Büyük devlet olmanın göstergeleri nedir? Güçlü bir ekonomi, güçlü bir ordu, dünya siyasetinde söz sahibi olmak… Cevaplar çoğaltılabilir. Ancak kimsenin itiraz etmeyeceği cevaplardan biri, “vatandaşlarını ülke sınırları dışında da koruyabilen devlet” olacaktır. 16 Mart 2022 tarihinde Türkiye’nin büyük bir devlet olduğu bir kez daha tasdiklendi. 16 Mart tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin televizyonu olarak bilinen Halk TV’deki programda konuşan Murat Ağırel, Türkiye’nin Ukrayna’daki tüm vatandaşlarıyla tek tek ilgilendiğini, Ukrayna’ya giden gazetecilerin neredeyse her gün arandığını anlattı. Murat Ağırel’in ve Halk TV’nin kendilerini konumlandırdıkları siyasi görüş düşünüldüğünde, ülkemizin vatandaşları arasında ayrım yapmadan yurt dışında eşit hizmet ettiği ortaya çıkıyor. Bir an için Murat Ağırel’in açıklamasını bir kenara bırakarak resmin tamamını görelim.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırılarının başladığı 24 Şubat tarihinin üzerinden yaklaşık bir ay geçti. Birleşmiş Milletler kaynaklarına göre 3,5 milyondan fazla Ukraynalı ülkeden kaçtı. Bu süreçte Türk vatandaşı olan çok sayıda öğrenci, vatandaş, iş insanı ve işçi de Ukrayna’da yaşamını sürdürüyordu. Türkiye, ülkede bulunan 25 bin Türk vatandaşı için vakit kaybetmeden işe koyuldu ve bölgede gerçekleştirdiği kritik tahliye operasyonlarıyla dünyaya bir kez daha gücünü gösterdi. Yürütülen yoğun diplomasi trafiği ve çalışmaların sonucunda 15 bin 196 vatandaş Ukrayna’dan tahliye edildi.
Rusya ve Ukrayna arasında gerilim tırmanırken Dışişleri Bakanlığı ilk seyahat duyurusunu 12 Şubat’ta yaptı. “Ukrayna’daki güvenlik durumu ülkemizce yakından takip edilmektedir.” ifadeleri Ukrayna’da yaşayan Türklere yalnız olmadıklarının duyurusuydu. Ardından gelişmeler sıcaklaşınca 22 Şubat’ta, özellikle Ukrayna’nın doğusunda yaşayan vatandaşlar uyarılarak Konsolosluk ve Büyükelçilik çağrı merkezlerinin numaraları ve e posta adresleri tekrar hatırlatıldı. Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran bu zaman diliminde 5 bin vatandaşın Türkiye’ye geldiğini tespit ettiklerini aktardı.
Tahliyeler için her kanal kullanıldı
Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesinin ardından 25 Şubat’ta tahliyeler başlatıldı. Çatışmanın devam ettiği bölgelerden vatandaşların çıkarılması için bütün yollar denendi. Hem kara yolundan hem de tren yolundan düzenlenen tahliye operasyonlarıyla Türk vatandaşları tahliye edilirken aynı zamanda sınır geçiş desteği de sağlandı. Türkiye’den kiralanarak savaş bölgesine giden otobüsler de tahliyeye yardımcı oldu, trenlere özel vagonlar temin edildi. Süreç boyunca Kiev Büyükelçiliği ve Odessa Başkonsolosluğu kahramanca görevi başında kaldı. Yardım talep eden tüm vatandaşlara tek tek ulaşıldı, dönüş yolculuğunda Dışişleri Bakanlığı yoldaki Türklerle her an iletişim halinde kaldı. Kiev’den tahliye edilen İbrahim Gün’ün, “Avrupa vatandaşı ne yağacağını bilmezken benim bir öz güvenim vardı, ‘beni hükümetim’ kurtarır diye. Allaha şükür geldik, memleketteyiz, mutluyuz.” ifadeleri, Türkiye’ye duyulan haklı güveni kanıtlar nitelikteydi.
