Kamuoyu tarafından ‘Süper Teşvik’ olarak bilinen proje bazlı teşvik sisteminin tanıtımı için tören düzenlendi. 19 şirket teşvik belgesi alırken 134 bin kişiye dolaylı iş olanağı sağlanması amaçlanıyor.
Sisteme katılmaya hak kazanan 19 şirkete belgeleri takdim edildi. Yatırım teşvik programında göre 23 projeye 135 milyar liralık destek sağlanacak. Teşvikler açıklandıktan sonra üç şirketin yatırım tutarı dikkat çekti. Sasa, 29 milyar lira, Tos Çelik 28 milyar ve Vestel 28,4 milyar liralık yatırım teşvik belgesi aldı.
Cumhurbaşkanlığında büyük tören
Törende Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci bir konuşma gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanlığı’nın büyük tören salonu tamamen doldu. Ekonomi Bakanlığı 2000 davetli olduğunu duyurdu.
Hükümetin bakanlarının çok büyük bir kısmı törene katıldı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yan yana oturdu.
Törende iş dünyasının sivil toplum örgütleri TOBB başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, TÜSİAD Başkanı Erol Bilecik, DEİK Başkanı Nail Olpak yan yana töreni izledi.
Tören öncesi ve sonrasında molada iş dünyası temsilcilerinin teşvik alan firmaları tebrik ettiği gözlendi.
Erdoğan: Faizi düşürmedikten sonra yatırım yapılabilir mi?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, törende yaptığı konuşmada, “Fazla büyüme isabetli değil diyenler var, neden? Kıskançlık başka bir şey değil. Ya büyüme olmadıktan sonra ne işe yarar. Büyüme oranınız ne kadar artarsa o kadar güçlü olursa, işin aslı o. Türkiye büyüdükçe çalışanıyla, iş adamıyla, devletiyle hep birlikte kazanıyoruz” şeklinde konuştu.
Teşvik sistemi üzerinde 6 ay çalışıldığını bildiren Erdoğan, “Gelecekte cari açık, yüksek faiz ve borç prangasından kurtulmak için bugünden bu tedbirleri almak zorundayız” dedi. Erdoğan, “Faiz oranlarını aşağı düşürmedikten sonra yatırım yapılabilir mi? Önce yüksek faizden yatırımcıyı kurtarmamız gerek” dedi.
Yıldırım: Ülkemizin rekabet gücü artacak
Başbakan Binali Yıldırım, “Türkiye yatırıma, ihracata dayalı bir büyüme sürecine girmiştir” diye konuştu.
Yıldırım, “2017 yılının yatırımlarda yüzde 81 oranında bir artışla kapattık. Şimdi ulaştığımız bu rekor seviyeyi teknolojik değişim hamlesi ile taçlandırmak. Burada en önemli aracımız kendi kaynaklarımız ile sağlamak olacak. Biz Türkiye olarak Sanayi 4.0 sürecini ıskalamamak sürecindeyiz. Zamanın ruhunu en iyi okumak zorundayız. Teknolojik gelişme ile birlikte ülkemizin rekabet gücü de artacak” değerlendirmesini yaptı. Yıldırım, “Son 16 yılda ülkemiz yabancı doğrudan yatırımda 180 milyar doların üzerine çıktı” bilgisini paylaştı.
“Bu pakette birçok yenilikler var” diyen Yıldırım şöyle konuştu “Bu paket 135 milyar TL yatırım hacminde ve 34 bin doğrudan 134 bin dolaylı istihdam sağlayacak. İhracatımıza 6 milyar lira üzerinde ilave bir katkı olacak. İhracata sağladığı yararların yanı sıra cari açığı da 19 milyar lira azaltacak bir proje paketi. Kısacası bu projeler hayata geçtiğinde cari açığımız, ihracat artışı ve ithalattaki azalma dolasıyla 25 milyar dolar lehimize gelişmiş olacak” ifadelerini kullandı.
Yatırımlar hangi illerde yapılacak?
Yıldırım’ın açıklamasına göre teşvikin gerçekleştirileceği iller şu şekilde: İstanbul, Sakarya, Malatya, Adana, Hatay, Yalova, Niğde, Kahramanmaraş, Kayseri, İzmir, Siirt, Edirne, Ankara, Bursa, Kırıkkale, Bingöl, Mardin ve Osmaniye.
Desteklenecek yatırım konuları
Teşvik belgesi almaya hak kazanan firmaların aşağıda belirtilen üretim konuları stratejik nitelikleri ve teknolojik özellikleri nedeniyle proje bazlı olarak desteklenecek yatırımlar arasında yer alıyor.
- Yenilenebilir Enerji Teknolojileri (Ingot ve hücre üretimi ile entegre güneş paneli üretimi)
- Metalürji Yatırımları (Alüminyum yassı mamul, entegre madencilik, külçe çinko, külçe kurşun, izabe ve katot bakır üretimi vb.)
- Ham Petrol İşleme Rafinerisi
- Petrokimya Ürünleri (Polietilen, Polipropilen, Polimer-Çips, PTA-MEG vb.)
- Karbon Elyaf ve Kompozit Malzeme
- Tıbbi Cihazlar ve Sağlık Teknolojileri (Kateter, stent, kalp kapakçığı üretimi)
- Raylı Sistem Araçları (Hızlı tren, metro vb.)
- Savunma Sanayi Teknolojileri (Muhtelif zırhlı araçlar, muharebe uçağı)
- Motorlu Taşıtlar-Elektronik (Hibrit motor, dizel motor ve batarya üretimi)
- Tarım Teknolojileri Yatırımları (Entegre teknik hayvancılık)
35 bin kişiye doğrudan istihdam
Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında desteklenecek 135 milyar TL tutarındaki 23 proje ile yaklaşık 35 bin kişiye doğrudan istihdam yaratılması öngörülüyor. Söz konusu projeler ile yaratılacak dolaylı istihdamın ise 134 bin kişinin üzerinde olması beklenmektedir.
