Terör örgütü PKK ve DEAŞ’a karşı başlatılan Barış Pınarı Harekâtı ile uluslararası medya kuruluşlarının Türkiye’yi karalayan haberleri zirveye ulaştı. Sosyal medya üzerinden bu yalanlarla mücadele eden hesaplar ise özellikle hedef gösterildi. Twitter CEO’su Jack Dorsey’in FETÖ’cü Enes Kanter’in reklamını yapması, terör örgütü PKK’nın Suriye’deki ele başı Ferhat Abdi Şahin’in hesabını onaylamasıyla “Twitter Türkiye karşıtı terör örgütlerini destekliyor” iddiası desteklenmiş oldu.
Associated Press muhabiri Elena Becatoros’ın kaleme aldığı yazı, Türkiye’de Barış Pınarı Harekâtı destek veren sosyal medya kullanıcılarını hükümet adına çalışmakla itham ediyor.
New York Times’de yayınlanan yazının özet tercümesini yayınlıyoruz. Yazıda yer alan ifadeler kurumumuzun görüşleri değildir.
Twitter hesapları Türk askerlerine yönelik propaganda fotoğraflarını destekliyor başlıklı yazı
Türk güçleri ekim ayı başlarında Suriye’nin kuzeyini işgal ederken bu saldırıyı destekleyenler ise internet üzerinden başka bir kampanya başlattı.
Türk askerlerini, bebekleri beslerken, aç çocukları doyururken ve yaşlı kadınları taşırken gösteren onlarca fotoğraf Twitter ve Instagram üzerinden yayıldı ve fotoğraflar bu mecralarda popüler etiketler sayesinde binlerce kez beğenildi, yeniden tweetlendi ve görüldü.
Ancak bazı fotoğraflar Türk askerlerine ait değildi. Hiçbiri yeni değildi ve bazıları işgalden bağımsız olarak Suriye’nin bazı başka bölgelerinde -ve hatta dünyanın başka yerlerinde- çekilmişlerdi.
Bu online kampanya tartışmalı ve uluslararası olaylar patlak verdiğinde uluslararası toplumu etkilemeyi amaçlayan sosyal medya propagandalarını takip ediyordu. Örneğin ağustos ayında Twitter, Hong Kong’daki demokrasi yanlısı protestoları hedef alan propagandayı desteklemek üzere Pekin tarafından yönetildiğine inanılan 200 bin hesabı dondurduğunu açıkladı. Bunu kısa süre sonra gösterilere yönelik koordineli, yanlış bilgilendirme saldırılarının bir parçası olduğuna inanılan 20’den fazla videoya erişimi durdurarak YouTube izledi.
Geçen ayki örnekte fotoğraflar, Başkan Donald Trump’ın sıkça eleştirilen, Türklerin Kürt saldırısının önünü açarak, ABD askerlerini geri çekmesinden günler sonra görünmeye başladı.
Kürt yanlısı sosyal medya gönderileri de yine yanlış bir şekilde Türkiye’yi korkunç askeri saldırı görüntüleri veya savaş kurbanlarıyla yanyana getiriyordu. Bu tweetler arasında yüzünde ciddi yanıkları olan bir kızın görüntüsü, Türkiye’nin Kürtler üzerinde beyaz fosfor kullandığını yaymayı amaçlıyordu. Aslında Nisan 2015 tarihli olan bu fotoğraf, Yemen’de bir Reuters muhabiri tarafından çekilmişti.
Ancak Kürt yanlısı fotoğrafların aksine Türkiye’yi destekleyen yanlış ve yanıltıcı mesajlar, popüler etiketler ve retweetler vasıtasıyla içeriği güçlendiren bir Twiteer hesapları ağından destek almış görünüyor.
Sosyal medya propagandası, kanıtlanmış bir başarıya sahip bir taktik. Yazar P. W. Singer, “Savaş, siyaset ve iş hayatının yeni normali bu.” diyor.
İzleyicilerin yanlış görüntüleri, Türk güçlerine saldırmak ya da övmek için silahlaştırdıkları Suriye’den pek çok örnek var.
Ekim ayı başlarında Ankara’nın eski belediye başkanı ve diğer başka kişiler Twiteer hesaplarında Türklerin Suriye’de Kürtlere saldırısının görüntülerini paylaştılar. Video binlerce kez izlendi ve paylaşıldı, ABC News de bu görüntüleri yayımladı. Ancak sonunda görüntülerin Kentuck’de silah festivalinde çekilmiş olduğu ortaya çıktı ve ABD daha sonra bu görüntüleri yayımladığı için özür diledi.
Fakat paylaşılan onlarca yanlış görüntü Türk işgalini daha olumlu gösterdi. İşgalin başlamasından bu yana Twitter hesaplarında Türk askerlerinin olumlu ancak yanıltıcı fotoğrafları paylaşıldı. Pek çok Twiteer mesajı ise Orta Doğu’da olduğu iddia edilen hesaplardan geldi.
Örneğin yeni olduğu ileri sürülen ve bir Türk askerinin Suriyeli bir kıza su verdiği bir fotoğraf aslında bir Associated Press muhabiri tarafından 2015’de çekilmişti. Ve Türk askerlerinin taşıdığı Suriyeli bir kadının fotoğrafı da Twitter’da dolaştı fakat fotoğraf aslında Pakistan’daki bir sel baskını sonrası tahliyeler sırasında 2010 yılında AP tarafından çekilmişti.
Türkiye geçen hafta itibarıyla 452 kişiyi Suriye’nin kuzeyine dair eleştirel sosyal medya mesajları nedeniyle gözaltına aldı ve Twiteer üzerinde sıkı kontrole sahip bir söylem ortaya koydu.
En fazla paylaşılan fotoğraflardan biri Türkiye Savunma Bakanlığı tarafından Twiteer üzerinden paylaşıldı. Bu fotoğrafta arkasında Türk bayrağı asılı askeri zırhlı bir araç bulunan diz çökmüş bir Türk askeri, küçük bir kız çocuğunun elini tutmuş görülüyor.
Bir Twitter kullanıcısı fotoğrafı “Türkiye asla sivilleri öldürmez” mesajıyla paylaşmış.
Twitter Sözcüsü Liz Kelley, görüntülerin yayılması için fotoğrafların ve etiketlerin kullanımıyla ilgili olarak AP’ye teknoloji firmasının Türk saldırısı hakkında yanlış bilgi paylaşımına yönelik koordineli bir kampanya kanıtına rastlamadığını söyledi.
İnternet üzerinde yanlış bilgi paylaşımlarını izleyen teknoloji firması VineSight’ın Twitter’da Türkiye yanlısı fotoğraf paylaşımlarında bulunulan hesaplara dair bağımsız bir analizi, bu hesapların çoğunun takipçilerinin Pakistan’da olduğunu tespit etti.
VineSight’ın bulguları, bu hesapların belli etiketleri, görüntüleri ve tweetleri destekleyen ağın bir parçası olduğunu ortaya koydu.
VineSight Başkan Yardımcısı Yoel Grinshpon, “Böyle bir ağı kurmak oldukça zor. Zaman ve emek gerektirir.” dedi.
