Konu çevreci adımlar olunca Avrupa ayrı bir duyarlılığa bürünüyor sanıyoruz. Yüzyıllar boyunca Avrupa’daki sanayinin lokomotifi olan kömürün birçok sanayileşmiş Avrupa ülkesinde sera gazlarının etkisini düşürmek için kullanımının azaltılmasına karar verilmişti. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülke kömür üretiminden artık vazgeçecekti. Tabii Rusya-Ukrayna krizine kadar.

Çevreci Almanya kömüre dönüyor

Yeşil politikalarıyla çevreci görünenlerin başında Almanya vardı. Almanya, Rusya’dan gaz arzının kısılması üzerine kömür yakıtlı santrallerde daha fazla üretim yapma ve kapatılan bazı santralların yeniden devreye alınmasına kararı verdi. Bunun yanında gaz kullanımını azaltan sanayi şirketlerine teşvik ödemesi yapılan bir mekanizma da hayata geçirilecek.

Bunların yanında Avrupa Parlamentosu, Türkiye ile müzakerelerin askıya alınmasını öneren raporda, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projesinden vazgeçilmesini de talep etmişti. Çünkü sadece Türkiye için değil tüm Akdeniz’e karşı bir tehlike olarak görülüyordu. Türkiye’nin bir enerji merkezi haline gelmesi, özellikle de yenilenebilir enerjide ön plana çıkması engellenmek isteniyordu. Türkiye ise tüm bunlara rağmen inandığı yolda çalışmaya devam etti.

Türkiye yenilenebilir enerjide neler yaptı?

Tüm bunlara rağmen Türkiye, çevrecilik kavramının arkasına saklanmadan gerçekten çevreye dost yatırım hamleleri yaptı. Dünyada üretilen enerjinin %22’si yenilenebilir iken Türkiye’de bu oran %29. Türkiye’de geçen yıl devreye alınan elektrik üretim kapasitesinin yüzde 97’sini yenilenebilir enerji santralleri oluşturdu. Türkiye yenilenebilir enerji alanında birçok OECD üyesinden iyi durumda, dünyada 12. sırada Avrupa’da ise 6. sırada.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de geçen yıl 3 bin 446 megavat lisanslı elektrik üretim kapasitesi devreye alındı. Rüzgar santralleri 1772 megavatla bu kapasitenin yüzde 51,5’ini oluşturdu, güneş enerjisi ise 498 megavatla yüzde 14,5’ini oluşturdu. Geçen yıl devreye alınan lisanslı elektrik üretim kapasitesinde biyokütle, atık ısı ve jeotermal santrallerin payı yüzde 16,6 olurken, hidroelektrik santrallerinin payı yüzde 14,5 olarak hesaplandı. Geçen yıl toplam kurulu gücün yüzde 53,7’sini yenilenebilir enerji oluşturdu.

Yani Avrupa’nın “çevrecilik” adı altında aldığı kararlar yaşanan krizle rafa kalktı. Çevrecilikleri yaşadıkları krize kadarmış. Gaz kesintileri ile bir anda çevre korumacılığını unutup hedefini değiştirdi. Oysa Türkiye tüm engellemelere rağmen aldığı kararlarda emin adımlarla ilerledi. Türkiye’nin atılımları dünyada büyük ilgiyle karşılandı. Çevre düşmanı ilan edilen ülke, çevrecilikte örnek ülke olarak çığır açtı.

Kim daha çevreci? yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Almanya, Rusya’dan gaz arzının kısılması üzerine kömür yakıtlı santrallarda daha fazla üretim yapma ve kapatılan bazı santrallerin yeniden devreye alınmasına kararı verdi. Bunun yanında gaz kullanımını azaltan sanayi şirketlerine teşvik ödemesi yapılan bir mekanizma da hayata geçirilecek. Almanya, 30 yıldır aktif olan 3 nükleer santrali daha kapattı. Geri kalan 3 santrali de çevrecilik adı altında 2022’de kapatmayı planlayan ülke, enerji ihtiyacının yüzde 80’ini yenilenebilir kaynaklardan sağlamayı hedefliyordu.

Ekonomi Bakanı açığı kömür ile kapattıracak

Rusya’nın şubat ayında başlayan Ukrayna’yı işgal girişimi sonrası Avrupa ülkeleri enerjide hem yükselen fiyatlar hem de tedarik sıkıntılarına çözüm aramaya devam ediyor. Almanya Ekonomi Bakanı Rusya’nın kesinti yapabileceğine dair kaygılar nedeniyle elektrik üretiminde doğal gaz kullanımını sınırlandıracaklarını açıkladı. Aksi takdirde kış aylarında zor durumda kalacaklarını belirtti. Ekonomi Bakanı Robert Habeck yaptığı yazılı açıklamada “Doğal gaz tüketimini azaltmak için elektrik üretiminde daha az gaz kullanmalıyız” dedi. Habeck doğal gaz kullanımının sınırlandırmasıyla oluşacak açığı kömür kullanımıyla kapatmaya çalışacaklarını söyledi. Almanya en kirletici fosil yakıt olan kömürün enerji üretiminde kullanımını 2030’da tamamen durdurmayı planlıyordu.

