\u201cArt\u0131k ne hava ne de \u0131\u015f\u0131k bedava! Do\u011fan\u0131n bize bah\u015fetti\u011fi \u0131\u015f\u0131k ve hava i\u00e7in her y\u0131l pencere ba\u015f\u0131na \u00f6deme yapmak zorunday\u0131z. Bu bedeli kar\u015f\u0131layamayan fakir insanlar ise her iki nimetten de mahrum kal\u0131yor.\u201d <\/em>19. y\u00fczy\u0131l \u0130ngiltere<\/strong>\u2019sinin karanl\u0131k ve havas\u0131z evlerinde ya\u015fayan halk\u0131n yoksullu\u011funu eserlerinde b\u00fct\u00fcn ger\u00e7ekli\u011fiyle betimleyen Charles Dickens<\/strong>\u2019\u0131n s\u00f6zleri, pencere vergisinin<\/strong> olduk\u00e7a zalim bir vergi oldu\u011funu anlat\u0131yor. Ancak bu vergiyi 1696\u2019da uygulamaya koyan \u0130ngiltere Kral\u0131 III. William\u2019\u0131n plan\u0131 \u00e7ok farkl\u0131yd\u0131. Pencere vergisinin artan oranl\u0131 bir vergi etkisi olu\u015fturmas\u0131n\u0131 bekliyordu. Verginin ilk haline g\u00f6re, her ev 2 \u015filin vergi \u00f6deyecekti. Dahas\u0131, 10 ile 20 aras\u0131nda penceresi olan evler 4 \u015filin, 20\u2019den fazla penceresi olan evler ise 8 \u015filin daha fazla vergi \u00f6deyecekti. \u0130lk bak\u0131\u015fta pencere vergisinde, zenginlerin fakirlerden daha b\u00fcy\u00fck evlerde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 ve bu evlerin daha \u00e7ok penceresi oldu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcnebilir. \u00c7\u00fcnk\u00fc pencere say\u0131s\u0131 gelir seviyesinin bir g\u00f6stergesi olarak g\u00f6r\u00fclmekteydi. \u00c7\u00fcnk\u00fc, fakirlerin bu vergiden etkilenmeyece\u011fi, zenginlerin ise daha fazla vergi \u00f6demeleri gerekece\u011fi tahmin ediliyordu. Oysa pencere vergisini d\u00fczenleyenler, verginin yaratabilece\u011fi \u201c\u00e7\u0131karc\u0131\u201d etkileri g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rm\u0131\u015flard\u0131. Birincisi, daha fazla vergi al\u0131nmas\u0131 planlan bu b\u00fcy\u00fck evlerde yaln\u0131zca zenginler ya\u015fam\u0131yordu. Zenginlere hizmet edenler hizmet\u00e7iler-\u00f6zellikle siyahi- de bu evlerde zenginlerle birlikte ikamet ediyorlard\u0131. Vergiden ka\u00e7\u0131nmak isteyen y\u00fcksek gelirliler, kendi ya\u015famlar\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrd\u00fckleri alanlardaki pencerelere de\u011fil; hizmet\u00e7ilerinin ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 odalar\u0131n pencerelerine duvar \u00f6rmeye ba\u015flad\u0131lar.<\/p>\n

\u00d6te yandan, kirada oturan d\u00fc\u015f\u00fck gelirli insanlar pencere vergisinden<\/strong> muaf de\u011fillerdi. Ancak uyan\u0131k ev sahipleri, bunun\u00a0 bir y\u00f6ntemini bulmu\u015ftu. Pencere vergisinden ka\u00e7mak i\u00e7in kiraya verdikleri evlerin pencerelerini kapat\u0131yorlard\u0131. B\u00f6ylece d\u00fc\u015f\u00fck gelirli insanlar penceresiz, yani \u0131\u015f\u0131ks\u0131z ve havas\u0131z evlerde ya\u015famaya mahkum edilmi\u015flerdi. Adam Smith de \u201cUluslar\u0131n Zenginli\u011fi\u201d adl\u0131 kitab\u0131nda, pencere say\u0131s\u0131n\u0131n gelir\/servetin mutlak bir g\u00f6stergesi olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlat\u0131r. \u015eehir d\u0131\u015f\u0131nda kiras\u0131 1 avro olan bir evin pencere say\u0131s\u0131n\u0131n, kiras\u0131 500 avro olan Londra\u2019daki bir evin pencere say\u0131s\u0131ndan fazla olabilece\u011fini; dolay\u0131s\u0131yla, daha fazla penceresi olan evlerde oturanlar\u0131n daha az pencereye sahip evlerde oturanlara k\u0131yasla daha az gelirli olabileceklerini belirtir.<\/p>\n

1797\u2019de d\u00f6nemin ba\u015fbakan\u0131 William Pitt taraf\u0131ndan pencere vergisi 3 kat\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131. Bu zam, mevcut durumu daha da vahimle\u015ftirdi. Pencereler ard\u0131 ard\u0131na kapat\u0131lmaya ba\u015flad\u0131. Amac\u0131ndan \u00e7ok ba\u015fka yerlere sapt\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclen pencere vergisi, kald\u0131r\u0131lmak bir yana artt\u0131r\u0131larak, yakla\u015f\u0131k 150 y\u0131l h\u00fck\u00fcm s\u00fcrd\u00fc. Dahas\u0131, ba\u015fka \u00fclkelerde de uygulanmaya ba\u015flad\u0131. Nihayet Charles Dickens galip geldi ve 1696\u2019dan beri y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bu ac\u0131mas\u0131z vergi 1851\u2019de kald\u0131r\u0131ld\u0131. Temel i\u015flevi kamu geliri yaratmak olan bir verginin mimariden edebiyata kadar pek \u00e7ok alanda varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettirmesi, verginin mali ve ekonomik sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n yan\u0131 s\u0131ra davran\u0131\u015fsal sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n da oldu\u011funu g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne \u00f6n\u00fcne sermi\u015f oldu.<\/p>\n

 <\/p>\n

Nida Demir<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u201cArt\u0131k ne hava ne de \u0131\u015f\u0131k bedava! Do\u011fan\u0131n bize bah\u015fetti\u011fi \u0131\u015f\u0131k ve hava i\u00e7in her y\u0131l pencere ba\u015f\u0131na \u00f6deme yapmak…<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":56284,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[4598],"tags":[],"yoast_head":"\n