Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyeleri<\/strong> d\u00fcnyadaki modern bankac\u0131l\u0131\u011f\u0131n ilk \u00f6rne\u011fi mi? 11. y\u00fczy\u0131lda Hristiyan Bat\u0131 camias\u0131 ile M\u00fcsl\u00fcman Arap ve T\u00fcrk toplumlar\u0131 i\u00e7inde g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclmeyen ancak b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde hissedilen bir gerilim mevcuttu. \u00d6zellikle Sel\u00e7uk T\u00fcrkleri’nin Avrupa\u2019ya ilerlemesini istemeyen Hristiyanlar, bu durumu \u00f6nleyici bir sald\u0131r\u0131n\u0131n haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 i\u00e7erisindeydi. Ancak bunun yan\u0131nda bu sald\u0131r\u0131y\u0131 \u201chakl\u0131\u201d k\u0131lacak ba\u015fka bir ama\u00e7lar\u0131 daha vard\u0131: Kutsal toprak Kud\u00fcs\u2019\u00fc ele ge\u00e7irmek. 1095 y\u0131l\u0131nda bu gaye i\u00e7in Papa\u2019n\u0131n \u00f6nc\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcnde Ha\u00e7l\u0131 seferlerinin yap\u0131lmas\u0131 kararla\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc Papa, sefer \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131nda: \u201c \u015eimdiye kadar haydut olanlar art\u0131k \u015f\u00f6valye olsun\u201d. demi\u015fti. Ayr\u0131ca bu kutsal gaye u\u011fruna sava\u015fanlar\u0131n g\u00fcnahlar\u0131 ve yery\u00fcz\u00fcndeki cezalar\u0131 affedilecekti. B\u00f6ylelikle b\u00fcy\u00fck \u00e7o\u011funlu\u011fu eski h\u00fck\u00fcml\u00fclerden olu\u015fan Ha\u00e7l\u0131 ordusu kuruldu. 1096\u2019da Bat\u0131 Hristiyanlar\u0131 ile do\u011fuda Bizans Hristiyanlar\u0131 bir araya geldi. O d\u00f6nemde anla\u015fmazl\u0131k i\u00e7inde olduklar\u0131 T\u00fcrk, Pers ve Arap M\u00fcsl\u00fcmanlara sald\u0131rd\u0131lar. Kud\u00fcs\u2019\u00fc ele ge\u00e7irdiler. Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyelerinin g\u00f6revi i\u015fte burada ba\u015fl\u0131yordu. Kud\u00fcs\u2019\u00fcn ele ge\u00e7irilmesi ile Hristiyanlar, Hz. \u0130sa\u2019n\u0131n \u00e7arm\u0131ha gerildi\u011fi yer olan Beyt\u00fcllahim\u2019i g\u00f6rmek i\u00e7in ak\u0131n ak\u0131n Kud\u00fcs\u2019e geliyorlard\u0131. Bu s\u00fcre\u00e7te yani Kud\u00fcs\u2019e ula\u015fana kadar bir\u00e7ok sald\u0131r\u0131ya maruz kal\u0131yorlard\u0131. Bunun yan\u0131 s\u0131ra, ha\u00e7l\u0131 ordusunun \u00fclkelerine d\u00f6nmesinin Kud\u00fcs\u2019\u00fc bir miktar savunmas\u0131z b\u0131rakmas\u0131ndan endi\u015fe duyuyorlard\u0131. \u0130\u015fte hem \u015fehrin korunmas\u0131 hem de Hristiyan Hac\u0131lar\u0131n g\u00fcvenilir bir bi\u00e7imde Kud\u00fcs\u2019e eri\u015febilmeleri i\u00e7in Frans\u0131z Soylusu Hugues de Payen taraf\u0131ndan 9 \u015f\u00f6valyeden olu\u015fan bir grup kuruldu: Bu grubun ad\u0131 Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyeleri<\/strong>\u2019di. Ancak bu, tap\u0131nak\u00e7\u0131lar\u0131n yaln\u0131zca bilinen hikayesi. Bu \u015f\u00f6valyeler asl\u0131nda neyi ama\u00e7l\u0131yordu?<\/p>\n

Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyeleri<\/strong>, \u201cMescid-i Aksa\u201dn\u0131n alt\u0131nda \u201cS\u00fcleyman Mabedi\u201dnin kal\u0131nt\u0131lar\u0131n\u0131n yer ald\u0131\u011f\u0131 efsanesine inan\u0131yorlard\u0131. Mescid-i Aksa\u2019n\u0131n alt\u0131nda ya kutsal emanetleri ya da bir Yahudi ayaklanmas\u0131 esnas\u0131nda mabedin dibine sakland\u0131\u011f\u0131 kabul edilen tonlarca alt\u0131n\u0131 arayan d\u00f6nemin arkeologlar\u0131yd\u0131. Buna gerek\u00e7e olarak da 1119 senesinde Mescid-i Aksa\u2019n\u0131n alt\u0131na yerle\u015fip, 9 sene boyunca asla hi\u00e7 kimseye g\u00f6r\u00fcnmemeleri ve ne yapt\u0131klar\u0131n\u0131 kimsenin bilmemesi g\u00f6steriliyordu. Bu Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyelerinin bug\u00fcn bile \u00e7ok esrarengiz bir camia olarak an\u0131lmalar\u0131n\u0131n alt\u0131nda yatan en m\u00fchim sebeplerdendir. Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyeleri Ha\u00e7l\u0131 ordusunun genelinin aksine soylulardan ve ger\u00e7ek anlamda sava\u015f\u00e7\u0131 olarak yeti\u015ftirilmi\u015f \u015f\u00f6valyelerden olu\u015fuyordu. Tarikata kabul edilmek i\u00e7in bu \u015fartlar\u0131 ta\u015f\u0131mak m\u00fchimdi. Kurulduktan k\u0131sa bir m\u00fcddet sonras\u0131nda, kutsal kase \u015feklindeki emanetlere, kutsal bilgilere has\u0131l olduklar\u0131na inan\u0131lmaya ba\u015fland\u0131. Yani onlara bir nevi kutsal bir sembol g\u00f6z\u00fcyle bak\u0131lmaya ba\u015fland\u0131. Bu da b\u00fcy\u00fck bir sayg\u0131 kazanmalar\u0131na neden oldu. Hatta Avrupa\u2019n\u0131n bir\u00e7ok yerinden ba\u011f\u0131\u015flar akmaya ba\u015flad\u0131. Zaman i\u00e7inde olduk\u00e7a b\u00fcy\u00fck bir ticari organizasyona d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcler. \u00d6yle bir organizasyona d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcler ki zaman i\u00e7inde kendi aralar\u0131nda g\u00f6rev da\u011f\u0131l\u0131m\u0131 yapt\u0131lar: M\u00fcsl\u00fcmanlarla sava\u015fanlar ve geri kalanlar bu organizasyonun ticari altyap\u0131s\u0131n\u0131 olu\u015fturuyordu.<\/p>\n

Tap\u0131nak\u00e7\u0131lar \u00f6yle b\u00fcy\u00fcd\u00fcler ki vergiden ve bir\u00e7ok dini kuraldan imtiyazl\u0131 hale geldiler. \u00d6rne\u011fin faiz kilise taraf\u0131ndan kat\u0131 bir bi\u00e7imde yasaklanm\u0131\u015ft\u0131. Ancak tap\u0131nak\u00e7\u0131lar kira bedeli alt\u0131nda verdikleri bor\u00e7tan bile para kazanabiliyorlard\u0131. Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyeleri, kurulu\u015flar\u0131n\u0131n ana amac\u0131 olan Kud\u00fcs\u2019e gelen hac\u0131lar\u0131 koruma misyonunu zaman i\u00e7inde olduk\u00e7a de\u011fi\u015fik bir noktaya ta\u015f\u0131d\u0131. Gelen hac\u0131lar paralar\u0131n\u0131 ve k\u0131ymetli e\u015fyalar\u0131n\u0131n tap\u0131nak\u00e7\u0131lara emanet ediyor ve bunun kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda bir makbuz al\u0131yordu. Yolculuklar\u0131 esnas\u0131nda her t\u00fcrl\u00fc \u00f6demeleri i\u00e7in civardaki tap\u0131nak karakoluna gidip \u00f6deme emrini veriyor ve bunu ellerindeki makbuza i\u015fletiyorlard\u0131. D\u00f6nerken ise ellerindeki