Uluslararası Af Örgütü, 12 Aralık 2017 tarihli raporunda Avrupa hükümetlerini, Libya’daki mülteci ve göçmenlere yapılan işkence ve kötüye muamelelerde suç ortağı olmakla suçladı.
Grup, Avrupa Birliği ülkelerinin göçü durdurmak için Libya kıyılarındaki “istismar ve sömürü sistemini” aktif olarak desteklediğini bildirdi. Rapora göre, AB fonları milisler ve kaçakçılarla çalışan yetkililere gidiyor. Ayrıca AB Libya sahil güvenlik sistemine gemi vermek dahil lojistik destek sağlıyor, sahil güvenlik kuvvetlerini eğitiyor ve finansal destek veriyor.
Libya, coğrafi konumu sebebiyle Avrupa’ya ulaşmaya çalışan Afrikalı mülteci ve göçmenlerin ana yollarından biri olma özelliğini taşıyor. AB’nin finansal ve lojistik desteğinden sonra Afrika’dan İtalya’ya tekne geçişleri hızla düştü. Ancak Af Örgütü, sahil güvenlik görevlilerinin AB yetkililerinin bilgisi dahilinde suça bulaşmış çeteler ve insan kaçakçılarıyla birlikte çalıştığını söyledi. Ayrıca göçü önleme çabalarının mülteci ve göçmenlerin “kitlesel, keyfi ve süresiz alıkonulmasına” neden olduğunu açıkladı.
Libya Sahil Güvenlik Örgütü tarafından yakalanan mülteci ve göçmenler, yasadışı göçle mücadele için Libya genel müdürlüğünce işletilen gözaltı merkezlerine gönderiliyor. Şu anda bu merkezlerde gözaltına alınan yaklaşık 20 bin kişinin bulunduğunu söyleyen Af Örgütü yetkilileri, tutukluların yetkililer, kaçakçılar ve milislerin elinde “işkence, zorla çalıştırma, gasp ve kanunsuz cinayete” maruz kaldıklarına dair ifadelerin bulunduğunu belirtti.
Af Örgütü’nün Avrupa direktörü John Dalhuisen “On binlerce kişi, sistematik istismara maruz kaldıkları aşırı kalabalık gözaltı merkezlerinde süresiz olarak tutuluyor. Avrupa hükümetleri bu istismarların tam olarak farkında değil. Ancak denizlerdeki geçişi durdurmada Libya makamlarını aktif olarak destekleyerek bu suistimallere karışmış oluyor.” dedi.
2017 yılının başlarında göçmenlerin tutulduğu bir merkeze ziyarette bulunan BBC muhabiri, tutukluların bulunduğu şiddet ve istismar ortamını “cehennem gibi” ve “hapishaneden bile daha kötü” olarak nitelendirdi. Üç ay boyunca gözaltına alınan Gambiya’lı bir adam da Af Örgütü’ne yaptığı konuşmada tutuklu olduğu dönemde aç bırakıldığını ve dövüldüğünü söyledi. “Beni kauçuk bir hortumla dövdüler, çünkü beni serbest bırakmak için para istiyorlar. Döverken de aileyi arıyorlar ki, para göndersinler” dedi.
İnsan hakları grubu, AB hükümetlerine karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Birliği Adalet Divanı gibi uluslararası yargı mercileri önünde dava açmaya yetecek kadar kanıtlarının bulunduğunu söyledi.
