ABD’den yeni yaptırım tehdidi
Türkiye, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından başta ABD ve diğer Batılı ülkeler tarafından Rusya’ya uygulanan yaptırımlara katılmadı. Ticaretine devam edeceğini de açıklamıştı. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, Türk şirketlerine Batı yaptırımlarına maruz kalan Rus iş insanları ve şirketler ile iş yapmamaları konusunda uyarıda bulunmak için bir mektup gönderdi. Adeyamo’nun mektubunda, Türk şirketlerinin yaptırımlara maruz kalan Ruslarla iş yapmasının ABD’nin kendilerine yaptırım uygulanmasıyla sonuçlanacağı da vurgulandı.
ABD’nin iki yüzlü tutumu
Ancak, ABD’nin Türkiye’ye karşı yaptırım tehdidi iki yüzlü tutumunu bir kez daha ortaya koydu. Çünkü Avrupa devletlerinin ilan ettikleri ambargolara uymadığı ortaya çıktı. İngiltere ve diğer Batılı ülkeler Rus petrollerinin gizli ortakları. Çoğu ABD ve İngiliz 400 finans kuruluşu Rus petrol şirketlerini 130 milyar dolarla fonladı. Sadece petrol de değil. Yaptırım listesinde yer alan birçok mal da dahil olmak üzere milyarlarca dolarlık ürün; Rus limanlarından ABD’ye hareket etmeyi sürdürüyor. Ahşap, metal ve kauçuk mallardan oluşan 3 bin 600 sevkiyat gerçekleştirildi. Moskova’nın ABD ile sürdürdüğü ticari ilişkilerinden her ay 1 milyar dolardan fazla gelir elde ettiği Associated Press’in haberinde açıklandı.
Yunanistan’ın desteğine ABD sessiz
Rusya’nın Baltık ve Karadeniz limanlarından Avrupa sularına giden petrol kargolarındaki artış, ihracatı yükseltiyor. Bu iki limandan deniz yoluyla taşınan petrol miktarı yılın ilk çeyreğinde günlük ortalama 1,8 milyon varil olurken, nisan ve mayıs ayrılarında günlük ortalama 2,3 milyon varile çıktı.
Sadece Yunanistan limanlarına ulaşan petrol ise günlük 900 bin varile ulaştı. Yunanistan limanları Rus petrolünün gemiden gemiye aktarım yoluyla diğer ülkelere ihraç edildiği önemli bir merkez haline geldi. Yunanistan’a ait tankerler de halihazırda Rus petrolünün ana taşıyıcısı konumunda bulunuyor. Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti Robin Brooks’un paylaştığı verilere göre, Yunanistan’a ait tankerler Rus petrolünün yüzde 63’ünün taşınmasını sağlıyor. Rusya, Yunanistan’ın tanker filosu sayesinde dünyaya her zamankinden daha fazla petrol sevk etti. Yunan gemileri 2020-21’de %34 kapasitedeyken 2022’de %55 kapasiteye yükseldi.
Yaptırımlar kime zarar verir?
Ancak ABD’den ne Yunanistan’a, ne ambargo açıklayıp uymayan Avrupa ülkelerine ne de kendi bünyesindeki şirketlere bir yaptırım açıkladığına şahit olmadık. Türkiye’ye ambargo uygulamak için fırsat kollasa da Rusya-Ukrayna krizinde Türkiye’nin arabuluculuğu tüm dünyadan takdir topladı. Yani ABD’nin oluşturmaya çalıştığı algının aksine Türkiye savaşa destek olmak yerine bu savaşın bir an önce bitmesi için var gücüyle çalışıyor. Ayrıca Rus pazarının terk edilmesiyle büyük kayıplara uğrayan ABD’li şirketler açıklarını kapatmak için Türk şirketlerine komisyon karşılığında birlikte iş yapmayı teklif ediyor. Bu da demek oluyor ki olası bir yaptırım Türkiye’den çok ABD’ye zarar verir.