makbuz ile emanetlerinden kalan k\u0131sm\u0131 tahsil edip \u00fclkelerine d\u00f6n\u00fcyorlard\u0131. Hatta bu makbuzlar, bir \u00e7e\u015fit \u015fifreleme yoluyla i\u015flendi\u011fi i\u00e7in de\u011fi\u015ftirilmesi ya da sahtesinin yap\u0131lmas\u0131n\u0131n m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildi. U\u00e7tan uca kriptolu bir \u00f6deme sistemi. Bunun yan\u0131nda bankac\u0131l\u0131k, mevduat toplama, emeklilik planlar\u0131, kiral\u0131k kasa benzer bi\u00e7imde bug\u00fcn\u00fcn bankac\u0131l\u0131k sisteminde bulunan bir\u00e7ok hizmeti veriyorlard\u0131. \u00d6yle zengindiler ki zamanla imparatorluklar\u0131 bile fonlar hale geldiler.<\/p>\n

Kud\u00fcs\u2019teki Hristiyan hakimiyetine T\u00fcrkler taraf\u0131ndan kesin olarak son verilmesi ile beraber Avrupa\u2019ya d\u00f6nen tap\u0131nak\u00e7\u0131lar, son derece varl\u0131kl\u0131 ve b\u00fcy\u00fck bir askeri g\u00fc\u00e7 olarak dikkat \u00e7ekiyorlard\u0131. Yap\u0131lan b\u00fcy\u00fck ba\u011f\u0131\u015flar sayesinde Fransa\u2019n\u0131n g\u00fcneyinde yani bug\u00fcn\u00fcn \u0130spanya\u2019s\u0131nda, olduk\u00e7a geni\u015f topraklara sahip olmu\u015flard\u0131. Bu kadar zengin, bu kadar kuvvetli bir ordunun varl\u0131\u011f\u0131 Fransa Kral\u0131 IV. Philippei rahats\u0131z etmi\u015fti. Kontrol\u00fc alt\u0131ndaki Papa\u2019y\u0131 tap\u0131nak\u00e7\u0131lar\u0131 aforoz etme konusunda ikna etti. B\u00f6ylece tap\u0131nak\u00e7\u0131lar; sapk\u0131nl\u0131k, ateistlik, dinsizlik gibi bir\u00e7ok su\u00e7lamayla yakalan\u0131p olduk\u00e7a a\u011f\u0131r i\u015fkencelere maruz kald\u0131lar. \u0130\u00e7lerinde yak\u0131larak \u00f6ld\u00fcr\u00fclenler bile oldu. Yakalananlar su\u00e7lamalar\u0131 kabul etti. Kalanlar ise ortadan kayboldu. Bu kaybolu\u015f bug\u00fcn hala varl\u0131klar\u0131n\u0131 devam ettirdikleri tezinin ortaya at\u0131lmas\u0131na neden oluyor. Kimileri tap\u0131nak\u00e7\u0131lar ile masonlar aras\u0131nda \u2013g\u00fcn\u00fcm\u00fczde varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcren- bir ba\u011f oldu\u011funa inan\u0131yor. Kral IV. Philippe bu organizasyonu sadece politik sebeplerle mi ortadan kald\u0131rd\u0131? Tabii ki hay\u0131r. IV. Philippe tahta \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131nda senelerdir sava\u015fmaktan bitap ve bor\u00e7 bata\u011f\u0131nda bir krall\u0131\u011f\u0131 devralm\u0131\u015ft\u0131. Bu kocaman bor\u00e7 kimeydi? Zaman\u0131n ilk bankac\u0131lar\u0131 olan Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyelerine<\/a>\u2026 Tap\u0131nak\u00e7\u0131larla beraber bor\u00e7 da ortadan kalkm\u0131\u015f oldu.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Tap\u0131nak \u015e\u00f6valyeleri d\u00fcnyadaki modern bankac\u0131l\u0131\u011f\u0131n ilk \u00f6rne\u011fi mi? 11. y\u00fczy\u0131lda Hristiyan Bat\u0131 camias\u0131 ile M\u00fcsl\u00fcman Arap ve T\u00fcrk toplumlar\u0131 i\u00e7inde…<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":55165,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[4598],"tags":[],"yoast_head":"\n