Kanada Suudi Arabistan’a silah satıyor
Uluslararası Af Örgütü ile merkezi Kanada‘nın Waterloo kentinde bulunan ve bir silahsızlanma grubu olan Project Ploughshares, Kanada’nın Suudi Arabistan’a silah satmaya devam ettiğini raporladı. Justin Trudeau’nun başbakanlığındaki Kanada Hükümetinin, Suudi Arabistan’a silah satışını durdurmayı reddettiği ve uluslararası hukukun hiçe sayıldığı belirtildi. İki uluslararası kuruluşun, “Güvenilir Kanıt Yok: Kanada’nın Suudi Arabistan’a Silah İhracatının Kusurlu Analizi” başlıklı 49 sayfalık raporda Kanada’nın, Silah Ticareti Antlaşması’nın temel hükümlerini görmezden geldiği için “temelde kusurlu” olduğu dile getirildi. Raporda, Suudi Arabistan’ın, ABD dışında Kanada askeri mallarının en büyük müşterisi olmaya devam ettiği vurgulandı. Dönemin Kanada Dışişleri Bakanı François-Philippe Champagne’in, 2020 yılında Suudi Arabistan’a yeni silah ihracatı başvurularını gözden geçirme konusundaki moratoryumu kaldırdığı bilgisi tekrar paylaşıldı.
“Kanada yapımı silahlar Yemen güçlerinin elinde görüntülendi”
Raporda ayrıca bu durumun uluslararası insan hakları hukukunu ihlal ettiği ifade edildi. Uluslararası insancıl hukuk ve cinsiyete dayalı toplumsal şiddet ihlallerini işlemek veya kolaylaştırmak için kullanıldığına işaret edildi: “Böylece Kanada, ‘ifade, örgütlenme ve toplanma özgürlüğü haklarının baskı altına alındığı’ bir ülke olan Suudi Arabistan’a 2020’de 1,3 milyar dolardan fazla askeri mal ihraç etti. Suudi askerleri tarafından kullanılan Kanada yapımı hafif zırhlı araçlar, Suudi Arabistan-Yemen sınırındaki çatışmalarda görüntülendi. Kanada yapımı keskin nişancı tüfekleri, Yemen hükümet askerlerinin veya onların vekil güçlerinin elinde görüntülendi. Suudi Arabistan, İran destekli Husi isyancılara karşı Yemen hükümetini destekleyen Ortadoğu ve Afrika ülkeleri koalisyonunun lideri olarak 2015’ten beri Yemen’de bir savaşa bulaşmış durumda. Avrupa Parlamentosu da dahil olmak üzere insan hakları grupları ve Batılı siyasi liderler, Suudi Arabistan’a silah satışlarının dondurulması çağrısında bulundu. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’ne göre, Yemen savaşında yaklaşık çeyrek milyon insan öldü.”
Kanada Suudi Arabistan’a karşı görüşünü değiştirmedi
Raporda, Yemen konulu bir uzmanlar panelinde, Kanada‘nın “Yemen savaşını körüklemeye yardımcı” olarak adlandırıldığına da dikkat çekildi. Haziran 2020’de Yemen’deki çatışmayı yürütenlere silah satan ülkeler listesine Kanada‘nın da dahil edildiği bildirildi. Öte yandan Kanada’nın tüm bu gelişmelerden sonra da Suudi Arabistan‘a silah ihracatı konusundaki görüşünü değiştirmediğinin altı çizildi. Küresel Silah Ticareti Antlaşmasının, imzacı ülkelerin ihraç edecekleri askeri mallar konusunda uyacakları hükümleri içerdiği hatırlatılan raporda, Kanada’nın da bu antlaşmaya 2019 yılında katıldığı bildirildi.
