Fransa Ruanda’daki soykırımda sorumlu
Fransa’nın Ruanda Soykırımındaki rolünü gösterebilmek için geçmişten günümüze incelemeler yapılıyor. Son olarak Fransız tarihçiler, Fransa’nın 1994 yılında Ruanda’daki soykırımda rolünü araştırarak gözler önüne serdi. Açıkça görüldü ki Fransa Ruanda’daki soykırımdan sorumlu. Tarihçilerin hazırladıkları rapor Elysee Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a takdim edildi. Hazırlanan raporda, Fransa’nın, Ruanda’daki soykırımda ciddi sorumluluk taşıdığı kaydedildi. Tarihçi Vincent Duclert başkanlığındaki toplam 15 üyeden oluşan komisyon, iki yıllık bir çalışmayla hazırladıkları raporu takdim etti. Cumhurbaşkanı Macron’a sunulan rapor kamuoyuna da açıklandı. Raporda, Ruanda’daki soykırımla ilgili Fransa’nın sorumlu olduğu belirtildi. Fakat Fransa’nın yine de suç ortağı olarak değerlendirilemeyeceği söylendi. Bin sayfalık rapor, Fransa’da geniş yankı uyandırdı ve büyük tepkilere neden oldu. Geçmiş dönemin cumhurbaşkanı olan François Mitterrand, sahadakileri ve askerlerin uyarılarını yeteri kadar dinlemediği gerekçesiyle eleştirildi. Soykırımla ilgili Fransa’nın sorumluluğu konusunda ”merkez rol” için Mitterand adres gösterildi.
“Fransız yetkililer Fransa Ruanda’daki soykırımda sorumluluk taşıyor “
15 tarihçinin hazırladığı raporda, “Fransız yetkililer ağır ve ezici sorumluluk taşıyor” denildi. Raporda, soykırımın Fransa kısmında sorumluluğun özellikle “siyasilerde” olduğu vurgulanandı. Bütün uyarılara rağmen Fransız yetkililerin soykırıma göz yumduğu söylendi. Hutuların Başkanı Juvénal Habyarimana’nın “ırkçı, yozlaşmış ve şiddet içeren rejimiyle” ilgili yapılan uyarılara karşı Fransız yetkililerin ise “körlük” içinde davrandığı suçlaması yapıldı. Fransa Ruada’daki soykırımda sorumluluk taşıyor denildi. Raporda, ilgili bakan, parlamenter ve aydınların itirazlarına ve endişelerine karşı yönetim kayıtsız kalmakla ve kötü niyetle hareket etmekle suçlandı.
Fransa Ruanda’daki savaş suçunun ortağı
Fransa Ruanda’daki savaş suçuna ortak olduğu bir kez daha gözler önüne serildi. Arşivlerde Mitterrand’a yönelik önemli suçlamalar getirildi. Öte yandan eski cumhurbaşkanının, Ruandalı mevkidaşını eleştiren veya ona karşı çıkan bir tavrını gösteren bir belgeye dahi rastlanmadığı bildirildi. Raporda, Mitterand’ın yönetimdeki yakın çevresine de eleştiriler getirildi. Nitekim Eski Genelkurmay Başkanı Christian Quesnot, Elysee Sarayı’nın Afrika danışmanı Bruno Delaye hedef gösterilen isimler arasında yer aldı. Raporda, dönemin Savunma Bakanı Pierre Joxe ile dış istihbarat servisinin, Ruanda politikalarının tekrar gözden geçirilmesi önerilerinin ise fazla değerlendirilmediği eleştirisinde bulunuldu. Fransa, uluslararası camiada uzun zamandır François Mitterrand’ın cumhurbaşkanlığı döneminde, Ruanda’da 800 bin kişinin ölümüne yol açan soykırımı engellemek için yeterli çaba göstermemekle ve savaş suçuna ortak olmakla suçlanıyordu.
