Fransa Cezayir’de nükleer ve kimyasal denemeler yaptı
Fransa Cezayir’de nükleer ve kimyasal denemeler yaptı. Fransız tarihçi Benjamin Stora, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a Fransa’nın sömürge tarihi ve Cezayir savaşına ilişkin bir rapor sundu. Macron‘a sunulan raporda, Fransa’nın Cezayir’de nükleer ve kimyasal silah denemeleri yaptığı bilgisi dikkati çekti. Raporda, Fransa’nın 1960-1966 yıllarında Sahra Çölü’nde 17 nükleer deneme gerçekleştirdiği yer aldı. Stora, bu konunun ülkenin sömürgecilik tarihinin en çok tartışılan meselelerinden biri olduğunu kaydetti. Stora, Cezayir’in bağımsızlığını kazanması öncesi ve sonrasında yapılan bu denemelerin Sahra’da yaşayan halkı zehirlediğini kaydetti. Test merkezlerinin 1967’de Cezayir’e teslim edilse de radyasyona maruz kalan askeri araç, silah, uçak gibi çok sayıda ekipmanın buralarda bırakıldığını bildirdi. Stora, O dönemlerden bu zamana kadar geçen süre zarfında, bu bölgelerin temizlenmesi, nükleer denemelerin Cezayirli mağdurlarına tazminat verilmesi konusunda iki ülkenin ortak çalışmaları olsa bile bölgedeki halkın halen bu kirlilikten etkilendiğini, bazı deneme alanlarında hiçbir çalışma başlatılmadığını aktardı.
Fransız mayınları binlerce Cezayirlinin ölmesine neden oldu
Fransız tarihçi Benjamin Stora, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a sunduğu raporunda, Cezayir savaşı sırasında Fransa ordusunun Fas ve Tunus sınırlarına döşediği mayınların, binlerce genç Cezayirlinin ölmesine ya da sakat kalmasına sebep olduğunu belirtti. Stora, Cezayir ordusu 1962’den bu yana mayınları temizlemeye başlasa da halen 3 milyon mayının toprağa gömülü olduğu ve bölge insanları için tehlike oluşturduğunu belirtti. Cezayir’in bağımsızlığını kazanmasından bu yana mayınların 40 bin kişiyi öldürdüğü veya yaraladığını aktardı. Tarihçi Stora, Fransa’nın 2007’de Cezayir’e mayın planlarını vermiş olmasına rağmen, iki ülkenin bu mesele üzerinde birlikte çalışması gerektiğini vurguladı.
Fransa Cezayir’de olanlar için özür dilemeyi reddetmişti
Fransa Cezayir’de olanlar için özür dilemeyi reddetti. Geçtiğimiz günlerde Elysee Sarayı‘ndan yapılan açıklamaya göre Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin sömürge geçmişiyle yüzleşmesi gerektiğini söyledi. Fakat yapılan sömürgecilik nedeniyle bir özür ya da af dilemenin söz konusu olmadığı bildirildi. Fransa Cumhurbaşkanlığı, Macron’un Cezayir’de yapılanlardan pişmanlık duyulduğuna dair de bir mesaj vermeyeceğine dikkat çekti. Bunun yerine “sömürge geçmişinin ağır gerçekliklerini kabul eden sembolik adımların” atılacağı aktarıldı. Elysee Sarayı, bu kapsamda Macron‘un önümüzdeki sene, Cezayir ile savaşın sona ermesinin 60’ıncı yıldönümünde, üç farklı anma törenine katılacağı bilgisini vererek Fransa’nın savaşla ilgili arşivlerini, gizli belgelerini açma çalışmalarının genişletileceği bildirildi. Yapılan açıklama, Bu açıklama, Macron’un Cezayir ile ilişkilerin düzeltilmesi için öneri hazırlamakla görevlendirdiği tarihçi Benjamin Stora’nın sömürge geçmişi ve Cezayir Savaşı’nı mercek altına aldığı kapsamlı raporunu bugün cumhurbaşkanlığına sunmasından sonra yapıldı. Tarihçi Benjamin Stora, hazırladığı raporda, “Gerçekler Komisyonu” kurulması ve bu komisyonun Fransa’nın, Cezayir’de 132 yıl süren sömürge dönemi ve bu dönemi bitiren sekiz yıllık savaşta yaşananlara ışık tutmasını önerdi.