Elbette savaş bölgesindeki her tahliye operasyonu arkasında hassas bir planlama barındırıyordu. Bu planlamalardan birisi sıcak çatışmaların yaşandığı Herson bölgesinde hayata geçti. Bölgedeki 300’den fazla vatandaşın tahliye operasyonu 23 saat sürdü. Titiz çalışmaların sonucunda vatandaşlar, önce zırhlı trenlerle ardından otobüs ve uçakla 1000 kilometrelik güzergahla Türkiye’ye ulaştırıldı. İlk kez bir tahliyede ön tarafta mayınlara karşı koruyan arka taraftaysa gelecek saldırıları engelleyen zırhlı tren kullanıldı. Tahliye araçları varış noktasına kadar canlı konumla takip edildi.
Kapımızı çalan kimseyi geri çevirmedik
Türkiye, nerede olursa olsun hiçbir vatandaşını yalnız bırakmayacağını haftalar süren tahliye operasyonlarıyla bir kez daha gösterdi. Savaşın ortasında kalan vatandaşlar için, Konsolosluk Büyükelçilik ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileri her daim ulaşılabilir kalarak tüm yardım çağrılarını değerlendirdi. Aralıksız süren tahliyeler sonucunda 15 bin 196 vatandaşımız tahliye edilerek Türkiye’ye sağ salim ulaştı.
Tahliye sürecinde yardım talep eden tüm mağdurlara dilleri, milliyetleri sorulmadan destek olundu. Azerbaycan vatandaşları başta olmak üzere yabancı vatandaşlar da Türkiye’ye ya da sınırdaki güvenli bölgelere taşındı. Başarılı tahliye operasyonlarında Türkiye, 20 farklı ülkeden destek talebi aldı.
“Türk olduğum için bir kez daha gurur duydum.”
Yaklaşık 1 buçuk sene önce de Afganistan’da Türkiye, Türk vatandaşı olmanın gururunu hissettirmişti. Taliban’ın kontrolü ele geçirdiği Kabil’de yurda geri dönmek isteyen Türkler için hemen harekete geçildi. Türk Hava Yollarının tahliye uçağıyla 324 Türk vatandaşı Türkiye’ye getirildi. 16 Ağustos günü Kabil’den kalkan tek sivil uçak, Türk vatandaşlarını taşıyan bu uçak oldu. “Türk olduğum için bir kez daha gurur duydum.” ifadelerine sıklıkla rastladığımız tahliyelerin bir diğerinde 200’ü aşkın vatandaş, “Koca Yusuf” olarak nitelendirilen TSK’ya ait A400M tipi nakliye uçağıyla tahliye edildi. Türkiye Afganistan’dan vatandaşlarını çıkartırken, Almanya, ABD gibi “büyük” ülkelerin tahliye operasyonlarında vatandaşlarından para istediği, insanları bırakıp köpekleri ya da içkilerini taşıdıkları ortaya çıkmıştı.
Pandemide 142 ülkeden 100 bini aşkın vatandaş tahliye edildi
Tüm dünyada krize neden olan Covid-19 pandemisi sürecinde ise Türkiye tüm dünyaya “benim vatandaşlarım değerlidir ve dünyanın neresinde olursa olsun bana ihtiyacı olduğunda hizmetine hazırım” mesajını verdi. Takvim yaprakları 2019’u gösterdiğinde Çin’de ilk vaka açıklandığı zaman tahliye için düğmeye basıldı. Türkiye’de koronavirüs vakalarının görülmeye başladığı 2020 başlarında vatandaşların bayramı ülkelerinde geçirmeleri için çalışmalar hız kesmedi. Salgın boyunca dünyanın her yerindeki Türk vatandaşlarına Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin her zaman yanlarında olduğu mesajı iletildi. Yalnızca 10 vatandaşın bulunduğu ülkeler de dahil, 142 ülkeden 100 bini aşkın vatandaşımız ülkemize aralıksız şekilde taşındı.
Dünyaya örnek olacak büyük tahliye operasyonlarıyla Türkiye bugün de Ukrayna’da dünyaya gücünü gösterdi. Türkiye artık en ücra noktada, en ücra köyde olsa dahi vatandaşının her an yanında olan büyük bir ülke.
