“Cumhurbaşkanlığı kararnamesi” ne demek?
- Yürütme alanında Cumhurbaşkanı’nın kararname çıkartma yetkisidir.
- Cumhurbaşkanlığı tipi hükümet sistemlerinde Cumhurbaşkanı’na yürütme alanını düzenleme yetkisi verilir.
- Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nde Cumhurbaşkanı yürütmenin başıdır. Yürütme alanında kararname çıkarma yetkisi tanınmazsa sistem işlemez.
- Mevcut Anayasa’da hükümetin kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vardır. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ise kanun hükmünde değildir.
- Kararname hiyerarşik olarak Anayasa ve kanunların altında yer alır.
- Bu yüzden kanunla düzenlenen bir alanda Cumhurbaşkanı kararname çıkaramayacaktır.
- Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde ise kanun hükümleri uygulanacaktır.
Cumhurbaşkanı kanun hükmünde kararname çıkarabilir mi?
- Evet fakat Cumhurbaşkanı’nın bu yetkisi sadece olağanüstü hallerde geçerlidir.
Cumhurbaşkanı hangi konularda kararname çıkarabilir?
- Cumhurbaşkanı, yürütmeye dair her konuda kararname çıkarabilir.
- Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri kararname ile düzenlenir.
- Fakat bir konuda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılabilmesi için kanunlarda o konuyu düzenleyen açık hükümlerin bulunmaması gerekir.
- Ayrıca Cumhurbaşkanı temel hak ve hürriyetler hususlarında kararname çıkaramaz.
Kanunla kararname yürürlükten kaldırılabilir mi?
- Evet, kaldırılabilir. Kanunlar ile kararnamelerde aynı konuda farklı hüküm bulunması durumunda kanun hükümleri uygulanır.
- Yani Meclis, Cumhurbaşkanı’nın çıkardığı bir kararnameye karşılık çıkaracağı bir kanun ile o kararnameyi geçersiz kılabilir.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile hak ve özgürlükler sınırlanabilir mi?
- Hayır. Temel hak ve özgürlükler kararname ile düzenlenemez.