Diğer taraftan, söz konusu yatırım projelerine konu ürünlerin, ülkemizin dışa bağımlılığının yüksek düzeyde olduğu ürünler ile küresel rekabet gücü yüksek ürünlerden oluşması nedeniyle yatırımların ithalatı azaltıcı ve ihracatı artırıcı etkilerinin güçlü olması beklenmekte, anılan yatırımların hayata geçirilmesiyle cari açık üzerinde yıllık 19 milyar dolar olumlu etki yaratılacağı öngörülüyor.
Proje Bazlı Teşvik Sistemi nedir?
Proje Bazlı Teşvik Sistemi, 7 Eylül 2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6745 Sayılı “Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 80 inci maddesi ile “Proje Bazlı Teşvik Sistemi” ne ilişkin usul ve esasları belirleyen 2016/9495 Sayılı “Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar” kapsamında uygulanıyor.
Söz konusu destek sistemi ile kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda, asgari 100 milyon dolar tutarındaki, Türkiye’nin mevcut veya gelecekte ortaya çıkabilecek ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığı azaltacak, teknolojik dönüşümünü sağlayacak, yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve katma değeri yüksek yatırımlar proje bazlı olarak destekleniyor.
Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında sağlanan destekler
Proje bazlı olarak desteklenmesine karar verilen yatırım projelerine nitelik ve ihtiyaçları doğrultusunda çok çeşitli destek alternatifleri sunuluyor. Bu kapsamda yatırımcılar;
- Vergisel Destekler
- Gümrük Vergisi Muafiyeti,
- KDV İstisnası,
- Bina inşaat harcamaları için KDV İadesi,
- Yatırım tutarının 2 katına kadar Kurumlar Vergisi İndirimi veya 10 yıla kadar Kurumlar Vergisi İstisnası,
- İstihdam Destekleri
- 10 yıla kadar Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,
- 10 yıl süreyle Gelir Vergisi Stopajı Desteği,
- Nitelikli Personel Desteği,
- Finansal Destekler
- Yatırımın finansmanında kullanılan yatırım kredisi için 10 yıla kadar Faiz veya Kâr Payı Desteği,
- Sermaye Katkısı,
- 10 yıla kadar Enerji Desteği,
- Yatırım Yeri ile ilgili Destekler
- Yatırım Yeri Tahsisi ve belirli şartlarda söz konusu taşınmazın bedelsiz olarak yatırımcıya devredilmesi,
- Altyapı Desteği
- Diğer Destekler
- Kamu Alım Garantisi ve ile İzin, Ruhsat, Tahsis, Lisans ve Tescillerde Kolaylık Getirilmesi, desteklerinden bir veya birden fazlasından yararlanabilecek.
Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında hâlihazırda desteklenen yatırımlar
Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen ilk proje olan Mardin’in Mazıdağı ilçesinde gerçekleştirilecek 2,9 milyar TL tutarındaki 900 kişiye istihdam sağlayacak Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi’ne yönelik olarak yatırımın niteliklerini ve sağlanacak destek unsurlarını içeren Destek Kararı 24 Nisan 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış ve anılan yatırım adına yatırım teşvik belgesi düzenlenmişti.
Bugün gerçekleştirilen Proje Bazlı Teşvik Sistemi Tanıtım Töreni kapsamında açıklanan 135 milyar TL tutarındaki 23 adet yatırım projesinin her biri için, Resmi Gazete’de yayımlanacak Destek Kararlarını müteakip yatırım teşvik belgesi düzenlenecek.
Proje Bazlı Teşvik Sistemi için müracaat nasıl yapılıyor?
Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında değerlendirilmek ve desteklerden faydalanmak isteyen yatırımlar, Ekonomi Bakanlığının davet mektubu veya duyurusu üzerine Bakanlığa müracaat edebiliyor.
Bakanlığa sunulan yatırım projeleri, ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayabilme, ülkemizde üretim kapasitesi yetersiz olan ürünlerde arz güvenliğini sağlayabilme, ülkemizin teknoloji açığı olan alanlarda teknoloji kapasitesini geliştirme, dış ticaret açığı verilen alanlarda ithalat bağımlılığını azaltma, yüksek katma değerli olma, ülkemizde üretimi olmayan, yeni nesil teknolojiler kullanılarak üretim yapılmasını sağlayabilme, farklı sektörlerde ülkemize rekabet gücü kazandırabilme, etkileşimde olduğu sektörlerde teknolojik dönüşümü hızlandırma ve bu sektörlere pozitif dışsallık sağlayabilme, yenilikçi ve ar-ge yoğun yatırım olma, cari işlemler dengesini olumsuz etkileyen ve hammadde sıkıntısı yaşanılan sektörlerde gerçekleştirilecek yüksek katma değerli işlenmiş ürünlerin üretimine yönelik olma, ülkemizin hammadde potansiyelinin değerlendirilmesine olanak sağlayan entegre üretime yönelik olma gibi niteliklere uygunlukları bakımından değerlendirmeye tabi tutuluyor.
Bakanlık tarafından uygun görülen projeler Bakanlar Kuruluna sunulmakta olup, Bakanlar Kurulu tarafından desteklenmesine karar verilen her bir yatırım projesi için Bakanlar Kurulu Kararı niteliğinde olan Destek Kararı düzenlenmekte, Destek Kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasını müteakip, firmanın müracaatı üzerine, yatırım projesi için yatırım teşvik belgesi düzenleniyor.
