Gençler ne istiyor, Z kuşağı nasıl düşünüyor? Gelecekten umudunuz var mı? Son dönemde sık sık duyduğumuz bu soruların en büyük sebebi 2023 seçimlerinde ilk kez oy kullanacak yaklaşık 6 milyon seçmen. Gelecek seçimde araştırmalara göre seçmenlerin %16’sını gençlerin oluşturması, gençlerin nasıl düşündüğü ve geleceğe nasıl baktığı sorularını popülerleştirdi. Bu soruların ardından, yaklaşan seçim için 6 milyon oyu kazanma planları kurulmaya başlandı. Peki gençler sanıldığı gibi bu dönemlik göz boyamalara mı kapılacak yoksa kimi 18, kimi 19, kimiyse 20 yaşına kadar büyürken kendisiyle birlikte büyüyen Türkiye’yi mi görecek? Bu soru şimdilik merak konusu olarak kalsa da 20 yıl boyunca Türkiye’de gençler için neler yapıldığını hatırlamakta fayda var.
Gençler ne istiyor?
Her genç en çok sözlerine kulak verilmesini, sesini tüm dünyaya duyurabilmeyi ister. Türkiye’de milletin meclisinde 2006 yılına kadar sadece 30 yaşından büyük olanlara söz veriliyordu. Ekim 2006’da dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan öncülüğünde sunulan “milletvekili seçilme yaşının 25’e indirilmesini” içeren Anayasa değişikliği teklifi, TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edildi. Daha sonra 2017 yılında milletvekili seçilme yaşı, 139 ret oyuna rağmen 18’e düştü. Böylece gençlere en önemli hakları -mecliste çıkıp kendileri ve gençler için konuşabilme hakkı- teslim edildi.
Gençlerin sesine kulak vermek
Özellikle son 2 yıldır gerçekleşen gençlerle buluşma etkinlikleri, gençlerin henüz reşit bile olmadan, ülkenin cumhurbaşkanıyla fikir alışverişinde bulunabileceklerini gösterdi. Türkiye’nin dört bir yanından, farklı görüşten, farklı meslekten farklı eğitim düzeyinden gençler Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesinde ağırlandı. “Kütüphane Söyleşileri”nde siyasetten dış politikaya, savunma sanayiinden ülkemizin uzay çalışmalarına, e-spordan teknolojiye, akademiden enerjiye uzanan çok geniş bir yelpazede gençlerle sohbet edildi. Ankara’da gerçekleşen bir sohbette Yusuf Özkılıç isimli gencin davetiyle bir sonraki gençlik buluşması Diyarbakır’da gerçekleşti. Daha sonra Mersin, Adana, Batman ve Trabzon. Erdoğan ziyaret ettiği şehirlerde, geleceği hem inşa hem ihya edeceklerini söylediği gençlerle bir araya geldi, şarkılar türküler söylendi. Gençlerin bizzat dile getirdiği sorularını ve isteklerini dinleyen Erdoğan, kişisel soruları da problemleri de yanıtsız bırakmadı. Son gençlik buluşmasının gerçekleştiği Trabzon’da, bir öğrenci KYK yurtlarındaki internet kotasının yetersiz olduğunu söyledi ve iyileştirme yapılabilir mi diye sordu. Erdoğan’ın bu konuda öğrencileri rahatlatacakları sözünden yalnızca 6 gün sonra, Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu GSB yurtlarında internet kotasını iki katına çıkartarak 32 GB’a yükselttiklerini açıkladı. İşte bu küçük gibi görünen olay, her şeyin sadece lafta olmadığının ve gençlerinin sözüne ne kadar değer verildiğinin en güzel kanıtı oldu.
20 yılda gençler için ne değişti
Son 20 yılda yapılanlar gençlerin özgürce konuşabilmeleri ve haklarını savunabilmek için yeterli kapasiteye gelmeleri içindi. Anaokulunda üniversiteye, eğitimden spora, bilimden istihdama gençler için birçok adım atıldı. Türkiye genelinde 9 olan gençlik merkezi sayısı 374’e ulaştı. Spor tesisi sayısı 1575’ken iki kattan fazla artarak 3 bin 915’e çıktı. Mahallelere toplam 2 bin 750 adet futbol ve voleybol sahası kuruldu. Son dönemin tartışma konularından biri olan yüksek öğrenim yurt yatak kapasitesi, 182 binden 719 bine taşındı ve Türkiye dünyada en fazla kamu yurduna sahip ülke oldu. Üniversite sayısı 76’dan 209’a yükseldi. Yüksek öğrenim burs ve kredi tutarı lisans öğrencileri için 45 liradan 850 liraya, yüksek lisans aylık 90 liradan 1700 liraya, doktora öğrencileri için aylık 135 liradan 2 bin 550 liraya kadar çıktı.
Gençler için Ulusal Genç İstihdam Stratejisi ve Eylem Planı hayata geçirildi. Gençlerin işgücüne katılma oranını yükseltme hedefiyle istihdamın önündeki engeller kaldırıldı. Genç girişimcilerin şirketlerine vergi muafiyeti sağlandı. Yurtdışı değişim programları genişletildi, Milli Eğitim Bakanlığı 2020’de 54 ülkeye 750 burslu öğrenci gönderdi. 2020 yılında gençlere yönelik projeler için 35 milyon lira destek sağlandı. Üniversite harçları ve katsayı zulmü sona erdi. Üniversitelerde başörtüsü yasağı kaldırıldı. Eğitime erişimi artırmak ve okullaşma oranlarını yükseltmek için yapılan yatırımlar sonucu, yükseköğretimdeki okullaşma oranı yüzde 14’ten yüzde 44’e ulaştı. Aynı zamanda 2002’de ortaöğretimde yüzde 45,2 olan kız öğrencilerin net okullaşma oranı, 2021’de yüzde 87,8’e ulaştı. 20 yıla sığdırılan bunca hizmetin tamamını buraya yazamasak da 20 yıl boyunca bizzat yaşadık. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gençlere seslenirken de ifade ettiği gibi; 20 yıldır gençler harflerle kuşaklara bölünmedi, a’sından z’sine hepsini kucaklayacak eserlerle, hizmetlerle, çalışmalarla bütünleştirildi.
