00e7t\u0131. Kuyuyu a\u00e7anlar derindeki suya ula\u015fmak i\u00e7in binlerce k\u00fcrekle giri\u015ftiler hem…<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":22424,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[4598],"tags":[2992,90,2981,67,2784],"yoast_head":"\n