Habeck durumun çok ciddi olduğunun altını çizerek karar için “Bu çok acı, ama doğal gaz kullanımının azaltılması bu durumda tek kelimeyle gerekil” ifadelerini kullandı.

Rusya doğal gaz şirketi Gazprom geçen hafta Alman Siemens Enerji şirketinin Kuzey Akım 1 boru hattındaki bir teknik sorunu gidermekte gecikmesini gerekçe göstererek arzda kesintiye gitmişti. Habeck Rusya’nın bu hareketinin teknik olmaktan öte siyasi olduğu yorumunu yaptı.

Almanya’nın doğal gaz tasarruf planları

Almanya bir süredir doğal gaz depolarını doldurarak ısınma ihtiyacının artacağı kış aylarına hazırlıklı olmaya çalışıyor. Ekonomi bakanlığı doğal gaz kullanımının azaltılması için evsel tüketime de sınır getirmeyi planlıyor. Ülkedeki doğal gaz depolarının doluluk oranı halen yüzde 57 civarında. Hükümet ayrıca bu yaz doğal gaz için bir çeşit mezat modeli kurarak doğal gazın endüstriyel kullanıcılarını tasarrufa teşvik etmeyi amaçlıyor. Bu plan kapsamında endüstriyel tüketicilerin mali tazminat karşılığı doğal gaz kullanımını düşürmesi istenecek, açığa çıkan doğal gaz depoya aktarılacak.

Hükümet ayrıca Alman doğal gaz piyasa alan yöneticisi Trading Hub Europe için devlete ait yatırım ve kalkınma bankası KfW aracılığıyla 15 milyar euroluk ek kredi limiti açmayı planlıyor.

En güncel verilere göre 27 üyeli Avrupa Birliği’nin kullandığı doğalgazın yüzde 38.1’i Rusya’dan geliyor. Çekya, Letonya gibi AB üyesi ülkelerde bu oran yüzde 100’e çıkıyor. Rus gazının Almanya’nın tüketimindeki payı ise yüzde 65.

Çevreci Almanya kömür santrallerini yeniden devreye alıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.

Rapora göre, bu yıl enerji talebi, 2008 küresel finansal krizi sonrasında yaşanan düşüşten 7 kat daha sert bir düşüşle yüzde 6 gerileyecek. Bu düşüş, dünyanın en büyük üçüncü enerji tüketicisi Hindistan’ın enerji talebinin tamamıyla yok olması anlamına geliyor.

Enerji talebindeki düşüş, en fazla gelişmiş ekonomileri etkileyecek. ABD’de yüzde 9 ve Avrupa Birliği’nde yüzde 11’lik talep düşüşü görülecek. Krizin enerji talebine etkisi, salgının yayılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin süresine ve sertliğine bağlı olacak. Küresel olarak sokağa çıkma kısıtlamasının yıl boyunca nisan ayının başındaki seviyede devam etmesi halinde her ay yüzde 1,5 düşüş olacak.

Elektrik talebi ise bu yıl 1930’lardaki “Büyük Buhran”dan sonra yaşanan en büyük düşüşle yüzde 5 gerileyecek.

Rüzgar, güneş, hidroelektrik ve nükleer gibi düşük karbonlu kaynakların kullanımı, bu yıl da artmaya devam ederek küresel enerji üretiminin yüzde 40’ını karşılayacak. Bu payla, düşük karbonlu kaynaklar kömürden elektrik üretimini geçmiş olacak. Rüzgar ve güneşten elektrik üretimi, 2019 ve 2020’nin başlarında tamamlanan yeni projelerin etkisiyle yılın geri kalanında da yükselmeye devam edecek.

Yenilenebilir enerji kaynakları, bu yıl büyüme gösterecek tek kaynak olsa da bu büyüme diğer yıllara kıyasla daha düşük seviyede kalacak. Yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi, bu yıl yüzde 5 artış gösterecek. Nükleer enerjiden elektrik üretiminde ise 2019’da yaşanan rekordan sonra yüzde 3’lük düşüş olacak.

Bu kaynaklardan üretim, kömür ve doğal gazdan elektrik talebini de etkileyecek. Küresel elektrik üretiminde kömür ve gazın toplam payı yüzde 3 azalışla 2001’den bu yana görülmemiş bir seviyeye gerileyecek. Küresel kömür talebi, bu yıl yüzde 8 gerileyerek, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yanaki en büyük düşüşü gösterecek. Kömürden elektrik üretimi, 2018’deki zirvenin ardından bu yıl yüzde 10’dan daha fazla azalacak. Doğal gaz talebi de aralıksız 10 yıllık büyümenin ardından bu yıl yüzde 5 azalacak.

Tüm bu gelişmelerin etkisiyle, küresel enerji kaynaklı karbon emisyonları bu yıl yüzde 8 gerileyerek 2010’dan bu yanaki en düşük seviyesine ulaşacak. Bu, şimdiye kadar yaşanan en büyük düşüş olarak kayıtlara geçecek.

Küresel enerji sistemi son 70 yılın en büyük şokunu yaşıyor yazısı ilk önce Yekvucut üzerinde ortaya çıktı.